همه چیز در مورد تولید ورمی کمپوست

    همه چیز در مورد تولید ورمی کمپوست
        پروسه تولید کود ورمی کمپوست شامل چند مرحله می باشد که در متن زیر به آن ها می پردازیم،

        1: پیدا کردن مکان مناسب

        2: نقشه برداری از محل تولید و محاسبه میزان لوازم مورد نیاز تولید ورمی کمپوست

        3: تأمین وتهیه لوازم مورد نیاز تولید ورمی کمپوست

        4: اجرا و ساخت تأسیسات زیربنایی تولید ورمی کمپوست

        5: تهیه مواد اولیه تولید ورمی کمپوست

        6: اجرای مراحل بستر سازی

        7: آبیاری و لجن کشی بسترها

        8: کنترل ph بسترها

        9: محاسبه نیاز کرم و تهیه کرم از محل مناسب

        10: تزریق کرم

        11: آبیاری روزانه و تأمین رطوبت مورد نیاز بسترها

        12: تهیه گزارش روزانه و بررسی دوره ای بسترها

        13: پایان پارت و جداسازی کود از کرم

        14: ورود به مرحله دوم و نجات دادن کرم های نوزاد و کوکون ها

        15: خشک کردن؛ سرند کردن و نهایتاً کیسه کردن کود ورمی کمپوست تولید شده

        16: فروش کرم مازاد یا ورود به فاز دوم تولید کود ورمی کمپوست




        مدت زمان تولید ورمی کمپوست:

        زمان طی شده فاز اول شامل دو بخش می باشد

        مرحله اول از زمان تهیه مکان تولید ورمی کمپوست تا روز تزریق کرم می باشد که با توجه به سرعت عمل تولید کننده از 20 روز تا دو ماه متغیر است

        مرحله دوم که از روز تزریق کرم شروع و تا زمان جداسازی ادامه می یابد با توجه به شرایط اقلیمی و فصل اجرای کار تعیین می گردد که بین 3 الی 4 ماه متغیر است

        پیدا کردن مکان مناسب

        یکی از مهمترین بخش های تولید ورمی کمپوست پیدا کردن مکان مناسب جهت تولید ورمی کمپوست است
        مکان تولید باید دارای چند فاکتور اصلی و فرعی باشد

        فاکتورهای اصلی

        فضای مسقف با مساحت مورد نیاز
        محوطه حداقل دو برابر مساحت فضای مسقف
        داشتن آب مناسب، ترجیعاً چاه
        برق شهری


        فاکتورهای فرعی

        آب لوله کشی
        دسترسی آسان و دور نبودن از محل سکونت
        اطاق سرایداری
        استخر آب
        گاز شهری
        نزدیک بودن به منابع مواد اولیه (دامداری)
        نزدیک بودن به منابع کارگری (روستا)
        کم بودن ارتفاع سقف سالن تولید


        در صورتی که هرکدام از موارد فاکتورهای اصلی حذف شود، تولید ورمی کمپوست دچار اختلال می شود
        اما اگر فاکتورهای فرعی لحاظ نشود، تولید ورمی کمپوست برقرار خواهد شد ولی هزینه های اجرا و تولید ورمی کمپوست افزایش پیدا می کند
        توصیه می شود در انتخاب مکان تولید ورمی کمپوست دقت لازم صورت گیرد و حوصله کافی به خرج دهید
        با توجه به شرایط موجود، تعداد زیادی از گاوداری ها و مرغداری ها خالی از دام و طیور شده اند که اغلب فاکتورهای اصلی تولید ورمی کمپوست را دارا هستند
        ضمن اینکه محل تولید ورمی کمپوست باید شرایط دریافت پروانه بهره برداری را داشته باشد.

        نقشه برداری از محل تولید، محاسبه و تأمین لوازم مورد نیاز تولید ورمی کمپوست

        در این مرحله پس از اینکه روش تولید انتخاب شد، باید محاسبه میزان لوازم مورد نیاز صورت گیرد
        توضیح و آموزش این تاپیک بر پایه روش مش است و غالب مطالب نیز در همین رابطه می باشد

        در تولید ورمی کمپوست با روش مش، استفاده از حداکثر فضا برای تولید موضوع با اهمیتی می باشد
        بنابراین باید برای چیدن مش ها دقت زیادی داشت و فضای پرت کمتری ایجاد نمود، ضمن اینکه فاصله بین مش ها و دیوار و همچنین مسیر فرغون نیز باید به اندازه مناسب لحاظ شود
        بعد از نقشه برداری و اندازه گیری نسبتاً دقیق از سالن تعداد مورد نیاز مش مشخص می شود و اقدام به سفارش آن ها می کنیم


        از دیگر کارهایی که باید انجام شود:
        تأسیسات آب (تانکر آب و پمپ)
        سیستم روشنایی
        آماده سازی کف
        و.....

        تهیه مواد اولیه تولید ورمی کمپوست

        در این مرحله باید مواد اولیه تولید ورمی کمپوست تهیه شود
        اغلب از ما می پرسند که برای تولید ورمی کمپوست و تغذیه کرم ها از چه موادی باید استفاده نمود
        پاسخ را می توان اینگونه داد:
        کرم ایزینیا تقریباً همه چیز را خورده و تبدیل به ورمی کمپوست می کند اما برخی مواد را نمی تواند استفاده کند، مانند: سنگ، شیشه، پلاستیک، فلز
        ضمن اینکه وجود این چهار ماده سخت در بسترها عملاً ضرری برای زندگی کرم ها ندارد و بجز فلزهای اکسید شونده بقیه در مرحله تبدیل به ورمی کمپوست دست نخورده باقی می مانند.
        یک ردیف مواد دیگر هم هست که نباید در بسترها استفاده نمود، بر خلاف چهار مورد بالا وجود این مواد برای زندگی کرم ها مضر است.
        پوست مرکبات، کود مرغی در حجم زیاد، پوست پیاز، پروتئین خام، مواد لبنی و.... شامل این ردیف می باشند.

        پایه (base) اصلی برای تولید ورمی کمپوست کود دامی است.
        طی تحقیقات صورت گرفته در کشورهای دیگر فضولات خوک بستر مناسبی برای زندگی و رشد کرم ایزینیا است، اما مشخص است که در ایران فضولات خوکی به اندازه کافی در دسترس نیست.
        همچنین در ادامه همان تحقیقات مشخص شده بعد از فضولات خوکی گزینه بعدی و مناسب برای تولید ورمی کمپوست کود گاوی است که از مزایای آن در دسترس بودن آن و میزان کافی در ایران است.
        گزینه بعدی هم کود گوسفندی است که طی آزمایشاتی که شخصاً انجام داده ام میزان کوکون ریزی و تکثیر کرمها را افزایش می دهد اما برای تعادل سازی میزان عناصر موجود در ورمی کمپوست تولید شده بهتر است با نسبت مشخص با کود گاوی مخلوط شود.
        در صورت استفاده از کود گاوی طول عمر کود مورد استفاده باید حداقل 6 ماه و حداکثر 1.5 سال باشد
        توضیح:
        در زمان کمتر از 6 ماه عوامل بیماریزا و مضر موجود درکود برای کرم ها ضرر دارد و باعث کاهش تکثیر و وزن گرفتن کرم ها می شود.
        در زمان بیشتر از 1.5 سال عناصر مفید موجود در کود تجزیه یا تخلیه شده است و کیفیت کود ورمی کمپوست تولیدی کاهش می یابد.

        از ضایعات باغی، کشاورزی و تره باری نیز می توان برای تولید ورمی کمپوست استفاده کرد.

        این نکته را هم اضافه نمایم که در فرایند تولید کود ورمی کمپوست، افزایش جمعیتی و وزنی کرم موجود در بستر را نیز شاهد خواهیم بود که استفاده از مواد مناسب برای تغذیه کرم ها سرعت تکثیر را بهبود می بخشد.
        اجرای مراحل بستر سازی

        پس از آنکه مواد اولیه تولید ورمی کمپوست انتخاب و تهیه شد باید آن را برای بستر سازی آماده کرد.
        هرچه اندازه ذرات کوچکتر باشد کرم ها بهتر می توانند آنها را به ورمی کمپوست تبدیل کنند، اما نباید آنقدر ریز باشند که شرایط بی هوازی در بستر ایجاد کنند.
        (یکی از عوامل مهم تأثیر گذار در تکثیر کرم ها هواکشی مناسب بسترها است)

        برای آماده کردن بسترها ابتدا باید کود را سرند کرد
        (سرند مناسب برای ورمی کمپوست، توری فلزی با چشمه های 4 تا 5 سانتیمتر است)
        پس از سرند شدن، کود ها باید با نسبت مناسب با مواد حاوی ترکیبات غنی از کربن مخلوط شود.
        (کاه، کلش، ذرت علوفه ای، خاک اره، برگ درختان و....)

        اکنون مواد آماده شده را روی مش هایی که قبلاً چیده شده اند منتقل می کنیم.
        اگر به درستی مش ها پر شوند، می توان ارتفاع پشته ها را به 75 سانت رساند که ارتفاع مناسبی است.

        و در پایان بهتر است که کودهایی که روی زمین ریخته شده به طور کامل جمع آوری شود.
        آبیاری و لجن کشی بسترها
        پس از بستر سازی مرحله آبیاری و لجن کشی تل ها آغاز می شود.
        معمولاً کودهای گاوی مناسب تولید ورمی کمپوست باید خشک و پودر است، بنابراین باید برای ورود کرم ها آماده گردند.
        اما تنها دلیل اصلی شستشوی بسترها خشک بودن آنها نیست و دلایل مهم دیگری نیز وجود دارد.
        -در اغلب گاوداری ها برای کف محوطه طویله از کود خشک گاو استفاده می شود و واضح است که گاو بر روی همین بستر مدفوع و ادرار می کند، بنابراین کود گاوی تهیه شده حاوی ادرار گاو نیز هست.
        و بعلت بالا بودن املاح و نمک در ادرار، باید با شستشو از میزان آن کم کرد در غیر این صورت برای زندگی کرم ها در بستر مضر است.
        -کرم ها باکتری دوست هستند و فعالیت باکتری ها در کود گاوی به کمک رطوبت صورت می گیرد.
        به عنوان مثال یک بستری که 15 روز آبیاری شده و سپس کرم تزریق می شود خیلی مناسبتر از بستری هست که فقط 5 روز آبیاری شده است.
        -کرم ها از طریق پوست مرطوب خود تنفس می کنند، بنابراین محیط زندگی آن ها باید رطوبت مناسب داشته باشد.

        و در پایان
        شیوه آبیاری باید به صورت بارانی و با فاصله مناسب از بستر ها باشد، فشار زیاد آب عناصر مفید کود را شسته و از بستر خارج می کند.

        اندازه گیری و کنترل ph بسترها

        ph تمام موادی که در بسترهای ورمی کمپوست استفاده می شوند باید مناسب زندگی کرم ها شوند
        اگر بستر اسیدی باشد کرم ها یا از بستر خود فرار می کنند و یا پتانسیل فرار ندارند و در بستر تلف می شوند
        اگر بستر قلیایی باشد عملاً خطر زیادی ایجاد نمی شود و فقط میل به جفتگیری کرم ها کاهش پیدا کرده و سرعت تکثیر پایین می آید
        مناسبترین ph برای تولید ورمی کمپوست 7.5 الی 8 می باشد
        در صورتی که ph خیلی کم و یا خیلی زیاد بود باید با روش های مناسب آن را به میزان مناسب رساند.

        برای اندازه گیری ph می توان از کاغذ تورنسل استفاده کرد
  محاسبه نیاز کرم وتهیه کرم از محل مناسب

        یکی از دقیق ترین مراحل تولید ورمی کمپوست تأمین کرم مورد نیاز است.
        در واقع کارخانه اصلی یک واحد تولیدی ورمی کمپوست کرم است و توجه ویژه ای در این مورد تهیه آن باید صورت گیرد.

        میزان مورد نیاز هر واحد تولید با توجه به سبک تولید متفاوت است و تا حدودی هم به میزان سرمایه تولید کننده مرتبط است.
        هرچه مقدار کرم بیشتر باشد سرعت کار افزایش می یابد.
        اما باید در نظر داشت که یک قانون کلی در مورد تولید ورمی کمپوست و میزان کرم اولیه وجود دارد:
        مقدار کرم نباید آنقدر کم باشد که کرم ها همدیگر را پیدا نکنند و جلو تولید مثل آن ها گرفته شود.
        و همچنین نباید آنقدر تراکم کرم ها زیاد باشد که از میل به جفتگیری کرم ها جلوگیری نماید.

        توجه به نژاد کرم ها نیز از مواردی است که باید به آن توجه کرد.
        نژاد های غیر اصیل سرعت تکثیر بسیار پایینی دارند و میزان تولید ورمی کمپوست آن ها به مقدار قابل توجهی کم است.
        از نمونه بارز کرم های غیر اصیل موجود در بازار ایران که نسبتاً قیمت پایینی دارند می توان به نژاد ارمنی اشاره کرد.
        بهترین نژاد کرم ورمی کمپوست ایزینیا فوتیدا است.

        نکته:
        اگر در پی اجرای یک فاز اقصادی تولید ورمی کمپوست هستید برای تهیه کرم دقت لازم را داشته باشید و به فکر خرید کرم ارزان نباشید.
        با تهیه کرم اصیل و هزینه بیشتر در ابتدای تولید، با توجه به سرعت بالای تکثیر کرم های اصیل اجرای کار کاملاً اقتصادی می شود.

        تزریق کرم

        پس از آنکه بسترها آماده و لجن کشی شد و کرم مورد نیاز تأمین گردید، کرم ها باید به صورت صحیح در بسترها تزریق گردد.
        یکی از مهمترین مراحل تولید ورمی کمپوست تزریق کرم است
        روش های مختلفی برای تزریق وجود دارد که اصولی ترین آن، روش حفره های زیکزاکی است در طول بستر ایجاد می شود و کرم ها به همراه بستر انتقال در حفره ها قرار می گیرند
        روش دیگر نیز ایجاد یک شیار در طول بستر یا دو شیار در طرفین طول بستر است و کرم ها در داخل شیار تزریق می شود.
        باید توجه داشت که بعد از تزریق کرم ها و بستر انتقال به هیچ عنوان روی آن ها کود تازه ریخته نشود.


        آبیاری روزانه

        از دلایل آبیاری:
        کرم ایزینیا تنفس پوستی دارد و برای تنفس نیاز به رطوبت مناسب.
        باکتری ها و میکروارگانیسم های بستر ورمی کمپوست با وجود رطوبت مناسب فعالیت می کنند.
        غذای کرم باید رطوبت مناسب را داشته باشد تا کرم بتواند از آن تغذیه نماید.
        Ph بستر با آبیاری کنترل می شود.
        و....


        آبیاری زیاد رطوبت بستر را زیاد می کند و شرایط بی هوازی ایجاد می شود که برای کرم ها مناسب نیست.
        آبیاری کم و کاهش رطوبت بستر، تغذیه و تنفس کرم را دچار اختلال می کند.

       

        تهیه گزارش روزانه و بررسی دوره ای بسترها

        یکی از مهمترین مراحل تولید ورمی کمپوست نگهداری بسترها و کنترل آنها در طی دوره است
        مواردی که باید بررسی شوند شامل میزان رطوبت، ph، دمای بیرون و دمای بستر، شرایط جسمانی کرم ها و میزان غذای باقی مانده در بستر است.
        تغییر در هرکدام از موارد بالا موجب می شود سرعت تکثیر کرم و راندمان تولید پایین بیاید و وزن کرم نیز کاهش پیدا کند.