روش تکثیر سبدی ورمی کمپوست

ورمی کمپوست به روشهای مختلفی تولید می شود که رایج ترین انها روش پشته ای، سبدی و استخری است. هر کدام از این روش ها مزایا و معایبی دارند. روش تولید سبدی بهترین استفاده از فضا را نسبت به بقیه روش ها دارد و معمولا کودی که در این روش تولید می شود مرغوب تر است، خلوص بیشتری دارد و سریعتر به کمپوست تبدیل می شود. زیرا کرم داخل سبد ها کنترل شده و تراکم ان بیشتر از روش های دیگر است. روش سبدی برای افرادی که با کمبود فضا مواجه هستند و محیط های کوچک و شهری بسیار مناسب است و در حداکثر چهل و پنج روز به کودی با مرغوبیت خوب می رسد. اما این روش به نیروی کار بیشتری نیاز دارد.

روش کار به این صورت است که از سبد پلاستیکی بعنوان بستر استفاده می شود و داخل آن کود گاوی شسته شده که فاقد بوی نامطبوع است قرار داده می شود. کرمهای ایزینیا فوتیدا به صورت غریزی عادت دارند که کود را از لایه های پایین خورده و فضولات آن که همان ورمی کمپوست مورد انتظار است را در لایه های بالایی دفع کنند. روش تولید سبدی هم از این خاصیت استفاده کرده است. تعدادی سبد پر از کود می شود. سبدها روی هم قرار می گیرند و کرم ها از طبقات بالا روی طبقات مختلف سبد ریخته می شوند. کرم ها از سبد بالا و از لایه های پایینتر آن شروع به خوردن می کنند و برای دفع آن به لایه های بالای هر سبد می آیند. بعد از تمام شدن غذا در سبد بالا، کرم ها به سبد پایینی می روند و به همین ترتیب تمام سبدها از بالا به پایین تبدیل به ورمی کمپوست می شوند.

توجیه اقتصادی تولید ورمی کمپوست به روش سبدی

دیده شده است که برخی شرکت ها با در اختیار قرار دادن تعدادی سبد به مشتریان و خرید مجدد سبدها، خریدار را تشویق میکنند تا وارد حرفه تولید کود ورمی کمپوست شوند. در این نوشتار هدف نقد چنین روشی نیست اما قصد داریم تا به طور کلی چارچوبی هدفمند ارائه کنیم تا به واسطه آن حداکثر سودهی محقق گردد
روش سبدی از نقطه نظر فنی مزایایی دارد که قابل انکار نیست. اما از نقطه نظر بهره وری اقتصادی شروع کار با این روش به هیچ عنوان توصیه نمیشود. در تولید ورمی کمپوست به روش سبدی هزینه قابل توجهی (چیزی حدود 60 درصد) از کل سرمایه صرف خرید سبد میشود. به عنوان مثال با سرمایه ای معادل 10 میلیون تومان شما حداکثر قادر به تولید 6 الی 7 تن ورمی کمپوست خواهید بود. این درحالیست که با همین مقدار سرمایه اگر از روش پشته ای استفاده شود 35 الی 40 تن ورمی کمپوست حاصل میگردد
از این گذشته کرم نیز یکی از منابع پر هزینه می باشد. اگر هدف شما راه اندازی یک فارم 300 تنی است پیشنهاد میشود که با یک فارم 100 تنی به صورت پشته ای کار را آغاز کنید و کرم مورد نیاز برای مراحل بعد را خودتان تولید کنید. در چنین حالتی حدود 30 تا 40 میلیون تومان از نظر اقتصادی صرفه جویی خواهید کرد
اما روش سبدی به دلیل تولید سریعتر ورمی کمپوست و قابلیت کاربرد بیشتر برای فضاهای کوچک مورد توجه می باشد. لذا توصیه میشود تا به صورت گام به گام به سمت تولید ورمی کمپوست به روش سبدی نیز حرکت شود
به صورت کلی حرکت با یک شیب آهسته و شروع بایک فارمپشته ای 50 الی 100 تنی و توسعه آن به فارم پشته ای بزرگتر و در کنار آن تولید ورمی کمپوست به سبدی (به منظور تولید سریعتر ورمی کمپوست) میتواند یک چارچوب اقتصادی مناسب برای تجارت شما باشد

در حین تولید ورمی کمپوست ، افزایش جمعیت کرمها را خواهیم داشت . کرمها را می توان به واحدهای متقاضی تولید کود فروخت . همچنین لاشه بدن کرمهای مسن را می توان با روشهای مناسب خشک و تبدیل به پودرخشک کرد و به عنوان بخشی از جیره غذایی طیور و آبزیان مورد استفاده قرار داد ( این پودر حاوی پروتئین بالایی می باشد ) .
توجیه اقتصادی :
قیمت هر کیلوگرم کود ورمی کمپوست بسته بندی شده در حدود 400 تومان و قیمت یک کیلوگرم کرم زنده حدود 20 تا 30 هزار تومان می باشد و در تولید مکانیزه قیمت تمام شده هر کیلوگرم کود بین 150 تا 200 تومان بوده و در کشاورزی ارگانیک و کشتهای گلخانه ای پاکترین و مناسبترین بستر بوده و سبب باردهی بیشتر محصولات کشاورزی خواهند گردید . اضافه بر آن این تولید از ارزش زیست محیطی بالایی نیز برخودار است و کود تولیدی به علت بالا بودن نسبت  کربن به ازت( C/N  15 ) فاقد بوی نامطبوع و فعالیت حشرات مزاحم می باشد . بطور کلی نیمی از وزن پشته تبدیل به ورمی کمپوست خواهد شد .
نکاتی که باید به خاطر داشت :
-1 آبیاری توده باید بطور روزانه و منظم انجام شود .
-2 از کود تازه دامی و مرغی نباید استفاده کرد .
-3 این کرمها از نور آفتاب و بارندگی گریزان می باشند پس باید آنها را از این دو عامل محافظت نمود .

---

در روش سبدی: از سبد پلاستیکی بعوان محل بستر استفاده می شود  و بستر از کود گاوی شسته شده که فاقد بوی نا مطبوع   است آماده می شود و مقداری کرم همراه با بستری که قبلا در آن پرورش یافته به آن افزوده می گردد.  یکی از ویژگی های این روش این است که می شود در محیطهای کوچک و شهری از این روش استفاده کرد .
دوستان استفاده از کود گاوی در سبد بعنوان بستر برای پرورش کرم خاکی و تولید ورمی کمپوست مزایایی دارد که در زیر به آن اشاره میکنم

۱-در این روش جای کمتری اشغال می شود

۲-مکان نگهداری تمیز و شکیل میشود

۳-اگر نیاز به جذب سرمایه باشد در این روش سهم هر فرد را به راحتی می توان معین کرد

۴-با کمترین سرمایه می توان از این روش استفاده کرد

ولی باید این نکته را بدانید که در روش سبدی سکه ضرب نمی کنند و فقط ورمی کمپوست تولید می کنند و کرم خاکی پرورش می دهند پس نباید توقع داشته باشید که چند روزه و بدون زحمت سرمایه تان چند برابر شود 

پرورش کرم به روش سبدی

اولین گام در این راستا تهیه یک مکان سر پوشیده با کف سیمان یا آسفالت شده (کف سالن شما باید سفت باشد تا کرم ها به داخل خاک نفوذ نکنند ) است ,و روشنایی که شبها چراغ را روشن کنید تا کرم ها از بستر فرار نکنند.

گام دوم تهیه بستر,سبد و کرم برای تولید است.تهیه بستر نقش مهمی در فرایند تولید دارد.این کرم ها زباله خوار هستند و اکثر پسماند های تر گیاهی را می خورند. فقط حواستان باشد بستر تان حالت اسیدی و یا قلیایی نداشته باشد. بستر را می توانید با استفاده ازph سنج  کنترل کنید.اگر ph سنج ندارید بهترین راه این است که ابتدا مقداری کرم را به بستر اضافه کنید اگر کرم ها از بستر بیرون نیامدند و در بستر ماندند مطمئن باشید بستر مناسب است در غیر این صورت باید بستر را کنترل کنید.

در شرکتهای بزرگ برای آنکه حجم کار آنها بالاست از کود گاوی سپراتور استفاده می کنند.کود سپراتور کودی است که با دستگاهی به نام سپراتور شسته می شود ,ولی فقط در حدی که آمونیاک آن از بین برود و ریز مغذی های کود داخل آن باقی بماند.

اگر بخواهید خودتان کود را شستشو دهید بهتر است از کود 4 تا 6 ماه مانده استفاده کنید.و چندین بار آب روی آن بگیرید, تا شیرابه آن کاملا از زیر آن خارج شود و از حالت اسیدی خارج شود.

کود پوسیده ای که بالای یک سال مانده خاصیت غذایی برای کرم ها ندارد.حواستان باشد اگر کودتان حالت کلوخ داشت حتما آن را خرد کنید.کودی که حالت کلوخ دارد کرم نمیتواند به داخل آن نفوذ کند. و توسط کرم خورده نمیشود.

البته از بستر های دیگر مثل پیت نیشکر,باگاس نیشکر,شیرین بیان و خاک جنگل نیز به مقدار کم مخلوط با کود سپراتور میتوانید استفاده کنید.

 همیشه یادتان باشد کود وقتی در یک جا دپو می شود وسط کود حرارت تولید می کند .بستر کرم ها حتما باید سرد باشد.اگر کود حرارت بالایی پیدا کرد ,آن را داخل سالن روی زمین پهن کنید تا کاملا سرد شود .بعد از سرد شدن کود را داخل سبد ها بریزید.(بهتر است کود را تا زیر دسته سبد ها پر کنید)

کود را که ریختید حدودآ 250 تا 300 گرم کرم (250 تا 300 عدد )را با بستر داخل سبد ها بریزد.

حالا سبد ها آماده شده تا به سالن نگهداری برود.این سبد ها حدودا 3 ماه در سالن نگهداری می ماند.شما میتوانید سبد ها را 12 تا روی هم قرار دهید.در یکجای 50 متری راحت میتوانید 1000 سبد جای دهید. در آنجا باید رطوبت و دما را حفط  شود .رطوبت سبد ها باید بین 60 % تا 70% باشد و دما بین 15 تا 25 درجه .

کرم ها در دمای 10 درجه بالاتر یا پایین تر نمی میرند ولی تخم ریزی و حرکت در خاک و غذا خوردنشان کم میشود.

هر 15 تا 20 روز یکبار باید سبد ها را جابه جا کنید.یعنی اینکه سبد بالایی در زیر قرار بگیرد و سبدی که در زیر قرار دارد رو گذاشته شود.این کار برای این است که کرم ها از سبد بالایی به سبد پایین مهاجرت می کنند .شما این کار را انجام می دهید تا کرم ها دوباره در چرخش قرار بگیرند.

شما میتوانید در این مدت 2 بار غذا دهی کنید .بهترین غذا برای کرم ها تفاله های :هویج, سبزی ,کاهو,سیب زمینی,کدو وهر چیزی که حالت اسیدی نداشته باشد .(موادی مثل پیاز ,تره و سیر مناسب نیست)این مواد باعث می شود تخم ریزی کرم ها بیشتر شود ولی در ماه فقط یک دفعه غذا بدهید در غیر این صورت کرم ها دیگر بستر شما را نمی خورند و کود شما تبدیل به ورمی کمپوست نمی شود.

100 گرم ازاین غذا های تر را باید وسط بستر بریزید و دوباره کود بریزید روی آن تا از جمع شدن حشرات جلو گیری شود.

این کرم ها ظرف مدت 2 ماه جمعیت شان 3 برابر می شود ولی هنوز کود گوی شما به ورمی کمپوست تبدیل نشده بهتر است یک ماه دیگر هم زمان دهید تا کاملا به ورمی کمپوست تبدیل شود.

برای انکه بتوانید کود را سرند کنید در یک ماه آخر باید رطوبت را کم کنید. ولی بهتر است کرم را قبل از اینکه کمپوست را سرند کنید جدا کرده .

بهترین راه طعمه گذاری است از همان غذاهای تر که گفته شد می توانید به عنوان طعمه استفاده کنید. کرم ها بعد از یک روز دور غذا جمع شده و شما میتوانید براحتی آنها را جمع کرده و در سبد جدید که کود تازه ریخته شده بریزید. و ورمی کمپوست باقی مانده را سرند کرده تا یک کود یک نواخت داشته باشیم.