آموزش تکثیر کرم زباله خوار و تولید کود ورمی کمپوست
مرجع کامل فارسی تکثیر کرم آیزینیا فوتیدا و تولید کود ارگانیک ورمی کمپوستآموزش تکثیر کرم زباله خوار و تولید کود ورمی کمپوست
مرجع کامل فارسی تکثیر کرم آیزینیا فوتیدا و تولید کود ارگانیک ورمی کمپوستموارد مصرف کرم ایزینیا فوتیدا
کرم ایزنیا فوتیدا یا ایزینیا فتیدا اولین بار توسط دانشمندان آمریکایی در ایالت کالیفرنیای آمریکا شناسایی شد به همین دلیل به کرم قرمز خاکی حلقوی کالیفرنیایی شهرت دارد سالها پس از این اکتشاف بود که کارآفرینی های متعددی با استفاده از کرم در آمریکا و دیگر کشور های جهان به وجود آمد که توجیه و بهره وردی اقتصادی بالایی برای صاحبان این کسب و کار ها داشته است روال کلی کار به این صورت است که مواد غذایی برای کرم تا حدودی فرآوری می شود تا بعضی از آیتم های ساده مثل ph شوری و رطوبت تنظیم گردد در واقع این مواد غذایی همان زباله یا زایعات دامی و کشاورزی است و پس از آن در اختیار کرم ایزینیا فوتیدا قرار می گیرد این کرم اشتهای زیادی دارد به طوری که در روز برابر وزن خود غذا مصرف می نماید و هر کرم در هفته 3 تخم می گذارد که موجب سرعت رشد بالای این موجود مفید و پوساز می شود محصولاتی که به دست می آید به 2 دسته کلی تقسیم می شود 1- ورمی کمپوست و 2- کرم ایزینا فوتیدا که منبع غنی پروتئین است از این 2 محصول محصولات دیگری تولید می شود که به اختصار نام برده می شود
از ورمی کمپوست تی کمپوست و ورمی واش و آفت کش می سازند
و از کرم ایزنیا فتیدا به دلیل پروتئین بالایی که دارد در تامین پروتئین انسانی و حیوانی استفاده می کنند
تولید غذای ماهی از این کرم یکی از صنایع بسیار سود آور در ایران است
تولید صابون ، روغن و کرم های دارویی و بهداشتی به طور سنتی و صنعتی
تولید آنزیم های گران بهان
داروهای ضد سرطان
تولید انواع پروتئین و اسید های آمینه ضروری
این موجود معجزه ی خداوند است که کارآفرینی با آن هم موجب خیر دنیا و هم موجب خیر آخرت است چرا که با تبدیل زباله به ورمی کمپوست و پروتئین هم زمین را از شر زباله و کود های شیمیایی راحت می کنیم و هم محصولاتی تولید می کنیم که از نظر اقتصادی فوق العاده هستند
این صنعت با سرمایه گذاری اندک و ریسک پایین شروع می شود ولی قدرت توسعه پذیری فوق العاده ای دارد
هم به طور سنتی قابل انجام است و هم با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته
با هر اندازه سرمایه وارد این صنعت شوید و متناسب با سرمایه گذاری سود های کلان برداشت نمایید
یکی از خوبی های این صنعت بازار نامحدود داخلی و خارجی که در صورت صادرات سود شما تا 20 برابر افزایش می یابد
گفتنی است نام دیگر این کرم کرم قرمز حلقوی بارانی است
در نگهداری و پرورش ماهی‌های زینتی و غیرزینتی همواره باید سعی نمود تا حد امکان به آنها غذاهایی داده شود که مشابه یا مترادف غذای آنها در محیط طبیعی باشد. از ویژگی¬های مهم غذاهای تهیه شده از کرم خاکی و یا استفاده از کرم خاکی زنده، مشابهت ترکیبات آن با نیازهای غذایی آبزیان است که از مهمترین این ترکیبات می‌توان به پروتئین اشاره کرد. انواع جلبک، کرم، دافنس، روتیفر، آرتمیا و گاماروس به عنوان غذای زنده استفاده زیادی در تغذیه آبزیان دارند، اما مهمترین غذای زنده مصرفی، کرم‌خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه‌هاست.
از آنجاییکه زندگی شهری خصوصا در پرورش ماهیان زینتی امکان تولید و جمع‌آوری غذای زنده را تاحدی غیر ممکن نموده است لذا استفاده از محصولاتی همچون کپسول‌های کرم خاکی که به رورش بسیار بهداشتی و اصولی تهیه شده برای رفع نیازهای پنهان غذایی از سوی صاحبنظران توصیه می‌شود. ارزش غذایی کرم خاکی به علت بالا بودن مقدار پروتئین آن است که معمولا 45تا 70درصد وزن ماده خشک کرمها را تشکیل می‌دهد.
از ویژگیهای کپسول‌های کرم خاکی ضریب تبدیل بالای آن است بشکلی که مصرف هر یک کیلو از آن مساوی با تولید 800گرم عضله خالص در ماهیان زینتی و غیرزینتی است. کرم خاکی پروتئین قابل جذب فوق‌العاده زیادی نسبت به گوشت سفید و قرمز دارد و از طرفی توان بالایی در حفظ ارزش غذایی نسبت به دیگر انواع گوشت‌ها را حائز است. کرم خاکی یک منبع حیوانی بسیار مناسب بوده که ترکیب اسیدآمینه‌ای آن به همراه قابلیت هضم آسان آن از سوی آبزیان، خواهد توانست جیره مناسبی برای تغذیه آبزیان قرار گیرد. استفاده از کرم خاکی به جای آرد ماهی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت آبزیان، از نظر اقتصادی نیز باصرفه‌تر است. در سال 2002 میلادی میانگین پودر ماهی تولید شده برای استفاده در جیره آبزیان در دنیا شش میلیون تن بوده که این میزان در سال 2003 به 3/5 میلیون تن رسیده است و تغییر روند تولید تا سال 2007 به حدی مشهود و قابل اندازه‌گیری است که کاهش 50 درصدی جایگزینی کرم خاکی را به پودر ماهی در مجلات معتبر را مطرح می‌کنند.
در پرورش ماهیان زینتی و نیز ماهیان پرورشی مانند قزل آلا ملاحظه می‌شود که در نتیجه تغذیه مصنوعی نه تنها مقاومت آنها در برابر بیماری کم شده و قدرت تولید مثل آنها کاهش می‌یابد، بلکه رنگ و شکل ظاهری و مزه گوشت نیز در مقایسه با انواعی که در طبیعت و با تغذیه طبیعی تولید می‌شوند،کاملا متفاوت می¬باشد.
برخی ماهیها در شرایط آکواریومی و پرورشی در استخر‌ها یا تولید مثل نمی‌کنند و یا بندرت این کار را انجام می‌دهند که دلیل آن فقر غذایی نامشهود در خصوص تامین برخی اسیدهای آمینه کمیاب است که کرم خاکی از منابع غنی آنها محسوب می‌شود. ضمنا این اسیدهای امینه برای افزایش مقاومت نوزادان ماهی و پایداری آنها برای عبور از مراحل حساس نیز لازم و ضروری هستند. امروزه در تغذیه مرحله لاروی آبزیان، تمایل به استفاده از غذای زنده وجود دارد؛ دانش بشری هنوز قادر به تامین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده علی‌الخصوص با استفاده از کرم خاکی قطعه قطعه شده و یا درسته (بسته به نوع و شرایط) راه حل مطلوب و مطمئنی است.
با این وجود اکثر آکواریوم‌دارها و حتی آکواریوم فروشی‌ها و تولیدکنندگان ماهی‌های تزیینی چندان توجهی به آن مبذول نمی‌دارند ولی در مقابل تولیدکنندگان ماهیان پرورشی و شیلاتی در ایران تلاش‌های زیادی را برای هرچه سریعتر کردن تغییر روند غذایی ماهیان پرورشی خود انجام داده‌اند که ایران را در خاورمیانه از جمله پیشروان استفاده از روشهای نوین و مقرون به صرفه در تعذیه آبزیان پرورشی گرم‌آبی و سردآبی قرار داده است. بیش از 30 درصد جیره غذایی آبزیان را منابع حیوانی تشکیل می‌دهند و کرم خاکی می‌تواند جایگزین مناسبی برای پودرماهی باشد. توجه به ارزش غذایی بسیار بالای کرم خاکی در ایران بقدری بالاست که شیلات ایران با راه‌اندازی مزارع پرورش کرم خاکی در سطوح وسیع اقدام به تولید آ ن برای تغذیه ماهیان خاویاری کرده است ون تایج شگرف آن کاملا قابل مشاهده است. استفاده از کرم خاکی به جای کرم سفید، هزینه تولید ماهیان خاویاری را تا شش برابر کاهش می‌دهد و این کاهش هزینه‌های تولید و نیز افزایش کیفیت ماهیان تولیدی در سایر ماهیان نیز با تفاوتی اندک موضوعیت عملی و کاربردی دارد.
ایزینیا فتیدا به عنوان مواد اولیه دارو سازی
به جز پروتئین حاصله در بخش های قبل، می توان نوع ارزشمند دیگری از این پروتئین را جهت استفاده انسان تولید نمود که به صورت قرص و آمپول در کمک به بهبود انواع بیماری ها و نارسائی های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. (مثل کمک در تقویت افراد شیمی درمانی شده و جراحیهای سنگین و ...) در چین داروی ضد ویروس، سرم ضد تومور (E76) و نیز در پمادهای جلدی تحت نام Kinjanin pHu به منظور درمان آگزما و تبخال و ... استفاده می‌گردد.
مصارف کرم ایزینیا فتیدا به عنوان مواد اولیه آرایشی و بهداشتی
پس از انجام مراحل مختلف بر روی پروتئین اولیه بدست آمده از لاشه این کرم، نوعی پروتئین ثانویه استخراج می گردد که در تولید کِرِمهای دست وصورت، انواع شامپو های تقویتی و صابون مورد استفاده قرار می گیرد.
در سال 1985 شرکت DOVE برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کننده‌گان پوست در سال 1987 به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و ... استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده‌اند. در این بین می‌توان به محصول شرکتFace-Lift با نام تجاری G2G اشاره نمود که یکی از گران قیمت‌ترین محصولات آرایشی جهان میباشد.
استفاده از مواد غذایی جدید در خوراک طیور
محققین در سرتاسر دنیا بطور پیوسته مشغول جستجو جهت یافتن موادغذایی گوناگون به منظور جایگزین نمودن مواد مرسوم در خوراک طیور از قبیل ذرت، سویا و پودرماهی هستند. ، پودر کرم خاکی به نحو موفقیت‌آمیزی جایگزین پودر ماهی وارداتی در تغذیه طیور، ماهی و سایر حیوانات پرورشی شده است.
براساس آزمایشات انجام شده بر روی بلدرچین‌های پرورشی، یافت شد که افزایش وزن، ماندگاری و ضریب تبدیل غذایی پرندگانی که با جیره حاوی پودر کرم خاکی تغذیه شدند بهتر از مواردی بوده است که خوراک حاوی پودر ماهی دریافت کرده بودند. مطابق با اطلاعات ارائه شده از سوی گروه علوم و فناوری در انجمن تحقیق و توسعه آبزیان و حیوانات دریایی کشور فیلیپین، پودر کرم خاکی مشخصات کاملاً مشابه با پودرماهی جهت تنظیم جیره‌های غذایی طیور دارد.
خوراک دام و طیور و آبزیان: اثراکتانت‌ها و خوش طعم کننده‌هائی که در بافت‌های کرم خاکی وجود دارد باعث خوش خوراکی آن می‌گردد. پروتئین‌های کرم خاکی با اسیدهای آمینه اتراکتانتی همراه است که باعث خوش خوراکی آن گشته و جذب (Uptare) را زیاد می‌کند.
پیله‌های (کوکون‌های) کرم خاکی را نیز می‌توان پودر نموده و در تغذیه دام و طیورو آبزیان از آن استفاده کرد نکته جالب اینکه این پیله‌ها استریل بوده و سرشار از آلبومین است.
نتیجه ی اضافه کردن کرم در جیره ی مرغ و ماهی به این صورت میباشد:
25درصد افزایش راندمان تولید تخم مرغ در مرغ تخم گذار
22درصد افزایش وزن مرغ گوشتی
و افزایش پروتئین گوشت مرغ
ورمی کمپوست دارای نسبت کربن به نیتروژن مناسب‌تری نسبت به سایر کودهای سبز است در نتیجه شرایط جذب عناصر مغذی توسط گیاه سهل تر و فراهم تر است. همچنین این ترکیب دارای pH خنثی است و استفاده زیاد آن تاثیر منفی بر کیفیت خاک و گیاه ندارد، این ترکیب فاقد بو بوده و ناخالصی آن نسبت به سایر کودهای سبز خیلی کمتر است.
جهت تولید همه گونه گیاه مورد استفاده بوده و شرایط میکروارگانیسم‌های مفید در خاک‌ها را بهبود می‌بخشد. مواد موجود در بافت ورمی کمپوست بگونه‌ای است که مانع حضور در خاک شده و داشتن حسایت دور کنندگی مانع حضور برخی آفات خاکستری و حشرات مکنده خسارت زا خصوصا در محیطهای حساس مانند گلخانه‌ها می‌شود.
ورمی کمپوست چیست ؟
کمپوست کرمی ، عبارت است از کود آلی ( Vermicompost ) ورمی کمپوست بیولوژیکی که در اثر عبور مداوم و آرام مواد آلی درحال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه ایی از کرم های خاکی ودفع این مواد از بدن کرم حاصل می گردد . این مواد هنگام عبور از fدن کرم آغشته به مخاط دستگاه گوارش ( موکوس ) ، ویتامینها و آنزیمها شده که در نهایت به عنوان یک کود آلی غنی شده و بسیار مفید برای ساختمان و بهبود عناصر غذایی خاک تولید و مورد مصرف واقع می گردد . بنابراین ورمی کمپوست عبارت خواهد بود از فضولات کرم به همراه درصدی از مواد آلی و غذایی بستر و لاشه کرمها .
مشخصات کرمها و انتخاب گونه مناسب :
بطور کلی گونه های مختلفی از این کرمها یافت می گردند که بسته به موضوع کار و هدف ، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود . این اهداف می تواند شامل موارد ذیل باشد :
-1 افزایش حاصلخیزی و بهبود ساختمان و مدیریت خاک
-2 افزایش محصول
-3 تولید مکمل غذایی جهت دام و آبزیان که برای هر یک از این فعالیتها یک گونه مناسبتر از سایر گونه ها خواهد بود . بطور مثال به منظور مدیریت و بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار Lampite maurittii گونه می گیرد.
مناسبترین گونه برای تولید ورمی کمپوست ، گونه Eisenia foetida بوده که برنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی می باشد . این کرم دارای دو جنس نر و ماده بوده که کرمهای ماده درمحل حلقه جنسی وسط بدن خود و پس از جفت گیری ،تخم یا کوکون را تشکیل می دهند . کوکونها به رنگ زرد کهربایی و در داخل آن حدود 7 نوزاد لارو وجود دارد . بنابر این افزایش تعداد کرمها در هر نسل بصورت تصاعد نسبتاً هندسی خواهد بود . وزن هر کرم بالغ 0.3 تا 0.7 گرم و در هر کیلو گرم حدود 1000تا2000 نخ کرم وجود دارد. یک نسل این کرم ( از تخم تا تخم ) در درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد حدود سه ماه بوده و عمر کرمها بین 1 تا 2 سال متغییر می باشد.
ترکیب بستر و میزان تغذیه کرمها :
بستر تغذیه کرمها شامل مواد نیمه پوسیده مانند کودگاوی نیمه پوسیده – کوداسبی – کاه و کلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی می باشد . در داخل این بستر می توان مقداری مواد تازه مانند : زایدات سبزیجات و میوه جات – جزء آلی و قابل تجزیه
زباله های خانگی ، پسماندهای برخی کارخانجات صنایع غذایی ( مانند کارخانجات تولید آب میوه ، کمپوست ، رب و . . . ) و حتی لجن فاضلاب ( به جز فاضلاب صنعتی ) را اضافه نمود . البته باید این نکته را در نظر گرفت که حدود 85 % این مواد بستره ای را کود دامی نیمه پوسیده تشکیل خواهد داد . رطوبت مطلوب بستر تغذیه کرمها حدود 70 % وزنی بوده و هوادهی و تغذیه و جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری PH آن در حد 8-7 از نکات مهم می باشد.
هر کرم تقریباً به اندازه وزن بدن خود در روز تغذیه می کند . بنابر این مدت زمان لازم برای تولید ورمی کمپوست در بستر بستگی به بیوماس ( وزن ) کرم موجود در پشته های بستر تغذیه ای کرم ها دارد. نگهداری کرم درون پشته ها به دو منظور صورت می پذیرد .
۱. افزایش جمعیت کرمها
۲. تولید کود آلی ( ورمی کمپوست )
وزن اولیه کرمهای درون پشته ها برای هدف اول به مراتب کمتر از هدف دوم است . جمعیت مطلوب کرمهای درون پشته برای تولید ورمی کمپوست حدود 25 % وزنی ( نسبت به وزن پشته ) می باشد که در این حالت زمان لازم برای تولید کود آلی در درجه حرارت 25 درجه حدود2 - 1.5 ماه خاهد بود.
روش ایجاد کارگاه تولید ورمی کمپوست :
روشهای مختلفی برای تولید وجود دارد که در اینجا ساده ترین روش که روش پشته ای است شرح داده خواهد شد .
1-یک زمین مسطح بدون کلوخ سنگ و خرده شیشه را انتخاب و سطح آنرا مرطوب و سپس کاملاً بکوبید تا سفت گردد. علت این امر جلوگیری از ایجاد هیبرید کرمهای مورد استفاده با کرمهای خاکی معمولی و زایل شدن نژاد آنها می باشد . می توان در صورت امکان سطح زمین را سیمان و یا آسفالت نمود .
2-کرمها از بارندگی و نور آفتاب گریزان می باشند در نتیجه بر روی سطح آماده شده در مرحله (1) اقدام به ایجاد سایبان می گردد.
3-بر روی سطح آماده شده اقدام به ایجاد پشته ای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی با عرض 70 سانتیمتر و به ارتفاع 50 سانتی متر و طول دلخواه می شود.
4-پس از پشته نمودن اقدام به آبیاری فراوان پشته ها شود تا شیرابه کود گاوی خارج گردد.
5-در طول بالاترین قسمت پشته اقدام به ایجاد شیاری به عمق 15 سانتیمتر نموده و کرمها را داخل شیار در طول پشته بریزید و سپس کود را روی آن برگردانید.
6-در طول مدت فعالیت کرمها (تا تبدیل کود گاوی به ورمی کمپوست) هر روز به اندازه آبیاری چمن روی آن آبپاشی صورت گیرد تا رطوبت مطلوب آن حفظ گردد.
7-پس از مدتی که مواد بستره ای تبدیل به ورمی کمپوست گردید می توان اقدام به جداسازی کرمها از پشته نمود که برای اینکار یا از غربال استفاده می گردد و یا می توان با ایجاد یک ماهیچه از کود دامی نیمه پوسیده در کنار پشته ای که دیگر فاقد مواد غذایی لازم برای تغذیه کرمهاست سبب مهاجرت کرمها از پشته قدیمی به این ماهیچه گردید و پس از آن اقدام به ایجاد پشته های جدید و انتقال جمعیت کرم به این پشته ها نمود.
سایر محصولات جانبی فرایند تولید ورمی کمپوست :
در حین تولید ورمی کمپوست ، افزایش جمعیت کرمها را خواهیم داشت . کرمها را می توان به واحدهای متقاضی تولید کود فروخت . همچنین لاشه بدن کرمهای مسن را می توان با روشهای مناسب خشک و تبدیل به پودرخشک کرد و به عنوان بخشی از جیره غذایی طیور و آبزیان مورد استفاده قرار داد ( این پودر حاوی پروتئین بالایی می باشد ) .
نکاتی که باید به خاطر داشت :
۱. آبیاری توده باید بطور روزانه و منظم انجام شود .
۲. از کود تازه دامی و مرغی نباید استفاده کرد .
۳. این کرمها از نور آفتاب و بارندگی گریزان می باشند پس باید آنها را از این دو عامل محافظت نمود .
