بازیافت پسماندهای آلی و حیوانی از طریق پرورش کرم پروتئینی و تولید کود کرم پوسال:
مقدمه:
پسماند آلی چیست؟
به
مجموعهای از پسماند خانگی (آشغال، زباله)، ضایعات زراعی و باغی (زوائد
کشتزارها و مزارع)، ضایعات صنایع تبدیلی کشاورزی و غذایی، فضولات دامی و
مرغی (فضولات حیوانات مزرعه)، فضولات انسانی (لجن تصفیه خانه های شهری و
روستایی) و پسماند میوه و تره بار باغات و مزارع پسماند آلی گفته میشود و
مقدار آن در سال طبق جدول زیر برآورد شده است و از این میزان نیز حدود 12
میلیون تن در سال قابل بازیافت و فرآوری است:
ردیف | مواد اولیه
| مقدار/تعدا د– متریک تن | محصول / متریک تن |
1 | پسماند خانگی | 12 میلیون تن(فقط 7 تا تبدیل) | 2 میلیون تن کمپوست و کرم پوسال |
2 | فضولات مرغی | 5/2 میلیون تن (فقط 600 هزار تن تبدیل) | 500 هزار تن |
3 | فضولات دامی | 30 میلیون تن(فقط 10 تا تبدیل) | 2 میلیون تن |
4 | ضایعات زراعی و باغی | 70 میلیون تن(فقط 40 تا تبدیل) | 5/6 میلیون تن |
5 | پسماند میوه و تره بار | 10 میلیون تن در باغات و میادین | 500 هزار تن |
6 | لجن فعال فضلاب شهری و روستایی | فقط از تصفیه خانه | 500 هزار تن |
7 | جمع کل |
| 12 میلیون تن |
روش بازیافت:
خداوند بیش از 4200 گونه کرم خاکی آفریده است. این کرمها زمین شخم میزنند؛ و سالی یک بار تولید مثل میکنند.
چند
نوع محدود آن، با مابقی فرق دارد. از این چند نوع محدود، یک نوع آمریکایی
هست. این گونهها، در شرایط مناسب محیطی هر هفته تولید مثل میکنند هر یک
کرم از طریق تخمگذاری در هفته به یازده کرم افزایش مییابد. این کرمها
بدلیل داشتن %70 پروتئین در قیاس با %22 پروتئین گوشت قرمز و همچنین داشتن
امگا 3 و تولید کود بیولوژی از سال 1942 شناسایی و از سال 1979 بهرهبرداری
اقتصادی از آن آغاز شده است.
آیزینیا فوتیدا چیست؟ (Eisenia Foetida)
آیزینیا فوتیدا نوعی کرم خاکی است که ترجمه نام آن در زبان فارسی «کرم
قرمز خاکی حلقوی بارانی» است که در سطح بینالملل به «کرم قرمز
کالیفرنیایی» (California Red Worm) معروف است. این موجود دارای انواع
ویتامین، انواع آنزیم، انواع اسید آمینه و غیره است و به همین دلیل به
عنوان خوراک دام، طیور و آبزیان و در کشورهای توسعه یافته به عنوان خوراک
انسانی و برای استفاده در تولید انواع لوازم آرایشی و بهداشتی و انواع
داروهای درمانی استفاده میشود.
نتایج تبدیل زباله به گوشت:
1. ضریب تبدیل: هر یک کیلوگرم گوشت به هزار کیلوگرم در سال
2. کاهش قیمت تولید به یک سوم تا یک پنجم واردات
3. بومی بودن دانش و تجهیزات
4. ایجاد اشتغال پایدار
5. فراگیر بودن در تمام نقاط کشور
6. ممانعت از خروج ارز برای تامین غذای دام و طیور
7. جزو صنایع پیشرفته (Hi-tech)
8. جزو زیست فناوری (Biotechnology)
9. بهرهوری مضاعف در مصرف غذا، کاهش زمان پرورش، کاهش مرگ و میر و افزایش قدرت ایمنی بدن
سیزده سئوال اولیه کارآفرینان جدید از کارآفرینان دارای تجربه از این فرایند فرآوری:
1- طریقهی سرمایهگذاری و درآمدزایی بوسیلهی کرم آیزینیا فوتیدا و تولیدکود کرم پوسال (ورمیکمپوست) چگونه است؟
کارآفرینی
با هیچ در همه جا با همه کس و در هر زمان تنها با کرم آیزینیا فوتیدا
امکانپذیر است، لذا برای داشتن زندگی سالم و پایدار درنگ جایز نیست هر
لحظه تاخیر معادل است با چندین سال زندگی کمتر، سختتر و تلختر، چرا عاقل
کند کاری که پشیمانی آورد!
2- آثار اقتصادی این کرم چیست؟
بدلیل وجود
انواع ویتامین، آنزیم و پروتئین در این کرم، مصرف خود کرم در صنایع مختلف
به عنوان نهاده ورودی بسیار حائز اهمیت است برای مثال در صنایع تولید عذای
انسانی، دام، طیور و آبزیان و در صنایع تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و
همچنین صنعت تولید دارو بسیار کاربرد دارد.
3- سرمایهگذاری مورد نیاز برای تولید کرم و کود چه میزان است؟
شاید
بتوان براحتی ادعا کرد تنها خط تولیدی است که فقط فکر و اندیشه و چند عدد
کرم به همراه همت نیاز دارد، چون نهاده ورودی برای این خط تولید، انواع
زباله دور ریختنی و آلوده کننده است. در این صنعت «سطل آشغال شما بانک
شماست.»
4- چه تعداد شغل ایجاد میشود؟
در یک کشوری مثل آمریکا 500
هزار نفر مشغول به شغل شریف کرمداری یعنی پرورش کرم پروتئینی هستند همانند
گاوداری و یا مرغداری و در هند دانشجویان هندی هزینه تحصیل خود را با پرورش
این کرمها بدست میآورند. در ایران با تهیه برنامه کسب و کار برآورد شده
است فقط در سی هزار روستای کشور 90 هزار شغل مستقیم و 90 هزار شغل غیر
مستقیم برای فرآوری زباله انسانی، کشاورزی و دامی روستاهای کشور ایجاد
خواهد شد.
5- شغل نمکی قرن بیست و یکم در کشورهای توسعه یافته چیست؟
این
همان شغل نمکی ایرانی است فقط بجای جمعآوری نان کپک زده، پروتئین هفتاد
درصدی جمعآوری و به دام و طیور داده میشود. برای نمونه در دوسلدروف آلمان
شرکتهایی ایجاد شدهاند یک راکتور به همراه کرم تحویل منزل یا اداره اهالی
شهر میکنند و پس از بیست و اندی روز با دریافت کرم و کود حاصل دو منبع
سرشار از انواع خواص و پرداخت هزینه خرید، یک مبادله اقتصادی کالا با پول
را نهادینه کردهاند.
6- زباله این صنعت را باید چکار کرد؟
در هر
صنعتی برای از بین بردن زباله تولیدی آن باید هزینه فراوان کرد در صورتی که
در این صنعت زباله یا بقولی مدفوع این موجودات یعنی کود کرم پوسال
(ورمیکمپوست) خود به عنوان غنیترین، عالیترین، گرانترین و کاملترین کود
دنیا بفروش میرسد؛ و علاوه بر مصرف کودی در خوراک دام، طیور و آبزیان نیز
بکارگرفته میشود.
7- کشش بازار چگونه است؟
از آنجا که یکی از
اصلیترین نهادههای ورودی کشاورزی پایدار، سالم و ارگانیک وجود کود
میباشد و آنهم نه هر کود شیمیایی یا حیوانی بلکه کود سالم و ارگانیک، لذا
در صورت وجود یک همت همه جانبه برای فرآوری کل زباله تولیدی شهری و روستایی
و از همه نوع انسانی، گیاهی و دامی تنها کمتر از چند دهم درصد نیاز کشور
را پاسخگو است و لذا کشش تولید این کود و کرم بسیار فراوان است و نیاز است
تا مبادرت به وارد کردن زباله کرد البته بدلیل اشراف چینیها این کار از
چین هم امکانپذیر نیست چون هم اکنون خود آنها وارد کننده زباله از اقصی
نقاط جهان هستند. در سال حدود سه میلیون تن کود شیمیایی در کشاورزی کشور
بکار میرود و با توجه به ماده 143 قانون برنامه پنجم توسعه %35 محصولات
کشاورزی باید سالم و ارگانیک شود و این یعنی نیاز به جایگزینی یک میلیون تن
کود شیمیایی همانند کود کرم پوسال و با توجه به اختصاص سالی 900 میلیارد
تومان یارانه به کودهای شیمیایی معادل یک و سوم یعنی سالی 300 میلیارد
تومان فقط بازار کودی کرم پوسال است.
8- راهکارهای تولید ثروت چیست؟
برای
تولید ثروت دو راهکار و یا شاید بتوان گفت سه راهکار وجود دارد اول
بهرهوری و دوم سرمایهگذاری و سوم ترکیبی از این دو راهکار و از طریق
بکارگیری این کرم با استفاده از راهکار اول ثروت کشورها قابل شمارش نیست و
برای ایران محاسبه شده است از نفت بیشتر تولید ثروت میکند. برای نمونه با
این کرم میتوان یک کیلوگرم گوشت را به هزار کیلوگرم تبدیل کرد. یا با
استفاده از یک درصد از این کرم در خوراک مرغ به %25 افزایش تولید تخم مرغ و
به افزایش %22 وزن مرغ و افزایش %7 درصد گوشت سینه مرغ نائل شد.
9- علم تولید، توزیع و مصرف انرژی در مبداء چیست؟
هزینه
جمعآوری، حمل و نقل و دفن یا فرآوری زباله یک هزینه سنگینی است که به
جامعه شهری و روستایی تحمیل میگردد و با استفاده از راکتورهای خانگی و
اداری عملیات تولید، توزیع و مصرف انرژی در مبداء بکارگرفته میشود و این
درآمد به درآمد آحاد جامعه افزایش مییابد و یا حداقل از هزینه کردن آن
خودداری خواهد شد.
10- صنایع جانبی این صنعت چیست؟
تولید انواع
راکتورهای خانگی و اداری و تولید انواع دستگاههای سرند و بستهبندی و
جداسازی و در کنار اینها انواع تولیدات فرهنگی و ترویجی جایگاه بسیار عالی
دارند و تمامی گروهها و رشتههای تحصیلی برای خود جایگاه مناسبی را
میتوانند پیدا کنند.
11- ارزش اقتصادی مصرف کود کرمپوسال چیست؟
مزایای مصرف ماده آلی به میزان 10 تن در هکتار:
• ارزش ریالی ذخیره عناصر غذائی در هر هکتار اراضی کشاورزی = 1500000 ریال.
• ارزش ریالی افزایش عملکرد گندم در تناوب با محصولات سبزی و صیفی = 20000000 ریال.
• افزایش فعالیت میکروبی خاک و متعاقب آن افزایش راندمان جذب عناصر غذائی توسط گیاه.
• 50-20 درصد افزایش عملکرد.
• کاهش مصرف کودهای شیمیائی در هر هکتار به میزان 25 درصد = 1200000 ریال.
دستاوردهای مدیریت صحیح ماده آلی:
• کاهش
مصرف کودهای شیمیائی به میزان 50-25 درصد طی هر دوره کشت محصول و جلوگیری
از خروج ارز حداقل به میزان سیصد میلیون دلار در سال.
• افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی در راستای کشاورزی پایدار، حفظ محیطزیست، امنیت غذایی، ارتقاء و سلامت جامعه.
• افزایش توان تولید در تمامی اراضی کشاورزی.
• اشاعه فرهنگ مصرف بهینه کودهای شیمیایی و آلی در تولید محصولات کشاورزی.
• افزایش میزان ماده آلی خاک در راستای سند چشمانداز کشور در سال 1400.
• تهیه نقشه مدیریت کاربردی ماده آلی خاک در مناطق زراعی و باغی کشور.
12- آیا جزو مشاغل خانگی است؟
بدلیل
نداشتن هیچگونه مشکلات زیست محیطی در پرورش کرم، در منازل و آشپزخانه و
ادارات و مراکز آموزشی و غیره امکانپذیر است، لذا یکی از طرحهای
کارآفرینانه در این صنعت طرح «ببر بیار» است، در این طرح یک راکتور به
همراه کرم به منازل داده میشود با قیمت بازار و پس از دو ماه کرم و کود
تولیدی به قیمت بازار خریداری میشود. برنامه های کسب وکار متنوعی برای دو
روش پرورش این کرم و تولید کود از طریق فقط پسماند حیوانی یا فقط از طریق
پسماند گیاهی یعنی زباله خانگی تهیه شده است و در اختیار همه در هر زمان و
هر جا قرار داده شده است که با کمی تغییر قابلیت استفاده در همه جا را
دارد.
13- انتظارات از دولت و مجلس:
• باید سالی بیست درصد از یارانه کودهای شیمیایی کسر و به یارانه کودهای آلی و زیستی اختصاص داده شود.
• هر سال در صورت کشش بازار، دولت فقط اجازه انتقال از یارانه بخش کودهای شیمیایی به کودهای آلی و زیستی را دارد ولی بالعکس خیر
• از یارانه اختصاصی به کودهای شیمیایی سالی نیم درصد به آموزش و ترویج کودهای آلی و زیستی اختصاص داده میشود. خسروسلجوقی ksaljoghi@yahoo.com
کارآفرینی با هیچ!؟
مدرس و مشاور: مهندس خسروسلجوقی
معروف به سلطان کرم ایران، کارآفرین برتر و مدرس کارآفرینی
- آموزش و مشاوره برای کارآفرینی
- آموزش و مشاوره برای پرورش کرم پروتئینی
- آموزش و مشاوره برای تولید کود کرم پوسال
- آموزش و مشاوره برای تربیت مدرس کارآفرینی
شماره تماس: 09121057037
رایانامه: ksaljoghi@yahoo.com
در صورت تامین بستر مناسب و شرایط محیط مطلوب، هر جفت کرم پس از جفت گیری بعد از یکدوره 27 روزه 16 تخم دارند و دوره جنینی آنها 23 روز طول میکشد.
متوسط لارو موجود در هر تخم 2 عدد میباشد.
زمان جفت گیری تا تشکیل کوکون و بیرون آمدن لارو 50 روز میباشد 32=2*16 عدد لارو
اگر 100 عدد کرم داشته باشیم بعد از 27 روز800 عدد کوکون مولد دارد.
800=2÷ (16*100)
و بعد از 50 روز 1600 عدد لارو داریم 1600=2*800
از هر 100 کرم روزی 32 عدد لارو (مولد) 32=50÷1600
سن بلوغ هر کرم 90 روز میباشد که بطور متوسط نیم گرم وزن دارد.
هر کرم قادر است در روز معادل وزن خود تا 2 برابر تغذیه کند و %60 آنرا به کود ورمیکمپوست تبدیل کرده و دفع میکند.
gr 50 =100عدد کرم gr Vermicompost 30 =100 عدد کرم
gr Vermicompost 300=1000 عدد کرم
30kg =30000 gr =100000 عدد کرم
30000kg=300000gr =1000000 عدد کرم
وزن
gr 50 100 عدد کرم
gr 500 1000 عدد کرم
kg 50 gr = 500000 100000 عدد کرم
gr = 50 kg 500000 1000000 عدد کرم
kg 50 = gr 1000000 2000000 عدد کرم
تولید ورمی در روز
ورمیکمپوست به گرم کرم
300 gr 500 1000 عدد کرم
ورمی 300 کیلو گرم = 300000 gr 500000 1000000 عدد کرم
تن 3 کیلو گرم3000 = 3000000 gr 5000000 10000000 عدد کرم
30تن gr 50000 100000000 عدد کرم
برای تولید 30 تن کود ورمیکمپوست در روز به 100000000 عدد کرم بالغ به وزن 50 تن نیاز داریم.
با توجه به ارزش جهانی هر تن کرم 500000000 ریال
بابت تولید 30 تن ورمی در روز بیست میلیارد 000/000/000/20 ریال معادل دو میلیارد تومان سرمایه جهت خرید کرم نیازمندیم.
خلاصه ، هر عدد کرم بالغ قادر است در یکماه (30 روز)23 گرم کود ورمیکمپوست تولید کند.
توجه:
1- در صورتی که شروع پروژه با برنامه زمانبندی و در مدت معینی به ظرفیت نهایی بخواهد برسد، میتوان با یک دهم مقدار فوق شروع کرد و در مدت چند ماه به ظرفیت نهایی رسید.
2- در محاسبات فوق پویایی جمعیت کرمها منظور نشده است در نتیجه با رشد جمعیت و افزایش تراکم آنها، کرمها دیگر به بلوغ نمیرسند و رشدشان متوقف میشود، لذا با توجه به میزان بستر پسماند، باید تعداد جمعیت کرمها را کنترل کرد تا مانع افزایش کرمها نشد.
3- برای مخاسبه باید بجای محاسبات تصاعد حسابی از تصاعد هندسی استفاده کرد.
راهنمای تبدیل زباله به طلا در منزل
بیشک امروز همه ما با واژه پسماندها آشنایی داریم و میدانیم سهم سرانه تولید پسماند هر نفر در کشور 700 گرم در روز میباشد. به بخشی از این پسماند به لحاظ شرایط خاص، مواد آلی میگویند. این مواد قابل تجزیه و مفید میباشند. از آنجا که 70 درصد پسماندهای شهری را مواد آلی تشکیل میدهند، توجه به این موضوع برای مدیران شهری از اهمیت ویژه اقتصادی و زیست محیطی برخوردار میباشد. در کشور ما مدیریت پسماندهای شهری به عهده شهرداریها، محیطزیست و مراکز بهداشتی میباشد که در بین آنها شهرداریها متولی امر کنترل، جمعآوری، حمل و نقل، تبدیل و یا دفع مهندسی بهداشتی پسماندها میباشند. از طرفی کمبود زمین، امکانات، ماشینآلات مکانیزه حمل و نقل و هزینههای بسیار بالا برای فرایند و دفع پسماندها موجب مشکلات فراوان زیستمحیطی و بهداشتی برای بیشتر شهرها گردیده به طوریکه شهروندان شاهد مشکلات ناشی از آن میباشند. پسماندها یا زباله، قبل از اینکه پدیدهای زشت و مشکلآفرین باشند به عنوان یک کالا یا مواد غذایی و یا وسیله و ابزار ضروری مورد استفاده مردم قرار گرفته و سپس مازاد یا بخشی از آن دور انداخته میشوند.
امروزه راحتترین روش برای رهایی از این پسماندها دور انداختن میباشد. در حالیکه تحقیقات انجام شده بیانگر آن است که بیش از 90 درصد این پسماندها قابل تفکیک و بازیافت میباشند. یعنی 70 درصد از این پسماندها را مواد آلی تجزیه شونده شامل میشوند. نزدیک به 20 درصد مواد زائد جامد مثل شیشه، پلاستیک، کاغذ و فلزات اجزای پسماندهای شهری را تشکیل میدهند و تنها کمتر از 10 درصد پسماندهای شهری زباله یا مواد دور انداختنی میباشند. در همین راستا اعضای خوشه زمین سالم آماده مشارکت با سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداریها در اشاعه فرهنگ و آموزش روشهای اصولی برای مشارکت شهروندان در کنترل و جداسازی پسماندهای شهری در قالب ایجاد نمایشگاههای دائمی راکتور تبدیل پسماندهای آلی و بقایای گیاهی شهرها به کود آلی ورمیکمپوست میباشند.
راهنمای آموزشی تبدیل پسماندهای آلی به کود آلی غنی بیولوژیک ورمیکمپوست
راکتورهای خانگی
کاربرد راکتورهای خانگی تبدیل پسماندهای آلی
این راکتورها در انواع مختلف طراحی و ساخته شده است و نوع و اندازه آن بستگی به مکان قرار گرفتن راکتور، تعداد جمعیت مرکز یا میزان سرانه تولید پسماند دارد. تنوع راکتورها بسته به میزان بودجه و گستردگی طرح میباشد. در هر صورت نسبت تراکم جمعیت، میزان مواد آلی و همچنین حجم راکتور ساخته شده از اهمیت ویژهای برخوردار است. نگهداری از بستر یا راکتور بسیار حائز اهمیت بوده و در صورت عدم رعایت هر یک از شرایط گفته شده ممکن است منجر به مرگ و میر کرمها و یا آلوده شدن محیط بستر گردد. ورمکمپوستینگ در خانه یک فعالیت فوقالعاده برای ساکنان آپارتمانها که امکان داشتن حیاط ندارند و یا کسانی که نمیخواهند تا حیاط پشتی برای دسترسی به راکتور ورمیکمپوست بروند، است. با استخدام کرمها، شما پسماندههای غذایتان را نیز مصرف میکنید. کرمها غذاهای پر از مواد مغذی را میخورند، آنها را از بدنشان عبور میدهند و تبدیل به کودی غنی از مواد مغذی میکنند.
بعضی از بچهها کرمها را به عنوان حیوانات خانگیشان دوست دارند.
در صورت رعایت موارد گفته شده، بستر حالت فعال داشته و مواد آلی آن بخوبی مورد تغذیه کرمها قرار خواهد گرفت. به لحاظ حرکت کرمها در طول و عرض و عمق بستر این عمل موجب ایجاد سامانه هوازی شده و از بوجود آمدن هرگونه بوی نامطبوع جلوگیری خواهد کرد. از دیگر فوائد این راکتور ایجاد سامانه طبیعی بیوفیلتر بوده و حتی موجب مطبوع شدن محیط بستر میگردد بطوریکه موقع برداشتن درب راکتور بوی مطبوع جنگل به مشام میرسد. این بخاطر فعل و انفعالات شیمیایی و فیزیکی کرم در محیط میباشد و دفع مایع لیپیدی از جسم کرم علاوه بر دفع آفات و حشرات موذی موجب خوشبو شدن بستر میگردد.
کنترل شرایط محیط در راکتور
همانگونه که گفته شد کنترل شرایط محیط بستر از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. عواملی همچون P.H و E.C نسبت C/N ، دما و رطوبت و همچنین تراکم جمعیت و نوع غذا و یا مواد آلی که به بستر تغذیه میشود. لذا این جزوه آموزشی برای راهنمای مصرفکنندگان تهیه و ارائه شده است.
رطوبت: در تودههای بزرگ مواد آلی باید با آب کافی مخلوط شوند. برای تعیین میزان آب، باید از فشردگی توده توسط دست استفاده برد. اگر هنگام فشردن دست مقداری آب از آن خارج شد. این شرایط برای کرمها مناسب است. حداقل 4/3 بستر موجود در راکتورها باید همیشه نمدار و مرطوب باشد. هیچ موقع از آب شور استفاده نکنید چون نمک کرمها را میکشد. در صورت دسترسی به آب چاه بهتر از بجای آب کلردار از آن استفاده کنید.
کرم مناسب: تاکنون مناسبترین کرم خاکی که هم قادر به فرایند نمودن مقادیر زیادی مواد آلی باشد و هم قابلیت تبدیل به پروتئین در سطح بالا را داشته باشد، آیزینیا فوتیدا بوده است. این گونه 6 تا 7 هفته زمان برای رسیدن به باروری جنسی نیاز دارد و پس از آن قادر به تولید 5-2 پیله در هفته میباشد، هر پیله شامل یک تا هفت نوزاد است که در نتیجه هر کرم توانایی تولید 20-10 کرم جوان را در هفته دارد. این کرمهــا همچنین قادر به تحمل 4=PH هستند اما تا 9=PH نیز به خوبی رشد میکنند ولی PH ترجیحی برای این کرمها حدود 7 میباشد. تعداد پیلههای تولید شده در دمای 25درجه سانتی گراد به نسبت سایر دماها زیادتر است و رطوبت بین 90-80 درصد برای این کرمها ایدهآل است. کرمها نه بوی بدی میدهند و نه ایجاد بیماری برای انسان میکنند.
زبالههای مناسب برای ورود به راکتورها:
موادی که قابل تغذیه توسط کرمها هستند به شرح جدول زیر است. بهتر است در روزهای اول موادی که بهتر توسط کرم تغذیه میشود را استفاده نمود مثل پوست میوه موز، سیب، سبزیجات و ....
غذای مورد علاقه کرم |
موارد نامطلوب کرم |
ضایعات سبزیجات حبوبات نان و غلات پوست و دانه میوهها تفاله چایی و قهوه چایی کیسهای برگ درختان کاغذ خردههای چوب دستمال کاغذی و پارچههای نخی |
شیشه فلزات پلاستیک گوشت خام (سفید و قرمز) کره و روغنها پنیر و لبنیات |
مقدار زبالهی ورودی: باید توجه داشت که کرمها در روز یک تا سه برابر وزن خود غذا میخورند و در شرایط مناسب هر هفته تولید مثل میکنند به منظور اقتصادی بودن استفاده از راکتور و گران بودن قیمت کرم، استفاده از ظرفیت نهایی راکتورها مستلزم تامین کرم مورد نیاز برای ظرفیت نهایی طراحی شده راکتور میباشد و به همین دلیل در استفاده از راکتورها تا رسیدن تعداد کرمها به اندازه مطلوب ضروری است در ابتدای دوره استفاده از راکتور، از میزان کمتری زباله استفاده گردد تا با تکثیر و افزایش کرمها بمرور مبادرت به افزایش پسماند تا ظرفیت نهایی گردد. در ابتدای استفاده از راکتور بهتر است روزانه کمتر از نیم کیلو زباله وارد راکتور شود، پس از آن که تعداد کرمها افزایش یافت میتوان هر روز برابر با تعداد کرم موجود در راکتور ضربدر در نیم گرم غذا داد.
محل مناسب نگهداری راکتور: راکتورها میتوانند در خارج از خانه یا ساختمان و یا در داخل ساختمان نگهداری شوند. در فصلهای معتدل که هوا نه سرد و نه گرم است میتوان در خارج از ساختمان نگهداری کرد. بهترین جای نگهداری از راکتورها در مکانهایی مثل زیرزمین و راه پله است (گرم، مرطوب، تاریک) اما در داخل خانه، آشپزخانه و در تراس، حیاط خلوت، پارکینگ و حیاط ( جایی که سقف داشته باشد و تابش مستقیم نور خورشید و سرما و گرمای بیش از حد نداشته باشد) نیز میتواند نگهداری شود. دمای مناسب بین 4 تا 27 درجه سانتیگراد است. اما بهترین دما برای عملکرد آنها بین 25- 15 درجه سانتیگراد است. در دمای زیر 4 درجه راکتورهایی که در حیاط قرار دارند بهتر است به داخل ساختمان منتقل شوند و یا زیر یک پوشش عایق قرار داده شوند که از انجماد بستر موجود در راکتور جلوگیری شود.
چگونه از راکتور خود نگهداری کنیم: اگر نسبت مناسبی از کرم و غذا را وارد راکتور کنید، حدود 2 الی 3 ماه، کار چندانی لازم نیست چرا که کرمها بقیه کار را انجام میدهند. ولی پس از این مدت، از ورود زباله تازه به راکتور خودداری و حالا باید بستر موجود در راکتور به رنگ قهوهای و به شکل خاک باشد.
برای جلوگیری از مشکلاتی مثل بوی بد و تجمع جانوران موذی (مگس، پشه، سوسک) بهتر است که هنگام وارد کردن زبالههای تازه به راکتور، بستر موجود در راکتور را به کناری رانده و زباله را در طرف دیگر بریزید و سپس بستر قدیمی را روی آن بپوشانید. در اولین روزهای وارد کردن زباله نیز که هنوز بستری در راکتور موجود نیست، بهتر است زبالهها را با مقداری خاک تمیز بپوشانید.
برداشت محصول Vermicompost
پس از گذشت یک دوره 3 ماهه ماده دفعی کرم که همان Vermicompost نام دارد در قسمت انتهایی راکتور جمع شده و پس از کاهش میزان رطوبت حداقل به 20 تا 30 درصد، از قسمت انتهای راکتور خارج و در کف جعبه جمعآوری و قابل تخلیه میباشد.
فرایند برداشت کود ورمیکمپوست:
سطل آشغال را در معرض نور قرار دهید.
درب سطل را باز کنید.
بعد از 2 تا 3 دقیقه کرمها به لایههای زیری میروند.
بوسیله بیلچه لایه نازکی از کود را بردارید. تا عمقی که کرمها ظاهر شوند.
این عمل را آنقدر تکرار کنید که ورمیکمپوست کاملا خارج شود.
ورمیکمپوست آماده شده را میتوانید فورا استفاده کنید ( در گلدانهای موجود در منزلتان، در باغچهتان ) یا میتوانید آنها را در کیسههای پلاستیکی ذخیره کنید و در زمان مناسب مورد استفاده قرار دهید یا به اعضای خوشه زمین سالم عرضه کنید.
در صورت تداوم تغذیه، کارشناسان با مراجعه به منازل نحوة جمعآوری کود تولید شده و جمعیت مازاد کرم را از راکتور خارج مینمایند. این عمل باعث حرکت رشد سریعتر سایر کرمها و تغذیه راحتتر میگردد.
ورمیکمپوست تولید شده میتواند بدون افزودن سایر مواد و محرکه به گلهای زینتی و یا درختان مثمر و غیرمثمر اضافه شده و مصرفکنندگان میتوانند شاهد عکسالعمل گیاهان خود ظرف مدت 15 روز باشند. البته تاثیر ورمیکمپوست در درختان مثمر ممکن است طی یکدوره محصول و یا یک سال طول بکشد.
میزان مصرف ورمیکمپوست
بر اساس آخرین اطّلاعات بدست آمده بهترین میزان مصرف ورمیکمپوست در گیاهان زینتی و آپارتمانی 20 تا 30 درصد حجم گلدان بوده و برای استفاده در باغچه 2 تا 3 کیلوگرم در مترمربع پیشنهاد میگردد. در صورت استفاده بیش از حد تعیین شده هیچگونه نگرانی وجود ندارد و به گیاهان خسارت وارد نمیکند. از مزایای این محصول دارا بودن عناصر میکرو و ماکرو به اندازة مجاز بوده بطور مثال میزان آهن موجود ورمیکمپوست در حد استاندارد میباشد.
جدول رفع مشکلات در تولید ورمیکمپوست
مشکل |
علت احتمالی |
راه حل |
کرمها میمیرند |
1.خیسی زیاد بستر |
1. با بستر خشک مخلوط کنید. |
2. خشکی زیاد بستر |
2. در محفظه را بردارید. | |
3. دمای خیلی زیاد |
3. بستر را بطور کامل مرطوب کنید. | |
4. هوای ناکافی |
4. محفظه را به جایی ببرید که دمای هوا بین 55 و 77 درجه فارنهایت یا 27 تا 39 درجه سانتیگراد باشد بستر را هوا داده و در آن سوراخ ایجاد کنید. | |
5. غذای ناکافی |
5. از بستر و خردههای غذای بیشتری استفاده نمایید. | |
کرمها اقدام به فرار میکنند |
1. نامناسب بودن شرایط محفظه |
1. به راهحلهای فوق مراجعه نمایید. درب محفظه را بردارید. در اینصورت کرمها دو باره برگشته و در بستر دالان حفر میکنند. |
محفظه بوی بد میدهد |
1. غذای بیش از حد |
1. به مدت یک تا دو هفته به کرمها غذا ندهید. |
2. وجود مواد غیرقابل تبدیل به کمپوست |
2. این مواد را برداشته و غذای کرمها را بطور کامل در بستر مدفون کنید. | |
3. خیسی زیاد بستر |
3. درب محفظه را برداشته و با بستر خشک مخلوط کنید. | |
4. عدم وجود هوای کافی |
4. بستر را باد داده و سوراخهای تهویه (زهکشی) بیشتری ایجاد کنید. چنانچه راکتور شما دارای سوراخهایی جهت تهویه هوا است انها را بررسی کنید که بسته نشده باشند. | |
کرمهای میمیرند |
غذای بدون پوشش |
مواد بیشتری به بستر بیفزائید. غذا را در بستر مدفون کنید. |
مگسها به سوی محفظه جذب میشوند. |
1. بدون پوشش بودن غذا |
1. غذا را بطور کامل در بستر مدفون کنید. در صورت لزوم میتوانید از یک ورق کارتن و یا پلاستیک برای پوشاندن سطح زباله استفاده کنید. |
2. غذای فاسد |
2. از قرار دادن غذای فاسد در محفظه خودداری نمائید. | |
3. استفاده از غذای بیش از حد بویژه مرکبات |
3. از تغذیه بیش از اندازه کرمها پرهیز کنید. | |
بستر کرمهای محفظه کپک میزنند. |
اسیدی بودن بستر به میزان زیاد |
استفاده از مرکبات را کاهش دهید. |
بستر کرمها خشک میشود. |
تهویه بیش از اندازه |
بستر را مرطوب نموده و درب محفظه را نیز بسته نگهدارید. |
در ته محفظه آب جمع میشود. |
تهویه ضعیف |
به مدت چند روز درب محفظه را برداشته و بستر خشک به آن بیفزایید. |
استفاده از خرده غذاهای بسیار خیس برای کرمها |
استفاده از این غذاها را کاهش دهید. |
سخن آخر:
خارج کردن کرمها از خانه طبیعیشان و انتقال آنها به محیط مصنوعی در بردارنده مسئولیتی سنگین برای انسانهاست. آنها موجودات زنده هستند که نیازهای خاص خود را دارند. بنابراین مهیا کردن محیطی مناسب و سالم برای درست عمل کردن آنها بسیار مهم است. اگر ترکیبات ورودی به راکتورها مناسب و مراقبت صحیح از کرمها انجام شود، ورمیکمپوست کاملی خواهید داشت. در به خدمت گرفتن کرمها برای تهیه ورمیکمپوست خود دقیق و موفق باشید.
طرح تبدیل پسماند به پروتئین و کود در مبدا با کرم، در مسابقه 10×100 ایده برتر نجات دهنده و موثر دنیا در وبگاه گوگل در سال گذشته شرکت و از 163000 ایده ارائه شده در جهان موفق به ورود در مرحله 100 ایده برتر دنیا شده است و باید مردم دنیا از طریق ورود به وبگاه گوگل تا مورخ 13/7/1388 در انتخاب ده ایده برتر نجات دهنده و موثر دنیا از 100 ایده مذکور شرکت مینمودند و بدلیل تحریم جمهوری اسلامی ایران امکان حضور هموطنان در این رقابت بطور عادلانه فراهم نشد. در همین راستا در کشور خودمان پس از موفقیت در دومین جشنواره پژوهش و نوآوری ایده تبدیل زباله به کود آلی در مبدا با کرم، از طریق مردم و داوران به عنوان داغترین و محبوترین ایده شناخته شد و از دست مبارک حضرت آیتالله هاشمی رفسنجانی ریاست محترم مجلس خبرگان رهبری و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و جناب آقای دکتر چمران رییس محترم شورای اسلامی شهر تهران و شورای اسلامی استانها و جناب آقای دکتر قالیباف شهردار محترم تهران تندیس، لوح و جوایز ایده برتر را کسب کرد و در جشنواره کارآفرینان برتر استانهای خراسان رضوی و تهران به عنوان کارآفرین برتر شناخته شد و از استاندارهای محترم هر دو استان و جناب اقای دکتر جهرمی وزیر محترم کار و امور اجتماعی وقت تندیس، لوح و جوایز کارآفرین برتر را کسب کرد و با حضور در نمایشگاه نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری به عنوان مبتکر منفرد مورد استقبال پرشکوه مسئولین و مردم قرار گرفت. از سازمان محیطزیست به عنوان مقاله اجرایی و علمی برتر تندیس و لوح دریافت شد، هم اکنون نیز پا را از مرزهای داخلی فراتر نهاده و به فکر جهانی پاک میباشد و بدین منظور در نخستین جشنواره بینالمللی غذا با کسب عنوان برتر توانست لوح تقدیر نماینده برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد (1) را نیز بدست آورد.
برگرفته از مجله علمی کائسنا
http://www.ksna.ir/articles/basicscience/agriculture/2652-1389-01-13-09-07-56.html
در ادامه مطلب اطلاعاتی در مورد ورمی کمپوست و کرم زباله خوار آمده است
ادامه مطلب ...
کل سود 4.800.000تومان
تغییرات در بازدهی محصول | |||
بازدهی کلی محصول ( به کیلوگرم) | تعداد نوک شکوفه های گیاهان پوسیده | تعداد برگهای کاشت | میزان مصرف ورمی کمپوست در هر هکتار ( تن) |
92/1 | 75/3 | 66/77 | 0 |
52/2 | 50/1 | 00/87 | 5 |
83/2 | 75/0 | 00/92 | 10 |
26/3 | 50/0 | 00/94 | 15 |
تاثیر کاربرد ورمی کمپوست بر غلظت عناصر مغذی در رویش شاخه ها | |||||
Mn((ppm منگنز | Cu((ppm مس | Zn((ppm روی | Fe((ppm آهن | K پتاس(%) | میزان مصرف ورمی کمپوست در هر هکتار( تن) |
87.25 | 14.86 | 66.66 | 131.50 | 1.9133 | 0 |
100.95 | 17.96 | 71.63 | 146.36 | 2.3000 | 5 |
105.08 | 20.55 | 78.66 | 163.00 | 2.8668 | 10 |
106.25 | 22.55
| 90.33 | 174.00 | 3.3164 | 15 |
نکته: در کشاورزی سنتی از آفت کشهای مصنوعی و در کشاورزی ارگانیک از حشرات و پرندگان نافع، محدود کردن جفتگیری آفات، کندن علفهای هرز و در صورت نیاز از حشره کشهای مجاز کشاورزی ارگانیک نظیر اسید بوریک برای کنترل و ریشه کن کردن آفات استفاده میشود.
نکته: از میان مواد غذایی که به روش سنتی عرضه میگردند سیب، هلو، گلابی، سیب زمینی، زردآلو، اسفناج، توت فرنگی، شلیل،انگور، کرفس، تمشک و گیلاس بیشترین و کیوی، انبه، پیاز، موز، بروکلی، گل کلم،آناناس، ذرت، نخود فرنگی، آوکادو، هندوانه، آلو و بادنجان کمترین آلودگی را به باقیمانده آفت کشها دارند.
فواید زراعت ارگانیک:
1. در کشاورزی ارگانیک آب توسط مواد شیمیایی آلاینده مانند کودهای مصنوعی، آلوده نمیگردد.
2. در کشاورزی ارگانیک تعادل اکوسامانه و حاصلخیزی خاک حفظ میگردد. فرسایش خاک نیز تا 50 درصد کاهش مییابد.
3. تنوع زیستی در زمینهای زراعی ارگانیک 57 درصد بیشتر است. (به علت عدم استفاده از سموم آفت کش و علف کش)
4. کشاورزان در معرض سموم و آلایندههای کمتری قرار میگیرند.
فواید مصرف مواد غذایی ارگانیک:
1. ارزش غذایی بالاتری دارند. میزان ویتامینC، کلسیم، منیزیم، آهن و فسفر در مواد غذایی ارگانیک بیشتر است.
2. مواد غذایی ارگانیک حاوی آنتیاکسیدان بیشتری میباشند. در مواد غذایی ارگانیک آنتیاکسیدان PHENOLIC بیشتر یافت میگردد (50 درصد بیشتر از محصولات غیر ارگانیک). چرا که آفت کشهای مصنوعی تولید این مواد را در گیاهان کاهش داده اما کودهای حیوانی و آلی بکار رفته در کشاورزی ارگانیک تولیدآنها را افزایش میدهد.
3. کمتر سمی هستند. محصولات ارگانیک سالم تر بوده و به بقایای آفت کشهای آلی کمتر آلوده میباشند. همچنین این محصولات فاقد افزودنیهای غذایی بوده و طبعا سالمتر میباشند.
4. خوشمزه و خوش طعمتر هستند. یکی از دلایل آن این است که محصولات ارگانیک پس از برداشت در مدت زمان کمتری بدست مصرف کننده رسیده و تازهتر میباشند. و همچنین در محصولات تهیه شده به روش سنتی، با فرآوریها و دستکاریهایی که بروی آنها صورت میگیرد تنها به ظاهر، رنگ، بالا بردن ماندگاری، افزایش تولید و مقاوم کردن آنها در برابر صدمات ناشی از حمل و انبار داری توجه میشود و نه کیفیت و ارزش تغذیهای آن.
5. تولید کنندگان محصولات ارگانیک از استانداردها و دستورالعملهای بسیار سخت گیرانهای تبعیت میکنند که احتمال آلوده شدن اینگونه محصولات به هر گونه مواد شیمایی و سمی منتفی میباشد.
معایب محصولات ارگانیک:
1. گرانقیمت هستند.
2. تولید و عرضه آنها بسیار محدود است.
اهمیت کفسازی در مکانهای سرپوشیده
یکی از مهمترین بخشهای پرورش تولیدات کشاورزی، که در مکانهای سرپوشیده و حتی روباز حائز اهمیت است، بستر و محل استقرار موضوع مورد پرورش است. از این رو به دلیل سطح بالاتر راندمان در مکانهای سرپوشیده، نسبت به محیطهای روباز، مبحث کفسازی از اهمیت بیشتری برخوردار است. اولین نکتهای که باید در این ارتباط بدانیم درک صحیح از هدف و اهمیت این موضوع است و اینکه دلایل ما از کف سازی در پرورش ورمی کمپوست چیست؟
در این ارتباط، میتوان به موارد ذیل اشاره نمود؛
1)ایجاد مکانی با شیب ملایم و زهکشی مناسب جهت استقرار تلهای پرورش
2)ایجاد تهویه مناسب در کف بستر کشت و بالا بردن راندمان کاری
3)ایجاد نوعی عایق حرارتی و برودتی بین زمین و بستر کشت
4)جلوگیری از فرار کرمها
اهمیت شیب و زهکشی در بسترسازی
حال به طور اختصار و اجمالی به بررسی این عوامل می پردازیم،یکی از مهمترین نکاتی که در بسترسازی حائز اهمیت است شیب و زهکشی مناسب کف میباشد. بهترین شیب برای کار مورد نظر ما 10درجه است و زهکشی کف باید طوری طراحی و اجرا شود که رطوبت اضافی به راحتی از کف خارج و تهویه مناسب از زیر بستر صورت گیرد. در ضمن، جنس آن شبیه به خاک باشد و طوری نباشد که کرمها بتوانند از آن فرار کنند. جنسی شبیه به خاک این امکان را بوجود میآورد که کرمها بتوانند به راحتی به آن نزدیک و در محدوده آن ازدیاد یابند.
بهترین گزینه، استفاده از سفال است. اما سفال با تمام محاسن و دارا بودن تمام شاخصههای مناسب، دارای دو ایراد نیز هست:
الف ـ گران است و برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه نیست
ب ـ شکننده و ظریف است.
از این رو، پیشنهاد ما به جای سفال استفاده از آجر با بندکشی یک سانتی متری سیمانی است که استفاده از آن مقرون به صرفهتر است، اما باید توجه داشت که بندکشی به درستی انجام گیرد تا راه فرار کرمها به خوبی بسته شود. آجر دارای خاصیت جذب آب اضافی و جنس آن، نزدیک به جنس خاک است که کرمها به راحتی به آن نزدیک و در حوالی آن ازدیاد مییابند.
در مواقعی شرایط به گونهای رقم می خورد که از حالت ایدهآل و مطلوب فاصله میگیریم از جمله این موارد، ناآگاهی از اهمیت کفسازی در مقوله تولید است. نکته بعدی، مواقعی است که به جای اتخاذ تصمیمات درست، به بهانه صرفهجویی اقتصادی، از روشهای منسوخ شده و نادرست استفاده میشود که اغلب در مواقعی این مشکل بوجود میآید که مکان تولید استیجاری بوده و تولید کننده یا نمیخواهد هزینه کند یا مالک، مخالف تغییر حالت ملک است. در این شرایط میتوان از روشهای کم هزینه و علمی استفاده کرد که علاوه بر کاهش هزینهها منجر به بالابردن راندمان کاری نیز میشود.
استفاده از مش در کفسازی
استفاده از توریهایی که اصطلاحا" مش نام دارد. مش علاوه بر اقتصادی بودن، تهویه مناسب، جلوگیری از فرار کرمها، گزینه مناسبی به نظر میرسد و به هنگام تولید در فضای باز، بهترین نوع کف سازی محسوب میشود.
سیمان
سیمان هم از جمله مواردیست که در کفسازی استفاده میشود، اما دارای دو عیب است؛ یکی عدم جذب آب است این امر در مواردی که شیاربندی دچار مشکل میشود باعث غرق آبی و تلفات کرمها میشود و باید بسیار مواظب این قضیه بود و دیگری، رسانا بودن بیشتر سیمان نسبت به آجر است چرا که در تابستان باعث انتقال گرمای زمین به تلهای تولید میشود که تبخیر آب را تشدید میکند و باعث بالا بردن هزینههای تولید از حیث مصرف بیشتر آب میشود و در زمستان سرمای زمین را به تل ها منتقل میکند که باز هم با افزایش هزینههای گرمایشی هزینههای تولید را تا حدودی بالا میبرد.
آسفالت
اما استفاده از آسفالت مناسب نیست چرا که از مواد نفتی بوده باعث فرار کرمها و ضمن ایجاد استرس در آنها، باعث کاهش شدید راندمان میشود. همچنین زدن غلتک و کوبیدن زمین هم از موارد منسوخ شده و نادرست است که بیشتر در تولید فضای باز به چشم می خورد این روش در موارد نامساعد باعث فرار کرمها میشود.
هزینه برای گرم کردن سالن ها و یا حتی قصد راه اندازی در فضای باز را دارند هم میتوان روش هایی را پیش گرفت تا تاثیر شرایط نامساعد محیطی را بر نحوه فعالیت کرم کاهش داد و باز به طور نسبی شرایط را به شرایط ایده ال نزدیکتر کرد برای مثال ریختن کاه و کلش روی کرت های ریخته شده در فصل زمستان میتواند کرت ها را از سرما و در فصل تابستان از گرمای بیش از حد به طور نسبی حفظ کند و دما را تعدیل بخشد, همچنین در فصل زمستان با انداختن پلاستیک روی کرت ها و بالا آوردن انتهای آنها تنها به اندازه ارتفاع خود کرت (برای هوادهی بهتر) میتواند کرت ها را از سرما حفظ کرد .