بستر هندی ورمی کمپوست و طرز برپاسازی آن

          سیستم هندی چیست ؟ مزایای سیستم هندی نسبت به ورمی کمپوست سیستم سبدی
 
مزایای سیستم هندی نسبت به سیستم سبدی::

1)تولید کاملا ساده و راحت  ورمی واش همراه با ورمی کمپوست: در بسترهای هندی به دلیل از پیش تعیین شدن مجرای خروجی آب ، به راحتی میتوان پسماند آب خروجی را کنترل کرد.

2)عدم نیاز به جابه جا کردن بسترها: در سیستم سبدی به دلیل اینکه سبدها در روی هم چیده میشوند برای آبدهی و غذا دهی سبدها نیاز به جابجا کردن مداوم دارندکه این کار نیاز مبرمی به نیروی کار زیاد  دارد که در اکثر مواقع مقرون به صرفه نیست.

3)مقاومت بالا دربرابر سرما: بسترهای هندی به دلیل اینکه حدود 90درصد طرفین بستر دارای پوشش است سبب مقاومت بستر در مقابل سرما میشودو همچنین می توان به راحتی سقفی برای آن در نظر گرفت..

4)حفظ رطوبت بستر: بستر هندی به دلیل پوشش طرفین  نیاز کمی به آبدهی مداوم دارد.

5)عدم تلفات کرم: در سیستم سبدی به دلیل باز بودن اطراف سبد همیشه شاهد تلفات چشمگیر کرم به دلیل استرس ناشی از جابه جایی بستر هستیم و همینطور اگر شرایط محیطی بستر به دلیل خشکی بستر یا عدم وجود غذا و یا غذای  نامناسب ، بی شک شاهد خروج کرم از بستر خواهیم بود که در اکثر مواقع منجر به تلف شدن کرم خواهد بود ولی در بستر هندی به دلیل پوشش طرفین راهی برای خروج کرم وجود ندارد.

6)هزینه ی پایین راه اندازی بسترهندی نسبت به سبدی: بسترهندی به دلیل ظرفیت بالایی که دارد و همچنین اشکال فضای کم در مقایسه با بستر سبدی مقرون به صرفه تر است.هر بستر هندی حدود یک و نیم تن ظرفیت دارد در حالی که اگر بخواهیم یک و نیم تن کود را به صورت سبدی نگهداری کنیم به صورتی که اگر درهر سبد 10 کیلو کود بریزیم نیاز به 150 عدد سبد خواهیم داشت که علاوه بر قیمت سبدها نیازبه  فضای بیشتری هم نسبت به بستر هندی خواهیم داشت.

7) عدم نیاز به صاف بودن و سیمانکاری و موزاییک کاری: در سیستم سبدی به دلیل خروج زیاد کرم از بستر باید کف زمین حتما سیمانی یا موزاییک کاری شده باشد به دلیل اینکه اگر کف زمین  خاکی باشد کرم بلافاصله پس از خروج از سبد به دلیل نبود رطوبت خشک خواهد شد.

در سیستم پشته ای به دلیل خروج کرم از بستر باید کف زمین حتما سیمانی یا موزاییک کاری شده یا کوبیده شده  باشد به دلیل اینکه اگر کف زمین  خاکی باشد کرم بلافاصله پس از خروج از سبد به دلیل نبود رطوبت خشک خواهد شد و همچنین سبب حرکت کرم به داخل خاک و هیبرید شدن با کرمهای دیگر خواهد شد

8)اشغال کمترین فضا در هنگام جابجایی بستر: بسترهای هندی به دلیل انعطاف پذیری که دارند به راحتی می توان آنها را در هنگام جابه جایی در حداقل فضای ممکن جاگذاری کرد.

---) تولید کاملا ساده و راحت  ورمی واش همراه با ورمی کمپوست: در بسترهای هندی به دلیل از پیش تعیین شدن مجرای خروجی آب به راحتی میتوان پشماند آب خروجی را کنترل کرد.

---) در بستر هندی مکان نگهداری کاملا تمیز و شکیل میباشد.

---)حفظ رطوبت بستر: بستر هندی به دلیل پوشش طرفین  نیاز کمی به آبدهی مداوم دارد.

---) مقاومت بالا دربرابر سرما: بسترهای هندی به دلیل اینکه حدود ۸۰درصد طرفین بستر دارای پوشش است سبب مقاومت بستر در مقابل سرما میشود

ویژگی های بستر هندی

جنس پلی اتیلن چگالی بالا High Density Polyethylene (HDPE Woven Bed for) Vermiculture

مقاوم در مقابل اشعه ماورای بنفش

مقاوم در مقابل پارگی و قوی برای نگهداری فرآیند کمپوست و جابجایی

مقاوم در مقابل سوراخ شدن

مقاوم در مقابل مواد شیمیایی

قابل انعطاف و ترک ناپذیر

دارای شش پنجره توری برای هوادهی بهتر

خروجی برای جمع کردن ورمی واش

هوادهی

 با توجه به مزایای غیر قابل انکار و سادگی و راحتی تولید ورمی به کمک بسترهای هندی به نظر می رسد اگر سرمایه داران و وارد کنندگان و از همه مهم تر سازندگان داخلی روی تامین و تولید این بسترها کار کنند بدون شک با استقبال بسیار زیاد خریداران ایرانی روبرو خواهند شد و برای سالها یک تجارت تضمینی و پردرآمد را برای خود رقم خواهند زد. خوشبختانه تمام مواد خام مورد نیاز تولید چنین بسترهایی در داخل کشور فراهم است.

	آماده سازی زمین GROUND PREPARATION نشان گذاری MARKING انتخاب پایه ها PEGS SELECTION تثبیت پایه ها FIXING OF PEGS تثبیت پایه ها FIXING OF PEGS تثبیت بستر گام یک FIXING OF BED - STEP 1 تثبیت بستر گام دو FIXING OF BED - STEP 2 تثبیت بستر گام سه FIXING OF BED - STEP 3

	پرکردن بستر FILLING THE BED آبیاری SPRAYING WATER تزریق کرم INSERTING EARTHWORMS کود ورمی کمپوست MANURE (VERMI COMPOST) جمع آوری کود MANURE COLLECTION الک کردن کود MANURE SERVING بسته بندی کود MANURE PACKING ورمی واش VERMIWASH

چرا هنگام بارش باران شدید کرم ها از بستر فرار می کنند؟

آنچه که شما در مورد علاقه کرم به رطوبت و علت فرار کرم در باران های اسیدی می گویندکاملا رد می شود
کرم از رطوبت زیاد فراری است و علت بالا آمدن کرم به هنگام آبیاری نه علاقه بلکه اشباع شدن بستر از آب است و کرم به ناچار بیرون می آید. بارندگی نیز تأثیر زیادی در غرقاب شدن بستر ندارد، مگر زمان بارندگی خیلی زیاد باشد(در یک بارندگی 3 ساعته شدید در فارم نیشابور فقط 5 سانت بالای بستر خیس شده بود)، بنابراین همانطور که گفتم آنچه که موجب فرار کرم در بارندگی می شود ضربه های قطرات باران است نه رطوبت باران.
اما پر کردن بین بسترها برای کاهش فرار کرم ها روش خوبی است که غالباً از این شیوه استفاده می کنند

مدل برداشت محصول ورمی کمپوست

 بهترین مدل برداشت که از زمان بکاهد و تلفات کمی هم داشته باشیم بستگی به زمان و حجم کار دارد. از لحاظ زمان که همون سرند دوار بهتره ولی از لحاظ کاهش تلفات برداشت دستی بهترین حالته...
 دوست عزیز بهترین روش که تلفات کرم را به حداقل میرساند شیوه لایه برداری است که در این شیوه با توجه به زمان بیشتر حداقل اسیب را به کرم وارد میکنید
شیوه دیگر که قدیمی است به صورت مهاجرت است که شما میتوانید در کنار بستر غذای جدید قرار دهید و یا در داخل سبد این غذا را ریخته و روی بستر بگذارید که طی یک هفته تمام کرمها به سمت غذا میروند و سبد ها مملو از کرم میشوند که در این شیوه به کرم آسیب و استرس نیز وارد نمیشود و لی زمان جدا سازی طولانی تر میشود
به طور کلی می توان گفت روش های مختلفی برای جداسازی کرم وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خودش را دارد
ـ در روش لایه برداری به ظاهر کمترین آسیب به کرم می رسد اما میزان زیادی از کوکون ها ازبین می روندـ
ـ در روش دستی تنش زیادی به کرم وارد می شود ولی برای فروش های خالص بهترین روش است، اما تمام کرم های نوزاد و کوکون ها در بستر باقی می مانند
ـ درروش مهاجرت زمان زیادی صرف میشود و نسبت به دیگر روش ها مقرون به صرفه نیست، این روش کلا منسوخ شده است
ـ روش مهاجرت سبدی در ظرفیت های کم مناسب است اما در فارم های صنعتی و بزرگ قابل اجرا نخواهد بود
ـ روش سرند مقرون به صرفه اما با تلفات زیاد که در فارم های بزرگ اجبار به استفاده از این روش است

نسبت کربن به نیتروژن در ورمی کمپوست

    C\N
        کود های الی منبع ازت هستن و برای داشتن نسبت c/nمناسب باید از کربن الی استفاده بشه که بقایای گیاهی منبع ان هستن.نسبتc/nیکی از مهمترین فاکتور ها واسه کیفیت ورمی کمپوست تولیدی می باشد ونسبت 1/15و1/20 بهترین نسبته.تنها راه برای فهمیدن این نسبت انلیز از طریق ازمایشگا های خاکشناسی می باشد.
        با سلام n/c همان منو کسید کربن است که برای برای گیاه خیلی حایز اهمیت است برای بهتر کردن ان در اول بستر سازی باید نسبت کود گاوی به کاه حتما رعایت شود و در کف بستر از علف استفاده شود چون علف در موقع خشک شدن نیتروزن تولید می کند و باید حتما رویه بستر به ارتفاع 5 تا 15 سانت کاه ریخته شود چون نور خورشید نیتروزن را از بین می برد

       

نسبت c به n یعنی میزان کربن به نیتروژن

        مقدار 1/15 یعنی به ازای هر 1 نیتروژن 15 کربن وجود دارد که برای ورمی کمپوست 15 تا 20 کربن به ازای هر نیتروژن مناسبترین است
        حال کرم برای فعالیت در بستر نیاز به کربن بیشتری دارد، بنابراین با اضافه کردن کربن آلی که بهترین آن کاه و خاک اره است شرایط بستر را برای کرم محیا می کنیم، بهترین نسبت برای بستر اولیه 30 تا 35 به 1 است
        اما چرا در پایان پارت و وقتی بستر ورمی کمپوست می شود این نسبت کم می شود؟
        حضور کرم در بستر باعث می شود نیتروژن کود تثبیت شود و مقدار نیتروژن افزایش می یابد اما مقدار کربن ثابت می ماند در نتیجه با افزایش نیتروژن نسبت کربن کاهش پیدا می کند و وقتی به زیر 20 رسید عملا فعالیت کرم متوقف می شود و بستر باید جداسازی شود
        بنابراین یکی از مواردی که در ابتدای بستر سازی باید به آن توجه کرد میزان استفاده از کاه یا خاک اره است، مقدار کم باعث می شود کرم در اواخر پارت حتی با وجود داشتن غذا لاغر شود و بستر به طور کامل ورمی کمپوست نشود

همه چیز در مورد تولید ورمی کمپوست

    همه چیز در مورد تولید ورمی کمپوست
        پروسه تولید کود ورمی کمپوست شامل چند مرحله می باشد که در متن زیر به آن ها می پردازیم،

        1: پیدا کردن مکان مناسب

        2: نقشه برداری از محل تولید و محاسبه میزان لوازم مورد نیاز تولید ورمی کمپوست

        3: تأمین وتهیه لوازم مورد نیاز تولید ورمی کمپوست

        4: اجرا و ساخت تأسیسات زیربنایی تولید ورمی کمپوست

        5: تهیه مواد اولیه تولید ورمی کمپوست

        6: اجرای مراحل بستر سازی

        7: آبیاری و لجن کشی بسترها

        8: کنترل ph بسترها

        9: محاسبه نیاز کرم و تهیه کرم از محل مناسب

        10: تزریق کرم

        11: آبیاری روزانه و تأمین رطوبت مورد نیاز بسترها

        12: تهیه گزارش روزانه و بررسی دوره ای بسترها

        13: پایان پارت و جداسازی کود از کرم

        14: ورود به مرحله دوم و نجات دادن کرم های نوزاد و کوکون ها

        15: خشک کردن؛ سرند کردن و نهایتاً کیسه کردن کود ورمی کمپوست تولید شده

        16: فروش کرم مازاد یا ورود به فاز دوم تولید کود ورمی کمپوست




        مدت زمان تولید ورمی کمپوست:

        زمان طی شده فاز اول شامل دو بخش می باشد

        مرحله اول از زمان تهیه مکان تولید ورمی کمپوست تا روز تزریق کرم می باشد که با توجه به سرعت عمل تولید کننده از 20 روز تا دو ماه متغیر است

        مرحله دوم که از روز تزریق کرم شروع و تا زمان جداسازی ادامه می یابد با توجه به شرایط اقلیمی و فصل اجرای کار تعیین می گردد که بین 3 الی 4 ماه متغیر است

        پیدا کردن مکان مناسب

        یکی از مهمترین بخش های تولید ورمی کمپوست پیدا کردن مکان مناسب جهت تولید ورمی کمپوست است
        مکان تولید باید دارای چند فاکتور اصلی و فرعی باشد

        فاکتورهای اصلی

        فضای مسقف با مساحت مورد نیاز
        محوطه حداقل دو برابر مساحت فضای مسقف
        داشتن آب مناسب، ترجیعاً چاه
        برق شهری


        فاکتورهای فرعی

        آب لوله کشی
        دسترسی آسان و دور نبودن از محل سکونت
        اطاق سرایداری
        استخر آب
        گاز شهری
        نزدیک بودن به منابع مواد اولیه (دامداری)
        نزدیک بودن به منابع کارگری (روستا)
        کم بودن ارتفاع سقف سالن تولید


        در صورتی که هرکدام از موارد فاکتورهای اصلی حذف شود، تولید ورمی کمپوست دچار اختلال می شود
        اما اگر فاکتورهای فرعی لحاظ نشود، تولید ورمی کمپوست برقرار خواهد شد ولی هزینه های اجرا و تولید ورمی کمپوست افزایش پیدا می کند
        توصیه می شود در انتخاب مکان تولید ورمی کمپوست دقت لازم صورت گیرد و حوصله کافی به خرج دهید
        با توجه به شرایط موجود، تعداد زیادی از گاوداری ها و مرغداری ها خالی از دام و طیور شده اند که اغلب فاکتورهای اصلی تولید ورمی کمپوست را دارا هستند
        ضمن اینکه محل تولید ورمی کمپوست باید شرایط دریافت پروانه بهره برداری را داشته باشد.

        نقشه برداری از محل تولید، محاسبه و تأمین لوازم مورد نیاز تولید ورمی کمپوست

        در این مرحله پس از اینکه روش تولید انتخاب شد، باید محاسبه میزان لوازم مورد نیاز صورت گیرد
        توضیح و آموزش این تاپیک بر پایه روش مش است و غالب مطالب نیز در همین رابطه می باشد

        در تولید ورمی کمپوست با روش مش، استفاده از حداکثر فضا برای تولید موضوع با اهمیتی می باشد
        بنابراین باید برای چیدن مش ها دقت زیادی داشت و فضای پرت کمتری ایجاد نمود، ضمن اینکه فاصله بین مش ها و دیوار و همچنین مسیر فرغون نیز باید به اندازه مناسب لحاظ شود
        بعد از نقشه برداری و اندازه گیری نسبتاً دقیق از سالن تعداد مورد نیاز مش مشخص می شود و اقدام به سفارش آن ها می کنیم


        از دیگر کارهایی که باید انجام شود:
        تأسیسات آب (تانکر آب و پمپ)
        سیستم روشنایی
        آماده سازی کف
        و.....

        تهیه مواد اولیه تولید ورمی کمپوست

        در این مرحله باید مواد اولیه تولید ورمی کمپوست تهیه شود
        اغلب از ما می پرسند که برای تولید ورمی کمپوست و تغذیه کرم ها از چه موادی باید استفاده نمود
        پاسخ را می توان اینگونه داد:
        کرم ایزینیا تقریباً همه چیز را خورده و تبدیل به ورمی کمپوست می کند اما برخی مواد را نمی تواند استفاده کند، مانند: سنگ، شیشه، پلاستیک، فلز
        ضمن اینکه وجود این چهار ماده سخت در بسترها عملاً ضرری برای زندگی کرم ها ندارد و بجز فلزهای اکسید شونده بقیه در مرحله تبدیل به ورمی کمپوست دست نخورده باقی می مانند.
        یک ردیف مواد دیگر هم هست که نباید در بسترها استفاده نمود، بر خلاف چهار مورد بالا وجود این مواد برای زندگی کرم ها مضر است.
        پوست مرکبات، کود مرغی در حجم زیاد، پوست پیاز، پروتئین خام، مواد لبنی و.... شامل این ردیف می باشند.

        پایه (base) اصلی برای تولید ورمی کمپوست کود دامی است.
        طی تحقیقات صورت گرفته در کشورهای دیگر فضولات خوک بستر مناسبی برای زندگی و رشد کرم ایزینیا است، اما مشخص است که در ایران فضولات خوکی به اندازه کافی در دسترس نیست.
        همچنین در ادامه همان تحقیقات مشخص شده بعد از فضولات خوکی گزینه بعدی و مناسب برای تولید ورمی کمپوست کود گاوی است که از مزایای آن در دسترس بودن آن و میزان کافی در ایران است.
        گزینه بعدی هم کود گوسفندی است که طی آزمایشاتی که شخصاً انجام داده ام میزان کوکون ریزی و تکثیر کرمها را افزایش می دهد اما برای تعادل سازی میزان عناصر موجود در ورمی کمپوست تولید شده بهتر است با نسبت مشخص با کود گاوی مخلوط شود.
        در صورت استفاده از کود گاوی طول عمر کود مورد استفاده باید حداقل 6 ماه و حداکثر 1.5 سال باشد
        توضیح:
        در زمان کمتر از 6 ماه عوامل بیماریزا و مضر موجود درکود برای کرم ها ضرر دارد و باعث کاهش تکثیر و وزن گرفتن کرم ها می شود.
        در زمان بیشتر از 1.5 سال عناصر مفید موجود در کود تجزیه یا تخلیه شده است و کیفیت کود ورمی کمپوست تولیدی کاهش می یابد.

        از ضایعات باغی، کشاورزی و تره باری نیز می توان برای تولید ورمی کمپوست استفاده کرد.

        این نکته را هم اضافه نمایم که در فرایند تولید کود ورمی کمپوست، افزایش جمعیتی و وزنی کرم موجود در بستر را نیز شاهد خواهیم بود که استفاده از مواد مناسب برای تغذیه کرم ها سرعت تکثیر را بهبود می بخشد.
        اجرای مراحل بستر سازی

        پس از آنکه مواد اولیه تولید ورمی کمپوست انتخاب و تهیه شد باید آن را برای بستر سازی آماده کرد.
        هرچه اندازه ذرات کوچکتر باشد کرم ها بهتر می توانند آنها را به ورمی کمپوست تبدیل کنند، اما نباید آنقدر ریز باشند که شرایط بی هوازی در بستر ایجاد کنند.
        (یکی از عوامل مهم تأثیر گذار در تکثیر کرم ها هواکشی مناسب بسترها است)

        برای آماده کردن بسترها ابتدا باید کود را سرند کرد
        (سرند مناسب برای ورمی کمپوست، توری فلزی با چشمه های 4 تا 5 سانتیمتر است)
        پس از سرند شدن، کود ها باید با نسبت مناسب با مواد حاوی ترکیبات غنی از کربن مخلوط شود.
        (کاه، کلش، ذرت علوفه ای، خاک اره، برگ درختان و....)

        اکنون مواد آماده شده را روی مش هایی که قبلاً چیده شده اند منتقل می کنیم.
        اگر به درستی مش ها پر شوند، می توان ارتفاع پشته ها را به 75 سانت رساند که ارتفاع مناسبی است.

        و در پایان بهتر است که کودهایی که روی زمین ریخته شده به طور کامل جمع آوری شود.
        آبیاری و لجن کشی بسترها
        پس از بستر سازی مرحله آبیاری و لجن کشی تل ها آغاز می شود.
        معمولاً کودهای گاوی مناسب تولید ورمی کمپوست باید خشک و پودر است، بنابراین باید برای ورود کرم ها آماده گردند.
        اما تنها دلیل اصلی شستشوی بسترها خشک بودن آنها نیست و دلایل مهم دیگری نیز وجود دارد.
        -در اغلب گاوداری ها برای کف محوطه طویله از کود خشک گاو استفاده می شود و واضح است که گاو بر روی همین بستر مدفوع و ادرار می کند، بنابراین کود گاوی تهیه شده حاوی ادرار گاو نیز هست.
        و بعلت بالا بودن املاح و نمک در ادرار، باید با شستشو از میزان آن کم کرد در غیر این صورت برای زندگی کرم ها در بستر مضر است.
        -کرم ها باکتری دوست هستند و فعالیت باکتری ها در کود گاوی به کمک رطوبت صورت می گیرد.
        به عنوان مثال یک بستری که 15 روز آبیاری شده و سپس کرم تزریق می شود خیلی مناسبتر از بستری هست که فقط 5 روز آبیاری شده است.
        -کرم ها از طریق پوست مرطوب خود تنفس می کنند، بنابراین محیط زندگی آن ها باید رطوبت مناسب داشته باشد.

        و در پایان
        شیوه آبیاری باید به صورت بارانی و با فاصله مناسب از بستر ها باشد، فشار زیاد آب عناصر مفید کود را شسته و از بستر خارج می کند.

        اندازه گیری و کنترل ph بسترها

        ph تمام موادی که در بسترهای ورمی کمپوست استفاده می شوند باید مناسب زندگی کرم ها شوند
        اگر بستر اسیدی باشد کرم ها یا از بستر خود فرار می کنند و یا پتانسیل فرار ندارند و در بستر تلف می شوند
        اگر بستر قلیایی باشد عملاً خطر زیادی ایجاد نمی شود و فقط میل به جفتگیری کرم ها کاهش پیدا کرده و سرعت تکثیر پایین می آید
        مناسبترین ph برای تولید ورمی کمپوست 7.5 الی 8 می باشد
        در صورتی که ph خیلی کم و یا خیلی زیاد بود باید با روش های مناسب آن را به میزان مناسب رساند.

        برای اندازه گیری ph می توان از کاغذ تورنسل استفاده کرد
  محاسبه نیاز کرم وتهیه کرم از محل مناسب

        یکی از دقیق ترین مراحل تولید ورمی کمپوست تأمین کرم مورد نیاز است.
        در واقع کارخانه اصلی یک واحد تولیدی ورمی کمپوست کرم است و توجه ویژه ای در این مورد تهیه آن باید صورت گیرد.

        میزان مورد نیاز هر واحد تولید با توجه به سبک تولید متفاوت است و تا حدودی هم به میزان سرمایه تولید کننده مرتبط است.
        هرچه مقدار کرم بیشتر باشد سرعت کار افزایش می یابد.
        اما باید در نظر داشت که یک قانون کلی در مورد تولید ورمی کمپوست و میزان کرم اولیه وجود دارد:
        مقدار کرم نباید آنقدر کم باشد که کرم ها همدیگر را پیدا نکنند و جلو تولید مثل آن ها گرفته شود.
        و همچنین نباید آنقدر تراکم کرم ها زیاد باشد که از میل به جفتگیری کرم ها جلوگیری نماید.

        توجه به نژاد کرم ها نیز از مواردی است که باید به آن توجه کرد.
        نژاد های غیر اصیل سرعت تکثیر بسیار پایینی دارند و میزان تولید ورمی کمپوست آن ها به مقدار قابل توجهی کم است.
        از نمونه بارز کرم های غیر اصیل موجود در بازار ایران که نسبتاً قیمت پایینی دارند می توان به نژاد ارمنی اشاره کرد.
        بهترین نژاد کرم ورمی کمپوست ایزینیا فوتیدا است.

        نکته:
        اگر در پی اجرای یک فاز اقصادی تولید ورمی کمپوست هستید برای تهیه کرم دقت لازم را داشته باشید و به فکر خرید کرم ارزان نباشید.
        با تهیه کرم اصیل و هزینه بیشتر در ابتدای تولید، با توجه به سرعت بالای تکثیر کرم های اصیل اجرای کار کاملاً اقتصادی می شود.

        تزریق کرم

        پس از آنکه بسترها آماده و لجن کشی شد و کرم مورد نیاز تأمین گردید، کرم ها باید به صورت صحیح در بسترها تزریق گردد.
        یکی از مهمترین مراحل تولید ورمی کمپوست تزریق کرم است
        روش های مختلفی برای تزریق وجود دارد که اصولی ترین آن، روش حفره های زیکزاکی است در طول بستر ایجاد می شود و کرم ها به همراه بستر انتقال در حفره ها قرار می گیرند
        روش دیگر نیز ایجاد یک شیار در طول بستر یا دو شیار در طرفین طول بستر است و کرم ها در داخل شیار تزریق می شود.
        باید توجه داشت که بعد از تزریق کرم ها و بستر انتقال به هیچ عنوان روی آن ها کود تازه ریخته نشود.


        آبیاری روزانه

        از دلایل آبیاری:
        کرم ایزینیا تنفس پوستی دارد و برای تنفس نیاز به رطوبت مناسب.
        باکتری ها و میکروارگانیسم های بستر ورمی کمپوست با وجود رطوبت مناسب فعالیت می کنند.
        غذای کرم باید رطوبت مناسب را داشته باشد تا کرم بتواند از آن تغذیه نماید.
        Ph بستر با آبیاری کنترل می شود.
        و....


        آبیاری زیاد رطوبت بستر را زیاد می کند و شرایط بی هوازی ایجاد می شود که برای کرم ها مناسب نیست.
        آبیاری کم و کاهش رطوبت بستر، تغذیه و تنفس کرم را دچار اختلال می کند.

       

        تهیه گزارش روزانه و بررسی دوره ای بسترها

        یکی از مهمترین مراحل تولید ورمی کمپوست نگهداری بسترها و کنترل آنها در طی دوره است
        مواردی که باید بررسی شوند شامل میزان رطوبت، ph، دمای بیرون و دمای بستر، شرایط جسمانی کرم ها و میزان غذای باقی مانده در بستر است.
        تغییر در هرکدام از موارد بالا موجب می شود سرعت تکثیر کرم و راندمان تولید پایین بیاید و وزن کرم نیز کاهش پیدا کند.

تغذیه کرم خاکی :

تغذیه کرم خاکی :

گزارش شده که با خاک برگ و شن به تنهایی می توان برای چند ماه کرم ها را زنده نگه داشت . زیرا کرم ها مواد قابل استفاده خاک برگ را جذب می کنند .

کرم ها می توانند تقریبا از دور ریز آشپز خانه ای تمامی سبزیجات تغذیه کنند .

تکه های هندوانه ، تکه های پرتقال یا سایر مرکبات ، برگ های خارجی کلم یا کاهو ، تفاله چایی ، تکه های سیب زمینی پخته و سیب درختی ، چغندر ، هویج و لوبیا پخته و ... حتی پوسته تخم مرغ !

 

تمامی گیاهان و سبزیجات را می توان پس از حدود 35 دقیقه پختن به عنوان غذا به کرمها پیشکش نمود .

همچنین می توانید چند نوع گیاه و مواد مختلف را پخته و با هم مخلوط کنید و غذایی تر کیبی به کرمهای خاکی بدهید .

به عنوان سایر مواد غذایی می توان از انواع کودهای حیوانی (مثلا کود گاوی یا گوسفندی ) ، نان (بربری) خیس شده ، سویا ، آرد و مخمر  نیز سود جست .

یکی از بهترین غذا ها استفاده از غذای ماهی (پولکی یا پلت)  مرطوب شده است .

نباید به کرمها زیاد غذا داد زیرا نخست اینکه غذای اضافی در خاک مانده و گند می کند و ضمن رشد قارچها ممکن است باعث ایجاد بوی بد هم بشود و اگر جعبه شما در باغچه باشد همین بو ممکن است باعث گرد آمدن بسیاری حیوانات بدجنس مثل زنبور ها و موش ها به آن دوروبر شود .

به خصوص از دادن گوشت به کرمهای خاکی باید پرهیز نمود زیرا هم مورد تغذیه کرم قرار نمی گیرد و هم بوی گند بیشتری تولید می کند .

دلیل دیگر که تربیتی است اینکه غذادادن زیاد باعث می شود کرم هایتان لوس بشوند.

برای دادن غذا به کرمها شیار هایی در میان خاک جعبه ایجاد و غذا را به داخل آن شیار ها می ریزند .

اگر غذایتان پخته و مانند پوره شده است می توانید از وسایل مخصوصی که با آنها خامه را روی کیک می ریزند استفاده کنید .

پس از این حتما باید روی غذا را با خاک پوشاند تا دیر تر فاسد شود .

کرم ها طی مدت 3 تا 4 روز دور غذا جمع می شوند و شروع به خوردن می کنند .

مصارف کرم آیزینیا فتیدا:

مصارف کرم آیزینیا فتیدا:

 
در سایر کشورها از این کرم بدلیل داشتن پروتئین 70 درصدی در موارد زیر استفاده می‏شود:

در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو جهت سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و ... به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیره‏ای مک دونالد می‌باشد.با توجه به فرهنگ ما استفاده از آن هدف نمی‏باشد. (خود کرم به عنوان پروتئین)

2-مصرف پروتئینی حیوانی:

با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم، تولید و پرورش دام، طیور و آبزیان، نقش اساسی در تامین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان و کشاورزان را دارد.در این میان تغذیه دام، طیور و آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات شده و نیاز کشور به واردات محصولاتی چون دان مرغ، انواع مکمل‌های غذایی دام و آرد ماهی را کاهش می‌دهد. از این گونه برای اولین بار در قرن 18میلادی برای تغذیه دام و طیور استفاده شد.امروزه در تغذیه مرحله لاروی آبزیان، تمایل به استفاده از i، زیرا در بسیاری از موارد، دانش بشری هنوز قادر به تامین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده راه حل مطلوب و مطمئنی است.مهمترین غذای زنده مصرفی کرم‌خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه‌هاست و علاوه بر آن دارای امگا3 نیز می‌باشد.استفاده از این گونه به جای محصولات جانبی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت، از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه‌تر است و تولید آن نیاز کشور به واردات محصولات فوق را که از زمان هجوم شانه دار ژله‌ای به دریای خزر و کاهش کیلکا به عنوان ماده اصلی آرد ماهی و افزایش قیمت آرد ماهی و واردات آن را به همراه داشته است، کاهش می دهد.
 

3-به عنوان مواد اولیه در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی:
 همانطور که قبلا هم گفته شد این کرم به دلیل داشتن پروتئین و امگا3 فراوان به عنوان یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده محصولات آرایشی و بهداشتی می‌باشد.در سال 1985 شرکت DOVE برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کنند‌گان پوست در سال 1987 به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و ... استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده اند. در این بین می‌توان به محصول شرکتFace-Lift با نام تجاری G2G اشاره نمود که یکی از گران قیمت‌ترین محصولات آرایشی جهان می‌باشد.

 
4-به عنوان مواد اولیه در تولید دارو:
 
از جمله یکی از مهمترین مصارف جدید این کرم که به کمک صنعت داروسازی و پزشکی آمده تولید محصولات دارویی و پزشکی می باشد، که داروهای مکمل غذایی، انواع آرامش بخش‌ها، داروهای ضد سرطان را شامل می‌شود.

 5-استفاده از کرم خاکى در تغذیه انواع ماهیان پرورشی
 
استفاده از کرم خاکى به صورت زنده و یا خشک، در تغذیه آبزیان اهمیت بسیارى دارد.ترکیبات مناسب اسیدهاى چرب و اسیدهاى آمینه و اسیدهاى آمینه ضرورى و وجود امگا 3 زیاد در این موجود، استفاده از آن را نسبت به منابع گیاهى متمایز ساخته است. هضم و جذب آسان کرم خاکى، علاوه بر دیگر خصوصیات مفید آن،استفاده از آن را در پرورش دوران نوزادى و لاروى انواع آبزیان کاربردى ساخته است.براى تغذیه بچه ماهیان انگشت قد گربه ماهى آفریقایى از کرم خاکى استفاده کردند.نتیجه این تحقیق نشان داد که بچه ماهیان تغذیه شده با کرم خاکى رشد سریعترى داشتند و نسبت به بچه ماهیان گروه شاهد که از کرم خاکى تغذیه نکرده بودند،درصد بازماندگى و مقاومت در برابر استرس در آن ها بیشتر بود.

 استفاده از کرم خاکى در تغذیه انواع سخت پوستان

 از کرم خاکى در تغذیه پست لارو میگو جهت افزایش رشد و نیز تسریع تخمریزى در میگوهاىمولد استفاده شده است.از این موارد مى توان به تغذیه پست لارو میگوى پاسفید غربى و میگو بزرگ آب شیرین از انواع کرمهاى کم تار  از جمله کرم خاکى اشاره کرد. درا ین موارد،اشتیاق بالاى پست لارو به تغذیه از کرم و نیز افزایش نرخ رشد میگوها، قابل توجه بود.
 

اندازه کرم خاکى

اندازه کرم خاکى نیز عامل بسیار مهمى است که باعث استفاده مستقیم از کرم در تغذیه آبزیانى که دهان بزرگى دارند (مانند ماهیان خاویارى) مى گردد.همچنین چون کرم تا مدتها در آب قدرت حرکت دارد، مى توان از آن به صورت زنده در تغذیه آبزیانى که با تاخیر به سمت غذا مى روند نیز استفاده نمود،ولى در مورد کرم سفید، به علت کوچکى آن این عمل با مشکل مواجه میشود.

 براساس آزمایشات انجام شده بر روی بلدرچین‌های پرورشی، یافت شد که افزایش وزن، ماندگاری و ضریب تبدیل غذایی پرندگانی که با جیره حاوی پودر کرم خاکی تغذیه شدند بهتر از مواردی بوده است که خوراک حاوی پودر ماهی دریافت کرده بودند. مطابق با اطلاعات ارائه شده از سوی گروه علوم و فناوری در انجمن تحقیق و توسعه آبزیان و حیوانات دریایی کشور فیلیپین، پودر کرم خاکی مشخصات کاملاً مشابه با پودرماهی جهت تنظیم جیره‌های غذایی طیور دارد.

خوراک دام و طیور و آبزیان: اثراکتانت‌ها و خوش طعم کننده‌هائی که در بافت‌های کرم خاکی وجود دارد باعث خوش خوراکی آن می‌گردد. پروتئین‌های کرم خاکی با اسیدهای آمینه اتراکتانتی همراه است که باعث خوش خوراکی آن گشته و جذب (Uptare) را زیاد می‌کند.

پیله‌های (کوکون‌های) کرم‌ خاکی را نیز می‌توان پودر نموده و در تغذیه دام و طیورو آبزیان از آن استفاده کرد نکته جالب اینکه این پیله‌ها استریل بوده و سرشار از آلبومین است.

مشخصات کرمها و انتخاب گونه مناسب :
 
بطور کلی گونه های مختلفی از این کرمها یافت می گردند که بسته به موضوع کار و هدف ، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود . این اهداف می تواند شامل موارد ذیل باشد :

-1 افزایش حاصلخیزی و بهبود ساختمان و مدیریت خاک

-2 افزایش محصول

-3 تولید مکمل غذایی جهت دام و آبزیان که برای هر یک از این فعالیتها یک گونه مناسبتر از سایر گونه ها خواهد بود . بطور مثال به منظور مدیریت و بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار Lampite maurittii گونه می گیرد.

 مناسبترین گونه برای تولید ورمی کمپوست ، گونه Eisenia foetida بوده که برنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی می باشد . این کرم دارای دو جنس نر و ماده بوده که کرمهای ماده درمحل حلقه جنسی وسط بدن خود و پس از جفت گیری ،تخم یا کوکون را تشکیل می دهند . کوکونها به رنگ زرد کهربایی و در داخل آن حدود 7 نوزاد لارو وجود دارد . بنابر این افزایش تعداد کرمها در هر نسل بصورت تصاعد نسبتاً هندسی خواهد بود . وزن هر کرم بالغ 0.3 تا 0.7 گرم و در هر کیلو گرم حدود 1000تا2000 نخ کرم وجود دارد. یک نسل این کرم ( از تخم تا تخم ) در درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد حدود سه ماه بوده و عمر کرمها بین 1 تا 2 سال متغییر می باشد.

 نتیجه ی اضافه کردن کرم در جیره ی مرغ و ماهی به این صورت میباشد:

 25درصد افزایش راندمان تولید تخم مرغ در مرغ تخم گذار

 22درصد افزایش وزن مرغ گوشتی

 و افزایش پروتئین گوشت مرغ

 نتیجه ی اضافه کردن کرم در جیره ی مرغ و ماهی به این صورت میباشد:

 25درصد افزایش راندمان تولید تخم مرغ در مرغ تخم گذار==  22درصد افزایش وزن مرغ گوشتی== و افزایش پروتئین گوشت مرغ

ورمی کمپوست دارای نسبت کربن به نیتروژن مناسب‌تری نسبت به سایر کودهای سبز است در نتیجه شرایط جذب عناصر مغذی توسط گیاه سهل تر و فراهم تر است. همچنین این ترکیب دارای pH خنثی است و استفاده زیاد آن تاثیر منفی بر کیفیت خاک و گیاه ندارد، این ترکیب فاقد بو بوده و ناخالصی آن نسبت به سایر کودهای سبز خیلی کمتر است.

 جهت تولید همه گونه گیاه مورد استفاده بوده و شرایط میکروارگانیسم‌های مفید در خاک‌ها را بهبود می‌بخشد. مواد موجود در بافت ورمی کمپوست بگونه‌ای است که مانع حضور در خاک شده و داشتن حسایت دور کنندگی مانع حضور برخی آفات خاکستری و حشرات مکنده خسارت زا خصوصا در محیطهای حساس مانند گلخانه‌ها می‌شود.

شرح آنالیز کود ورمی کمپوست

شرح آنالیز کود ورمی کمپوست

۱٫نسبت کربن به ازت در خاک :

نسبت کربن به ازت (C/N) ورمی کمپوست برابر ۲۰ و پائین تر از آن می باشد. طول دانه های خشک ورمی کمپوست بین ۱تا۵ میلیمتر و وزن مخصوص آن نیز کمتر از خاک گلدان است. هوموس آن حدود %۲۰ وزن خشک آن می باشد.

هر چه قدر نسبت ازت به کربن در خاک بیشتربا شد محصول بهتری می توان تولید کرد .وقتی که کاه وکلش را به خاک اضافه می کنیم ، مقداری ازت نیز به خاک اضافه می گردد زیرا نسبت  بیشتر c/n میباشد .محدوده c/n در محصولات کمتر از ۳۰ و بین ۱۰-۲۰ می باشد و اگر بیشتر از ۳۰ باشد معدنی شدن منفی صورت می پزیرد.

معدنی شدن ویژه خاک : وقتی که ازت معدنی قابل جذب توسط گیاهان به ازت  آلی غیر قابل جذب در می آید.

معدنی شدن منفی : زمانی است که ازت معدنی قابل استفاده به ازت معدنی غیر قابل استفاده در آید.

فاکتور ازت : مقدار ازتی که بهمراه بقایای گیاهی به خاک بدهیم تا باکتری از ازت معدنی خاک استفاده نکند.

۲٫غلظت نمک:

 غلظت نمک در محلول خاک بر اساس اصل توانائی نمک در هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک با هدایت سنج تعیین می گردد. هدایت الکتریکی (ECe یا گاهی اوقات EC) بر حسب دسی زیمنس بر متر dsm به توان ۱- اندازه گیری می شود واحد قدیمی تر اندازه گیری، میلی موس برسانتی متر بود.

حساسیت گیاهان به شوری خاک

گیاهان نسبت به شوری خاک حساسیت متفاوتی دارند و بعضی میتوانند شوری را تحمل کنند که به آن‌ها اصطلاحاً گیاهان متحمل به شوری گفته می‌شود. بعضی دیگر نسبت به شوری خاک حساس هستند که جزء گیاهان حساس محسوب می‌شوند. گل‌ها و گیاهان زینتی جزء گیاهان حساس به شوری قلمداد می‌شوند.

اثرات شوری روی رشد گیاه

شوری خاک از چند طریق رشد گیاه را دچار محدودیت میکند:

۱- آب قابل استفاده گیاه را کاهش میدهد؛ به عبارت دیگر در خاکهای شور، گیاهان زودتر دچار پژمردگی می‌شوند که این پدیده را اصطلاحاً خشکی فیزیولوژیکی میگویند. زیرا بدلیل شور بودن خاک، گیاهان نمیتوانند آب درون خاک را جذب کنند.

۲-  مسمومیت؛ بعضی از یونها به مقدار زیاد در خاکهای شور وجود دارند و بر اثر جذب زیادشان توسط گیاه، برای آن ایجاد مسمومیت میکنند که از مهمترین آن‌ها می توان کلر،سدیم و بر را نام برد.

۳- عدم تعادل تغذیهای؛ در خاکهای شور بدلیل وجود زیاد بعضی از یونها تغذیه گیاه، دچار مشکل می‌شود. بعنوان مثال در یک خاک شور، بدلیل غلظت زیاد کلر در محلول خاک و جذبآن بوسیله‌ی گیاه، جذب نیترات و سولفات توسط گیاه کم می‌شود. در صورتیکه نیترات و سولفات از یون‌های بسیار ضروری در تغذیه گیاه هستند. یا بعنوان مثال، جذب زیاد سدیم توسط گیاه، باعث کاهش جذب پتاسیم می‌شود.نوع دیگری از خاکهای دارای املاح زیاد اصطلاحاً خاکهای سدیمی گفته می‌شوند یعنی خاکهایی که درصد سدیم تبادلی آن‌ها زیاد است.

با استفاده از دستگاه conductometer مقدار EC مربوط به هر خاک در عصاره اشباع خاک را اندازه می گیریم.

اگر EC ، ۲-۴ ds/m باشد گیاهان حساس نباید کشت شود.

اگر EC کمتر از ۲ بود شور نیست وهر گیاهی را می توان کشت کرد.

اگر EC بیشتر از ۴ بود ،خاک شور است وهر گیاهی را نمی توان کاشت وفقط گیاهان مقاوم به شوری را می توان کاشت.

۳٫ Ph :

وقتی به یک خاک، خاک قلیا یا سدیمی گفته می شود که pH عصاره اشباع بیش از ۸٫۵ باشد. برای تعیین عصاره اشباع، خاک را در یک ظرف استوانه ای می ریزیم و بتدریج آب مقطر به آن اضافه می کنیم در همین حال محتویات ظرف را به هم زده تا خمیر گل اشباع درست شود. سپس از طریق مکش مقدار کافی از عصاره به دست می آید (همین عصاره برای تعیین SAR استفاده می شود).

مقدار آب خاک در مزرعه به طور معمول بین درصد پژمردگی دائم (حد پائینی) و ظرفیت مزرعه (حد بالائی) نوسان دارد رطوبت خاک در حد بالائی تقریباً دو برابر حد پایینی است.

اندازه گیری ها در خاک نشان می دهد که در محدوده وسیعی از بافت ها، مقدار آب خاک در درصد اشباع (SP) تقریباً ۴ برابر مقدار آب خاک در فشار ۱٫۵مگاپاسکال (درصد پژمردگی دائم) است. بنابراین غلظت املاح محلول اندازه گیری شده در عصاره اشباع تقریباً نصف غلظت محلول خاک در ظرفیت مزرعه و در حدود یک چهارم غلظت در درصد پژمردگی دائم است. اثر رقت املاح که رخ می دهد، علت آن را ظرفیت نگهداری بالای آب در خاکهای ریز بافت، ذکر می کنند. به این منظور ECe با یک تقریب منطقی غلظت نمکی را که گیاهان در حال رشد در خاک با آن مواجهند برآورد می کند.

  شرح آنالیز کود ورمی کمپوست

اندازه گیری کربن آلی خاک O.C

مواد آلی خاک عبارت است از حضور بقایای گیاهان، جانوران و ریزاندامکان (میکروارگانیسم ها) در مراحل مختلف تجزیه محتویات آن در خاک میزان مرغوبیت آن را نشان می دهد. مواد آلی خاک و ظایف زیادی بر عهده دارد و به عنوان شاخص نیتروژن محسوب می گردد.

میزان مرغوبیت خاک                                 درصد کربن آلی

          پایین                                              کم تراز ۰٫۵

         متوسط                                            ۰٫۷۵ – ۰٫۵

          بالا                                               بیش تر از ۰٫۷۵

درصد ماده آلی  = درصد کربن آلی   × ۱٫۷۲۴

نیتروژن کل = در صد ماده آلی × ۰٫۰۵

مواد آلی خاک

مواد آلی جزء لاینفک هر خاک بوده و خواص فیزیکی و شیمیایی آنرا تا حد قابل توجهی تغییر می دهد و عبارتست از کلیه اجسام آلی موجود در خاک اعم از زنده یا مرده ، تازه یا کهنه ، ساده یا پیچیده ومرکب . مواد آلی خاک شامل بقایای گیاهی و حیوانی در مراحل مختلف تجزیه، هوموس، میکروبها و هر ترکیب آلی دیگر می باشد .

بقایای گیاهی یا حیوانی که به خاک افزوده می گردند در نتیجه فعالیت میکروارگانیسمهای خاک تجزیه و ضمن آزاد کردن قسمتی از مواد غذایی خود دچار تغیرات زیادی می گردند ، سرعت فعالیت میکروارگانیسمها به وجود آب ، هوای کافی و حرارت مناسب برای فعالیت آنها بستگی دارد . یادآور می شود که واحد ساختمانی ماده آلی خاک کربن است . افزون بر کربن ، در ترکیب ماده آلی خاک عناصر هیدروژن، اکسیژن، فسفر، ازت و گوگرد نیز بکار رفته است . در خاکهایی که به آن کود اضافه نشده است ماده آلی مهمترین منبع تامین کننده ازت و گوگرد است .

  شرح آنالیز کود ورمی کمپوست

هوموس ماده آلی کلوییدی خاک است که تجزیه آن به کندی انجام می شود و به خاک رنگ قهوه ای یا سیاه می دهد. برخی از فراورده های حاصل از تجزیه ماده آلی خاک درآب محلول بوده و به سرعت ناپدید می شوند، برخی ترکیبات دیگر پایدارتر بوده و باقی می مانند . مواد آلی پایدار بصورت چسب آلی عمل کرده و برای تشکیل خاکدانه ذرات خاک را به هم می چسبانند . هوموس دو خاصیت مشترک با رس دارد : نخست اینکه از نظر الکتریکی به مقدار زیادی باردار است . دوم اینکه سطح ویزه زیادی دارد و به خاطر همین دو خاصیت این ماده در خاک بسیار مهم است .