آموزش تکثیر کرم زباله خوار و تولید کود ورمی کمپوست

مرجع کامل فارسی تکثیر کرم آیزینیا فوتیدا و تولید کود ارگانیک ورمی کمپوست

آموزش تکثیر کرم زباله خوار و تولید کود ورمی کمپوست

مرجع کامل فارسی تکثیر کرم آیزینیا فوتیدا و تولید کود ارگانیک ورمی کمپوست

مشاغل طلایی و پردرآمد کوثر پرداز روی یک آلبوم واحد یکجا ( کشت قارچ ـ ورمی کمپوست ـ صیفی جات ـ زعفران ـ کفیر و کومبوچا)


مشاغل طلایی و پردرآمد کوثر پرداز روی یک آلبوم واحد یکجا

( کشت قارچ ـ ورمی کمپوست ـ صیفی جات ـ زعفران ـ کفیر و کومبوچا)


آموزش ها همگی فارسی بوده و تمام جزئیات و ریزه کاری ها به صورت کامل و دقیق آموزش داده می شود.

قیمت کل مجموعه روی پنج دی وی دی فقط چهل هزارتومان



نحوه درخواست:



یک محاسبه سر انگشتی برای آنها که سیستم سبدی را برای تولید ورمی و تکثیر کرم انتخاب می کنند.

سیستم  سبدی  :

ما در اینجا می خواهیم یکی از مزایایی که برای سیستم سبدی در نظر می گیرند  را مورد برسی قرار بدهیم.
اولین مزایا سیستم سبدی یا تولید ورمی کمپوست بصورت سبدی نیاز به جای کم آن است:
ما در اینجا یک فضای 100 متر مربعی را مورد برسی قرار می دهیم.
بنا به گزارشات رسیده و تجربه های عملی بدست آمده در سیستم سبدی (تولید ورمی کمپوست به روش سبدی)و اگر بتوان در هر متر مربع 3 سبد را جای داد و با ارتفاع 10 سبد روی هم تولید را شروع کرد ،در یک فضای 100 متری می توان
3*100=300 سبد را قرار داد که اگر 10 سبد  را روی هم قرار دهیم در مجموع 3000 سبد را می توان در یک محیط 100 متری جای داد.
اما اینجا یک موضوع می ماند...با توجه به رسیدگی  بالایی که سیستم سبدی دارد یکی در مراحل تغذیه و یکی هم در مراحل آبیاری و اینکه سبد ها به دلیل فرار بسیار زیاد کرم باید جابجا شوند و کارگری بسیار زیادی نیاز دارد،محیطی که سبد ها در آنجا قرار می گیرند با ید شامل راه رو هایی باشد تا بتوان براحتی روی سبدها کار های لازمه را انجام داد.و در بهترین حالت 25 متر از فضای 100 متر را راه رو ها تشکیل می هند.این درحالی است که بصورت عملی این مقدار گا ها به 40 متر نیز می رسد،بصوری که در موارد بسیاری گزارش شده و دیده شده که در یک فضای 100 متری و با روی هم قرار دادن 10 سبد ،تنها توانسته اند 1500 سبد در بهترین حالت جای دهند.
حال با فرض غیر ممکن که ما نیاز به 25 متر مربع فضا برای راه رو ها داریم ،فضای مورد استفاده ی ما به 75 متر می رسد.
ما فرض کرده بودیم که می توان در هر متر مربع 30 سبد  جا ی داد!!!!
و فضای قابل استفاده ی ما نیز 75 متر مربع است  سپس خواهیم داشت:
30*75=2250  سبد
پس در یک فضای 100 متری در بهترین شرایط که بسیار کم پیش می آید می توان 2250 سبد جای داد
همانطور که می دانید در هر سبد میتوان 10 کیلو گرم کود جای داد.
اگر تعداد سبد ها را در 10 ضرب کنیم مقدار کود ی که می توانیم در 100 متربا سیستم سبدی ، بریزیم را بدست می آوریم ،خواهیم داشت:
2250*10=22500  کیلوگرم یا همان 22 تن و 500 کیلو گرم
یعنی در یک فضای 100 متری ما می توانیم به روش سبدی 22 تن حدودا تولید داشته باشیم....آن هم در بهترین حالت که خیلی سخت می توان به آن رسید.
اما در حالت پشته ای چطور؟در 100 متر مربع فضا چه میزان می توان تولید کرد؟
با توجه به گزارشات و دیده های کارشناسان ورمی کمپوست جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران و کارشناسان ورمی کمپوست دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تهران در یک فضای 100 متری می توان به راحتی و در صورتی که بخواهیم پشته ها را خیلی باز بریزیم  17 تن  کود ریزی کرد.
که این عدد البته به 19 تن هم می رسد.(در شرایط خوب) .
می بینید مزایای نیاز به فضای کم سیستم سبدی فقط در 3 تا 5 تن اضافه در 100 متر است،یعنی  حدودا  5 تا 15 درصد بیشتر آن هم در شرایط بسیار خوب در سیستم سبدی!!!!که این عدد گاها به 5 درصد نیز می رسد!
در جاهایی که با سیستم سبدی کار می کنند گاها گفته می شود که نیاز سیستم سبدی به فضا بسب به سیستم پشته ای ،یک به چهار است یعنی 75 درصد بیشتر !!!!!که کذبی محض است!!









تولید ورمی کمپوست به زبان ساده

در ادامه مطلب در خصوص تولید ورمی کمپوست از الف تا ی به زبان ساده اطلاعاتی مفید تقدیم می گردد:


 

 

اده‌ترین روش تولیدکرم  ورمی‌کمپوست به شرح زیر است:

 

1- بستر سازی: هر نوع موادی که به عنوان زیستگاه نسبتا پایدار کرم باشد بستر نامیده می‌شود.

 

بستر کرمها باید بر روی سطح صاف و شیبدار بتنی و در سالن یا پوشش گلخانه‌ای ایجاد شود، بنابراین زمین مسطح بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه را مرطوب نموده و کاملا می‌کوبند تا سفت شود و یا آن را با بتون به ارتفاع 15 سانتیمتر پوشش می‌دهند. یک شیب %1 تا %2 مطلوب است به دلیل اینکه فرایند شستشو آسان­تر می­شود و تهیه آب کرم یا wormwash امکانپذیر می‌گردد.

 

از دلایل صاف و شیب دار بودن مکان پرورشمیتوان به موارد زیر اشاره کرد:

الف- جدا شدن آب مازاد و شیرابه یا پساب از بستر جهت جلوگیری از فاسد شدن بستر.

ب- جمع‌آوری شیرابه از طریق کانالهای مخصوص در مخزن (septing tanke ) و مصرف بخشی از آن ضمن مخلوط نمودن با آب و مصرف بقیه بعنوان کود مایع.

ج- خارج کردن مواد ناشی از شستشوی کودهای مرغی یا کودهای حیوانی تازه که حاوی مقدار زیادی اوره بوده و برای کرمها سمی و کشنده می‌باشند و یا خارج کردن سایر مواد سمی و مضر.

 بستر کرم باید دارای شرایط زیر باشد:

- قابلیت جذب بالا: کرم توسط پوست تنفس می‌کند در نتیجه مواد بستر باید قابلیت جذب آب بالایی داشته باشند.

- دارای تخلخل مناسب باشد: کرم‌ها به اکسیژن نیاز دارند در نتیجه اگر مواد بستر فشرده باشد نفوذ هوا کاهش یافته و تنفس کرم مختل می‌شود. اندازه ذرات، شکل ذرات، بافت ذرات و سختی آن بر میزان تخلخل موثر است.

- مقدار کم پروتئین و یا نیتروژن (نسبت بالای کربن به نیتروژن): مواد پروتئین سریع شکسته شده و تولید گرما و اسید می‌نمایند که زندگی کرم را مختل می‌نماید لذا بستر باید دارای نسبت بالای کربن به نیتروژن باشد.

2- ایجاد سایبان از جنس آیرون شیت (پلیت) یا پلاستیک گلخانه با پایه‌های فلزی و یا از جنس حصیر و سرشاخه درخت با پایه‌های چوبی برای محافظت کرمها در برابر بارندگی و نور آفتاب. ارتفاع سایبان بسته به شیوه تخلیه مواد آلی، مساحت مزرعه، نوع و جنس سایبان بین 2 تا 3 متر قابل تغییر است.

بهتر است از پلاستیک برای پوشانیدن سطح بستر استفاده نگردد، زیرا لایه پلاستیک باعث افزایش درجه حرارت و جمع شدن گازهای مختلف در بستر می‌شود.

3- ایجاد پشته‌ای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی به عرض 70 سانتیمتر، ارتفاع 40 سانتیمتر و طول دلخواه و آبیاری فراوان آن بمنظور خروج شیرابه کود. بستری با ابعاد یک متر در یک متر و با ارتفاع 40 سانتیمتر به 30 الی 35 کیلوگرم خوراک و ماده بستری نیاز دارد. این مقدار برای 1000 تا 1500 کرم خاکی کافی است که تکثیر شده و عمل کمپوست‌سازی را از لایه‌های بالایی آغاز کند. چون کرمهای قرمز تمایل دارند که از قسمت‌های سطحی بستر تغذیه نمایند، عمق بستر نباید بیش از 30 تا 40 سانتیمتر باشد. اگر بستر عمق بیشتری داشته باشد مواد آلی فشرده و بصورت غیرهوازی تجزیه شده و تولید بوی نامطبوع و مواد سمی می‌نماید و در نهایت منجر به مرگ کرمها می‌گردد.

4- ایجاد شیار در طول خط‌الراس پشته به عمق 15 سانتیمتر و ریختن کرمها به داخل آن و سپس بر گردانیدن کود روی کرمها.

5- جمعیت مناسب کرم جهت تکثیر کرم 5-5/2 کیلوگرم در مترمربع است و نباید بیشتر از پنج کیلوگرم باشد در جمعیت‌های کمتر تولید مثل کاهش می‌یابد زیرا کرم‌ها کمتر با یکدیگر تماس می‌یابند. جمعیت مناسب کرم جهت تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) 10 – 5 کیلوگرم در مترمربع می‌باشد. تولیدکنندگان کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) معمولا پنج کیلوگرم در مترمربع استفاده می‌کنند و با دو برابر شدن جمعیت کرم بستر را نصف می‌کنند. زمان لازم برای تولید کود آلی در دمای 25 درجه سلسیوس در حدود 5/1 تا 2 ماه خواهد بود و تقریبا نیمی از وزن پشته تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) خواهد شد. کرمهای قرمز تحت شرایط مطلوب می‌توانند در یک روز معادل وزن خود تا دو برابر از زباله‌ها و بستر تغذیه کنند و %60 آنرا به کود ورمی‌کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کنند. خلاصه، هر عدد کرم بالغ قادر است در یکماه (سی روز) 23 گرم کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) تولید کند. اما بطور متوسط برای بازیافت هر یک کیلوگرم زباله غذایی در طول 24 ساعت حدودا به 2 کیلوگرم کرم خاکی نیاز است؛ بنابراین مدت زمان لازم برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در بستر بستگی به میزان کرم موجود در پشته‌ها دارد، نگهداری کرم درون پشته‌ها به دو منظور صورت می‌پذیرد:

الف – افزایش جمعیت

ب- تولید کود آلی (کرم پوسال (ورمی‌کمپوست))

وزن اولیه کرمها درون پشته برای هدف اول به مراتب کمتر از هدف دوم است.

6- آبپاشی پشته بصورت روزانه به اندازه آبیاری چمن به منظور ایجاد شرایط محیطی مناسب برای فعالیت کرمها و بلع غذا توسط آنها. روش مناسب برای آب‌رسانی به پشته‌ها استفاده از شلنگ نرم پلی اتیلن شماره 16 مشکی و نصب آب پاش در سر آن و آبپاشی روی پشته‌ها است به طوری که رطوبت هر نقطه همیشه در حد %70 حفظ شود. زمان بین آب دهی تجربی است و با توجه به میزان رطوبت تعیین می­شود. ولی هر نقطه باید حداقل هفته‌ای 2 بار آب داده شود.

7- پس از گذشت حدود شش هفته کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) برای برداشت آماده می‌شود. در مزارع کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) پس از سه الی چهار ماه مدفوع کرمی را برداشت می‌نمایند. برای برداشت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ابتدا باید جداسازی کرمها از پشته‌ها انجام شود، برای جداسازی کرمها از پشته‌ها لازم است بعد از اندکی هوادهی به بستر و کاهش رطوبت آن با استفاده از غربال دوار برقی که به همین منظور طراحی و ساخته شده است بستر سرند گردد. برای غربال کردن در مزارع کوچک می‌توان از یک توری دو میلیمتری گالوانیزه نیز استفاده کرد، بمنظور حفظ کرمها لازم است از ابتدای بستر، هر روز نیم متر از بستر آبیاری نشود تا کرمها رفته رفته به انتهای بستر مهاجرت نمایند بعد از مهاجرت کرمها با هوادهی بستر و کاهش رطوبت آن اقدام به سرند نمایید در صورتیکه رطوبت بستر زیاد باشد عملیات سرند بسیار مشکل خواهد شد.

8- برای جمع‌آوری کرمها می‌توان با ایجاد یک ماهیچه از کود دامی نیمه پوسیده در کنار پشته‌ای که دیگر فاقد مواد غذایی لازم برای تغذیه کرمها است سبب مهاجرت کرمها از پشته قدیمی به این ماهیچه گردید و پس از آن اقدام به ایجاد پشته‌های جدید و انتقال جمعیت کرم به این پشته‌ها نمود. اگر کرم مجبور به زندگی در میان زباله‌هایی باشد که خود تولید نموده در اینصورت نمی‌تواند به حیات سالم خود ادامه دهد؛ بنابراین باید بستر را بطور مرتب عوض کرده و اجازه نداد که مدفوع کرم به ماده‌ای سمی برای کرمها تبدیل شود.

9- برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در خانه می‌توان از جعبه‌های چوبی، پلاستیکی و فلزی با ایجاد سوراخهایی با اندازه مناسب در کف و دیواره‌های آن برای انجام زهکشی استفاده کرد.

10 – بعد از انجام سرند، کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) که بصورت ذرات دانه‌بندی می‌باشد در کیسه‌های پلاستیک 1 تا 20 کیلویی بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌گردد، بدیهی است در صورت درخواست متقاضیان می‌توان نسبت به غنی‌سازی و استانداردکردن کمیت عناصر غذایی آن بعد از نمونه برداری و تجزیه آن در آزمایشگاه اقدام و آن را برای محصولات گلخانه‌ای با نیاز مشخص آماده نمود. رطوبت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در هنگام بسته‌بندی نباید بیش از 20 درصد باشد.



تغذیه کرم خاکی:



غذای اصلی کرم‌های خاکی بقایای مرده و پوسیده گیاهی به انضمام بقایای ریشه‌ی گیاهان و نیز کود دامی است. کرم‌های قرمز بارانی بیشتر مواد زائد آشپزخانه را نیز خواهند خورد ضایعات سبزیجاتی که در حین تهیه غذا بوجود می‌آید برای کرمها قابل استفاده می‌باشد. مانند پوست سیب‌زمینی، هویج، کاهو، کلم، کرفس، سیب، پوست موز، گریپ فروت و پوست پرتقال، برگ چای، چای کیسه‌ای، تفاله قهوه، کاغذ و مقوا. بعضی از ضایعات زودتر از سایر مواد به کود تبدیل می‌شوند. پوست موز حدود یک هفته طول می‌کشد در حالی که پوست پرتقال حدود یکماه طول خواهد کشید تا کاملاً تجزیه گردد. نوع و مقدار مواد غذایی در دسترس نه تنها بر روی جمعیت کرم‌های خاکی بلکه بر روی انواع گونه‌های موجود و نرخ رشد و.... تاثیر می‌گذارد.

 

زائدات کشاورزی شامل باقیمانده محصولات و محصولات جانبی آنها مانند زائدات غلات، دانه‌های روغنی، نیشکر، ساقه ذرت، کتان، کنف، محصولات فرعی کارخانجات روغن، کارخانجات چای و شکر و صنایع مرتبط با میوه و سبزیجات دارای قابلیت تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) هستند، روزنامه‌های سیاه و سفید معمولی نیز می‌توانند کمپوست شوند هر چند نیتروژن آنها پایین است و در نتیجه سرعت تجزیه را کاهش می‌دهند. اگر کاغذ کمپوست شود نباید بیش از 15 درصد وزن کل مواد توده کمپوست باشد. زائدات کشاورزی از قبیل باقیمانده محصولات، زائدات سبزیجات، تفاله نیشکر و... فضولات احشام (فضولات گاو، گوسفند و...، زائدات شهری (زباله شهری)، زباله‌های صنعتی، زائدات گیاهان از قبیل برگ، خاک اره (برای هر صد کیلوگرم خاک اره به یک کیلو نیتروژن نیاز است) و... قابل تغذیه توسط کرمها می‌باشند. کیفیت محصول تولید شده با بکار بردن کود آلی افزایش می‌یابد، اغلب مواد آلی زائد قابل تجزیه بیولوژیکی می‌توانند به کود تبدیل شوند، حدود 5 تا 10 درصد موادی که توسط کرم بلعیده می‌شوند در بافت‌های بدن کرم بمنظور رشد و فعالیت‌های متابولیکی جذب و بقیه بصورت کودهای گرانولی دفع می‌شوند. در مجموع هر کرم قادر است در روز معادل وزن خود تا 2 برابر تغذیه کند و %60 آنرا به کود ورمی‌کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کند.

 

توجه به این نکته ضروری است که کرمها با فلزات، فویل، پلاستیک، مواد شیمیایی، روغن، حلال‌ها، حشره‌کش، صابون، رنگ و... تغذیه نشوند. همچنین باید از انواع مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین و گریپ فروت)، پیاز، سیر، میخک، غذاهای پر ادویه و خیلی تند و غذاهای اسیدی اجتناب نمود، همینطور نباید از خرزهره و دیگر گیاهان سمی برای تغذیه کرمها استفاده گردد. گیاهان که با آفت کش یا علف کش سمپاشی شده‌اند نباید در فرآیند کمپوست سازی استفاده شوند. همچنین برخی از مواد به علت اینکه سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند و یا مایه رنجش انسان می‌شوند نباید برای تولید کود استفاده شوند. افزودن مدفوع انسان و حیوانات خانگی توصیه نمی‌شود زیرا باعث انتقال بیماری می‌شوند. گوشت، استخوان، تخم‌مرغ و محصولات لبنی نباید اضافه شود چون باعث جلب حشرات به محل می‌شود. اگر مواد غذایی خرد شوند بلعیدن آنها برای کرمها راحت‌تر خواهد بود. به هنگام دادن زباله‌ها در صورت امکان آنها را به تکه‌های کوچکتر تقسیم کنید تا انجام فرآیند تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) برای کرمها آسانتر باشد. زباله‌ها را به مدت چند روز در داخل یک مخزن قرار دهید تا باکتری‌ها شروع به شکل‌گیری کنند چون کرمها بسیار به باکتری علاقه دارند. همچنین از مرطوب بودن مخلوط نهایی اطمینان حاصل نمایید که مانند یک کیک اسفنجی باشد. اضافه کردن کمی ماسه ریز به توده ماده آلی به هضم غذا در سنگدان کرم کمک می‌نماید.

 تغذیه گونه آیزنیا فوتیدا از بستری شامل مواد نیمه پوسیده کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند) کاه وکلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی می‌باشد، در داخل این بستر اصلی می‌توان مواد تازه‌ای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه، زباله‌های خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (بجز فاضلاب صنعتی) اضافه نمود. کود مرغی تازه به علت میزان زیاد اوره برای کرمها سمی است و باید بعد از پوسانیدن با سایر مواد مخلوط گردد تا قابل استفاده شود، حتی کود گاوی تازه برای کرمها مناسب نمی‌باشد و باید شستشو شده و یا بصورت پوسیده مصرف گردد. باید توجه داشت که مخلوط کود حیوانی و بقایای گیاهی که پوسیده نباشند در صورت تامین رطوبت مراحل پوسیدگی را خواهند گذراند و به علت فعالیت میکروارگانیزمها دمای آن تا 80 درجه سلسیوس (سانتیگراد) بالا می‌رود که برای کرمها قابل تحمل نیست و لذا باید از کود حیوانی و بقایای گیاهی تنها در صورتی استفاده کرد که به حالت پوسیده یا نیمه پوسیده باشند و مرحله کمپوست شدن را گذرانیده باشند. کرمها در خارج از سفره غذایی حرکت نمی‌کنند و به همین علت جمعیت آنها بسته به دسترسی به مواد غذایی رشد کرده و تثبیت می‌شود.
رطوبت مناسب بستر، هوادهی، تغذیه، جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری ph در حد 7-8 از نکات کلیدی در تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) است. بستر باید بگونه‌ای باشد که هوای زیادی را به درون خود راه بدهد. کرمها علاقه‌ای به باکتریهای بی‌هوازی ندارند و اگر تحت چنین شرایطی قرار گیرند محلی را که باعث آزارشان می‌شود ترک می‌کنند و اگر قادر به این کار نباشند خواهند مرد. کرمها نیز درست مانند بیشتر جانوران به تنفس نیاز دارند. لازم است که تقریبا هر دو یا سه هفته یکبار چند اینچ از لایه‌های بالایی بستر را به آرامی بهم زد تا گازهای ایجادشده خارج شوند. این کار همچنین از فشردگی بستر جلوگیری می‌کند. لایه‌های سطوح پایین‌تر را نیز می‌توان به میزانی بسیار کمتر از لایه‌های بالایی بهم زد. در بسترهای کود حیوانی که کرمها مشغول فعالیت تولید کود هستند در اثر فعالیتهای گازی کود حیوانی گاز متان تولید می­شود که باعث از بین رفتن کرمها می‌شود. لازم است که به طور متناوب پشته به هم زده شود تا گاز متان از داخل پشته خارج شده و کرمها فعالیت خود را ادامه دهند. بسته به روش تولید ابزارهای دستی و مکانیزه مختلفی برای این کار وجود دارد. در حال حاضر این کار در ایران با روش دستی و با ابزاری شبیه شن کش انجام می­شود. لازم به ذکر است که این کار را با بیل نمی­توان انجام داد چون به کرمها آسیب می­رساند. دستگاههایی در ایران در حال طراحی و ساخت است که با بسته‌شدن پشت تراکتور فرایند هوادهی را با سرعت و هزینه کمتر انجام می­دهد و امکان تولید در حجمهای انبوه را فراهم می­کند. این دستگاه حدود یک میلیون تومان قیمت دارد.

از نظر اقتصادی کشت و پرورش کرم خاکی وقتی مقرون به صرفه است که بتوان از موادی که دارای هیچگونه هزینه‌ای نباشد استفاده کرد. مثل پسماندهای رستورانها، آشپزخانه‌ها، اماکن میوه و تره بار، مواد زائد کارخانه‌های تهیه مواد غذایی (کارخانه آردسازی و روغن‌کشی سویا). تغذیه کرمها باید بطور مرتب و معمولا یک بار در هفته صورت گیرد. انباشتن بیش از حد مواد غذایی در بستر، سبب ایجاد بوی نامطبوع و ترکیبات سمی می‌گردد. بهترین روش برای تهیه برنامه و میزان تغذیه، تعیین میزان مصرف کرم از آخرین تغذیه و همچنین شرایط موجود کرمها می‌باشد. زمانی که آخرین موادغذایی تغذیه شده تقریبا در حال تمام شدن است زمان تغذیه مجدد می‌باشد. اگر بنظر برسد که رشد کرمها متوقف شده و یا زاد و ولد آنها کاهش یافته احتیاج به اضافه نمودن پروتئین بیشتری در مواد غذایی می‌باشد.

 مرکز تهیه کرم خاکی در فیلیپین توصیه می‌کند که بهترین ترکیب غذایی برای کرم خاکی مخلوطی از 55 درصد خاک اره، 35 درصد پوسته برنج و 10 درصد سبوس برنج می‌باشد. این مخلوط باید به مدت 3 هفته تخمیر شود تا حرارت آن بین 5/15 تا 20 درجه سانتیگراد برسد. پس از تخمیر کافی و کنترل دما این محیط

تاثیر بستر‌های مختلف بر روی تعداد کرمها

 

بستر حاصل از تفاله سیب موجب کمترین میزان رشد و نمو کرمها می‌شود و حتی سبب از بین رفتن کرمهای اولیه می‌گردد زیرا در اثر تخمیر در بستر کشت محیط کاملا اسیدی شده و مانع از رشد و فعالیت کرمها می‌شود. بستر تهیه شده از سیب زمینی از بستر سیب بهتر است اما بدلیل نشاسته بالا خیلی سریع کپک زده و محیط را برای کرمها نامطلوب می‌نماید شاید بتوان از پوست سیب‌زمینی برای تهیه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) استفاده نمود به شرط اینکه به نسبت بیشتری آنها را با خاک مخلوط نمود تا طی مرور زمان بقایای سیب‌زمینی تجزیه شوند و کپک نزنند. در بستر کود گاوی که کمی سیاه تیره شده کرمها بخوبی رشد می‌نمایند و خیلی سریع تکثیر می‌یابند. کود اسبی از میان بستر‌ها بهترین بستر تهیه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) شناخته می‌شود و کرمها بخوبی در آن رشد نموده و خیلی سریع تکثیر می‌یابند که این سرعت رشد نشانه مطلوبیت بستر است. بیشترین تکثیر تعداد کرمها در بستر کود اسبی با 335 کرم و کمترین تکثیر مربوط به تفاله سیب با 6/. است که از تعداد کرمها با گذشت زمان کاسته شده است.

پروارکردن کرمهای خاکی

این امکان وجود دارد که کرمهای خاکی را بطور مصنوعی پروار کرد تا در نتیجه هم از لحاظ وزنی و هم از لحاظ قطر افزایش یابند. برای این منظور می‌توان تعداد زیادی بستر جدید فقط با 15 سانتیمتر مواد بستر آماده کرده و تا زمانی که تقریبا خیس شوند، آنها را آبیاری کنیم. سپس کرمها را از بسترهای معمولی برداشت کرده و آنها را در بستر‌های فوق جایگزین کنیم. در این حالت معمولا از مالت و بلغور برای تغذیه کرمها استفاده می‌شود. اگر کرمها بسیار فعال باشند (موردی که باید در یک یا دو روز انتقال به بستر‌های جدید دیده شوند) تغذیه باید روزانه دو بار انجام شود. بدین ترتیب پس از 7 تا 10 روز کرمها برای استفاده و فروش آماده خواهند بود

 

روش‌های جداسازی کرمهای خاکی:

جدا‌سازی کرمهای خاکی با دو هدف اصلی انجام می‌شود، اول جدا‌سازی کرمها بمنظور فروش کرم، دوم جدا‌سازی کرمها از بستر بمنظور سرند کردن بستر و فروش کرم پوسال (ورمی‌کمپوست)؛ بنابراین با توجه به هدف مورد نظر و امکانات موجود یکی از شیوه‌های زیر برای جدا‌سازی کرمهای خاکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

الف - روش شیمیایی: از مواد شیمایی مختلف که به صورت محلول در آمده‌اند جهت بالا آمدن کرمهای خاکی از خاک استفاده می‌شود. بعنوان مثال محلول کلرید جیوه، فرمالین، آب نمک، پرمنگنات پتاسیم و... اما اگر کرمها را جهت پرورش و نگهداری بخواهیم باید بلافاصله آنها را بوسیله آب شستشو دهیم و اثر مواد شیمیایی را از بدنشان پاک نماییم. مناسب‌ترین و بی‌ضررترین روش جهت بالا آمدن کرمهای خاکی استفاده از آب نمک غلیظ (در حد اشباع) می‌باشد. در این روش کرمهای خاکی بدست آمده آسیب ندیده و می‌توان در کلیه اهداف نمونه‌برداری از آن استفاده نمود. بدیهی است در این حالت بستر قابلیت استفاده خود را از دست می‌دهد و باید کاملا شستشو شود و به علت خیس شدن بستر و عدم امکان سرندکردن آن از این روش برای جدا‌سازی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) استفاده نمی‌شود. 


ب - روش مکانیکی: در این روش با استفاده از فاکتورهای فیزیکی مانند نور و گرما کرمهای خاکی را از خاک محیط کشت جدا می‌سازند بدین ترتیب که در مزرعه کشت و تکثیر جهت جمع‌آوری کرمهای خاکی، بستر آنها را در محل‌های خاصی ریخته که چند رشته المنت به همراه یک دستگاه نوری قوی در بالای آن قرار داشته و از قسمت زیرین آن آب سرد در جریان می‌باشد. بدین ترتیب کرمهای خاکی که از نور و گرما گریزان هستند به قسمتهای پایین رفته و عملا خاک رویی فاقد کرم می‌شود هر چند دقیقه مقداری از خاک رو را برداشته تا زمانیکه فقط کرمهای خاکی باقی بمانند، سپس آنها را شسته و آماده مصرف می‌نمایند، این روش نیز عمدتا برای فروش کرم مورد استفاده می‌باشد.

ج - جمع‌آوری بوسیله نور: بستر را در معرض نور شدید (نور چراغ یا نور خورشید) قرارداده تا کرمها به قسمتهای تحتانی وارد شوند و بعد از 10 تا 15 دقیقه به اندازه 5 سانتیمتر از خاک روی بستر را برمی‌دارند. اینکار را آنقدر تکرار می‌کنند تا هنگامیکه فقط کرمهای خاکی باقی بمانند، این روش برای هر دو منظور فروش کرم و فروش کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) قابل استفاده است.

د- ریختن مواد تازه در کنار کرم پوسال (ورمی‌کمپوست)، در این حالت کرمها پس از وارد شدن به داخل مواد آلی تازه به ما اجازه می‌دهند که کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بعمل آمده را جدا نماییم.

 ه- جدا‌سازی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و کرمها بوسیله غربال.


حمل و نقل کرمهای زنده

کرمها را می‌توان به دیگر پرورش‌دهندگان کرم فروخت و یا برای نیاز‌های محلی یا صادرات از آنها استفاده کرد. حمل و نقل و جابجایی کرمها کار بسیار آسانی است. با استفاده از یک برس (فرچه) ساده کوکونها را جدا کرده و آنها را در مخزنی که دارای همان خوراک و مقداری رطوبت است قرار می‌دهیم. در هر 24 ساعت از زمان حمل و نقل هر کوکون به نیم گرم غذا احتیاج دارد. می‌توان کوکونها را در مخازن تمیزی که دارای منافذ می‌باشند بسته‌بندی نمود. ابتدا کوکونها را در کیسه‌ای از جنس چیت قرار داده و سپس کیسه را در کوزه‌های پلاستیکی با درپوشهای منفذدار قرار می‌دهند.

کرمهای زنده نیز به روش مشابه با کوکونها بسته‌بندی می‌شوند یعنی در ظروف پلاستیکی با در پوش منفذدار و مواد غذایی مرطوب قرار می‌گیرند. برای هر کرم زنده مقدار ماده غذایی لازم در هر 24 ساعت از زمان حمل و نقل معادل 5/1 گرم می‌باشد. کوزه‌ای با ظرفیت یک لیتر برای جابه جایی 200 الی 500 کرم زنده در مدتی کوتاه مناسب است

 

میزان مصرف کرم پوسال ورمی‌کمپوست

از آنجا که ترکیب شیمیایی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بگونه‌ای است که هر میزان مصرف آن هیچگونه اثر سوئی نخواهد داشت، در زراعت‌های رایج می‌توان از کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) به میزان 3 تا 5 تن در هکتار، در گیاهان گلدانی 5 تا 20 در صد وزن خاک گلدان و در باغات میوه به میزان 2 تا 5 کیلوگرم به ازای هر درخت مصرف نمود. اما با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی، وضعیت حاصلخیزی خاک و نیاز گیاهان مختلف متفاوت می‌باشد از طرفی نوع بستر در ترکیب کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) موثر می‌باشد لذا نمی‌توان یک دستورالعمل واحد را در باره میزان مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ارائه داد؛ بنابراین بمنظور رعایت اقتصاد تولید، صحیح‌ترین روش برای تعیین میزان دقیق مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) انجام آزمون و اندازه‌گیری میزان عناصر غذایی در کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و مصرف آن متناسب با نیاز گیاه موردنظر و شرایط محیطی و وضعیت خاک می‌باشد

روند اجرای طرح تولید کرم پوسال ورمی‌کمپوست

شرکت درکارگاههای آموزشی و کسب اطلاعات کافی از اهمیت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و روش تولید و نگهداری از آن

تعین هدف از تاسیس مزرعه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست

برآورد میزان متوسط ماده آلی (کود حیوانی، زباله، بقایای گیاهی) قابل تامین در طول سال

  برگزاری کارگاه‌های آموزشی و تبلیغی برای تامین بازار مصرف

  تعیین محل مصرف تولیدات و تعداد مصرف‌کنندگان

میزان مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) یا کرم خاکی

بر آورد سطح مزرعه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) متناسب با میزان متوسط ماده آلی قابل تامین، میزان ورمی‌کمپوست دارای تقاضا و میزان توسعه مصرف در آینده

تامین زمین مورد نیاز در فاصله مناسب از مزارع یا شهرک تولید زباله. با توجه به هزینه حمل و نقل در این نوع فعالیت حتی­الامکان باید در اجرای این طرح زمین مورد نظر در محلی انتخاب شود که هزینه­های حمل و نقل به حداقل برسد

تامین آب مورد نیاز

تامین یک رشته برق

 

خرید تجهیزات مورد نیاز شامل سرند، خرمنکوب یا سرشاخه خردکن، فرغون، بیل و

زیر سازی و ایجاد تراکم در محل احداث مزرعه کرم پوسال (ورمی‌کمپوست

بتون‌ریزی با ضخامت 15 سانتیمتر با شیب مناسب و احداث کانالهای انتقال شیرابه

نصب سایبان چوبی یا فلزی متناسب با شرایط منطقه و امکانات موجود

تهیه ماده آلی

خرید کرم


تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در منزل

برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در منزل می‌توان از انواع مخازن استفاده نمود. برای داشتن یک محفظه مناسب می‌توان آن را از چوب ساخت و یا مخازن پلاستیکی خریداری کرد. برای کسانی که می‌خواهند در فضای آزاد از کرمها نگهداری کنند استفاده از جعبه چوبی بهتر است، زیرا قادر است که در طول تابستان کرمها را خنک‌تر و در زمستان نیز آنها را گرمتر نگه دارد. اندازه محفظه نیز به میزان زباله غذایی که اعضائ خانواده شما تولید می‌کنند بستگی دارد. برای 7 کیلو زباله‌ای که توسط دو نفر در یک هفته تولید می‌شود جعبه‌ای با طول و عرض 80 *60 و ارتفاع 50 سانتیمتر کافی می‌باشد.

برای ایجاد تهویه و زهکشی 12 سوراخ 25/1 سانتیمتری در کف محفظه مذکور ایجاد کنید. برای جمع‌آوری هر نوع رطوبتی که ممکن ا ست از محفظه خارج شود یک سینی پلاستیکی در زیر آن قرار دهید. همچنین ایجاد سوراخ در دیواره‌های بالایی محفظه، اکسیژن کرمها را تامین کرده و از ایجاد بو در محفظه جلوگیری می‌نماید. برای حفاظت کرمها از حشرات شکارچی پشت سوراخها را توری سیمی نصب نمایید؛ و از ورود مورچه‌ها به محفظه جلوگیری کنید. از آنجایی که کرمها به فعالیت در تاریکی علاقه دارند، از یک سرپوش بر روی محفظه استفاده نمایید و محفظه را در جایی که دمای آن بین 12 تا 25 درجه سانتیگراد است قرار دهید.

سپس از سرمته 8/5 اینچی برای ایجاد کردن منافذ گذر آب در زیر ظرف استفاده کنید


آفات کرم خاکی

کرمهای خاکی تحت تاثیرو حمله آفات بی‌شماری هستند. دشمنان اصلی کرمهای خاکی شامل کنه‌ها، دم فنریان، مورچه‌ها، صدپایان، حلزون‌ها، لارو سوسک‌های خاص، موش، مار، موش کور، وزغ و سایر حشرات و جانورانی که از کرمها تغذیه می‌کنند می‌باشند. کرمهای خاکی همچنین دارای تعدادی انگل داخلی شامل تعداد زیادی از پروتوزوآها، تعدادی از نماتد‌ها، لارو خاصی از انواع پشه‌ها و... می‌باشند.

کنه‌ها

کنه قرمز یکی از فاکتورهای محدودکننده در تولید کرم خاکی بشمار می‌آید، کنه‌ها بطور طبیعی در کود‌های دامی و یا سایر مواد آلی مشابه دیده می‌شوند. همه بستر‌های تولیدکننده کرم خاکی نیز معمولا حاوی تعداد کمی از جمعیت کنه‌ها می‌باشند. که تحت شرایط خاص این حد جمعیت افزایش یافته و خسارت‌زا می‌شود. گونه‌های زیادی از کنه‌های آفت در اکثر بستر کرمهای خاکی وجود دارند اما مهمترین آنها کنه کرم خاکی با نام علمی Urpoda agitans می‌باشد این کنه‌ها قهوه‌ای مایل به قرمز و بسیار ریز هستند که بدون استفاده از میکروسکوپ نیز قابل دیدن می‌باشند. این کنه‌ها بیشتر در سطح و یا لبه‌های بستر کرم‌ها و همچنین در محل تجمع مواد غذایی دیده می‌شوند، آنها معمولا به کرم خاکی حمله نمی‌کنند و تنها از مواد غذایی کرمها تغذیه می‌کنند. زمانی که جمعیت کنه‌ها افزایش یافت و به سطح بالایی رسید کرمها به اعماق بستر نفوذ کرده و در همان جا باقی می‌مانند؛ و معمولا به سطح خاک نمی‌آیند این عمل باعث تضعیف رشد و کاهش تولید مثل آنها می‌شود.

کنترل کنه‌ها

بهترین روش برای کنترل کنه‌های کرم خاکی پیشگیری می‌باشد همچنین یک مدیریت مناسب، مهمترین راهکار کنترل کنه است. جمعیت بالای کنه تقریبا همیشه با یک یا چند مورد از شرایط زیر همراه است

میزان آب بیش از حد

میزان تغذیه و مواد غذایی زیاد

زباله و ضایعات تازه و آبدار

 

برنامه تغذیه باید به گونه‌ای باشد که تمام مواد غذایی طی چند روز اولیه مصرف شود و از انباشته شدن مواد غذایی گندیده و ترش کرده در بستر جلوگیری شود.

بستر‌های تولید با زهکش ضعیف که بسیار خیس می‌شوند شرایط نامناسبی برای تولید کرم و شرایط مطلوبی برای رشد کنه‌ها ایجاد می‌کنند. برنامه آبدهی باید مطابق شرایط آب و هوایی باشد تا بسترها زیاد خیس نشوند. معمولا جمعیت بالای کنه در شرایطی مانند تغذیه کرم با زباله‌ها، برگ‌های کاهو و بقیه ضایعات سبزی که میزان رطوبت بالایی دارند بوجود می‌آید؛ بنابراین تا زمانی که جمعیت کنه‌ها تحت کنترل در آید باید رطوبت این مواد را کاهش داد و سپس جهت تغذیه استفاده نمود و حتی پس از آن نیز مصرف این مواد باید با احتیاط صورت گیرد. زمانی که جمعیت کنه‌ها در حال افزایش است پوشش بستر را برداشته و برای چند ساعت سطح بستر را در مقابل نور مستقیم آفتاب قرار دهید و همچنین میزان تغذیه و آبدهی را کم کنید.

برخی تولیدکنندگان زمانی که جمعیت حشرات و کنه‌ها افزایش می‌یابد ابتدا آبدهی زیادی بر روی سطح بستر انجام می‌دهند تا آفات به سطح بیایند سپس توسط مشعل دستی روی سطح بستر را می‌سوزانند. باید توجه داشت حذف و دفع فیزیکی و یا شیمیایی کنه‌ها تنها باعث کنترل موقتی آنها می‌شود بخصوص زمانی که شرایط بستر در جهت کاهش شرایط بهینه کنه‌ها، تغییر داده نشود

 

 

 

دم فنریان:Spring tail 

 

حشراتی دوک مانند، کوچک به رنگ سفید متمایل به خاکستری می‌باشند که قادر به جهیدن می‌باشند. گاهی اوقات جمعیت این آفات به حدی زیاد می‌شود که تقریبا سطح بستر سفید بنظر می‌رسد. زمانی که جمعیت دم فنریان افزایش می‌یابد، کرمها در سطح زیرین بستر باقی می‌مانند و قادر به تغذیه از مواد غذایی سطح بستر نمی‌باشند. روش‌های کنترل گفته شده در مورد کنه‌ها نیز در مورد دم فنریان موثر می‌باشد. اگرچه کنترل شیمیایی دم فنریان تاثیر چندانی نداشته است

 

مورچه‌ها

 

برخی از گونه‌های مورچه‌ها از تخم یا کرمهای کوچک تغذیه می‌کنند. مورچه‌ها را می‌توان با سموم حشره کش، اسپری‌های حشره کش و طعمه مسموم در خارج از بستر از بین برد

 

 

کرمهای ریز قرمز

 

این جانوران بعنوان انگل کرمهای خاکی محسوب می‌شوند. بطوری که به بدن کرم چسبیده و خون یا مایع بدن کرم را می‌مکند همچنین می‌توانند تخم کرم را سوراخ کرده و مایع درون آن را بمکند. این کرمهای ریز ابتدا بصورت خوشه‌های کوچک سفید یا خاکستری و شبیه به کپک می‌باشند. مراقبت صحیح از بستر‌های کرمهای خاکی می‌تواند از ایجاد کرمهای ریز قرمز جلوگیری کند. بسترهایی که بیش از حد خیس باشند می‌توانند شرایطی ایجاد کنند که برای کرمهای ریز مطلوب‌تر از کرمهای خاکی است. با تنظیم برنامه آبیاری، بهبود زهکشی و برگردانیدن بستر بطور مرتب از ایجاد رطوبت بیش از حد جلوگیری نمایید. تغذیه بیش از اندازه می‌تواند موجب تجمع غذای تخمیر شده و کاهش ph در بستر کرمها شود. برنامه غذایی کرمها را طوری تنظیم نمایید که تمام غذا ظرف چند روز مصرف شده و چیزی از آن باقی نماند. برای تنظیم ph بستری که حالت اسیدی دارد از کربنات کلسیم (آهک) استفاده کنید وآن را در حالت خنثی ph=7 نگه دارید. غذای بسیار خیس مثل سبزیجات بسیار مرطوب نیز می‌توانند باعث افزایش تعداد کرمهای ریز قرمز در بستر کرمهای خاکی شوند لذا استفاده از این خوراک را محدود کرده و در صورت مشاهده مقدار زیادی کرم ریز قرمز استفاده از سبزیجات را متوقف نمایید. در صورتیکه ph بستر قلیایی باشد می‌توان از گرد ملایم گوگرد استفاده کرد

آیا کمپوست همان ورمی کمپوست است ؟

آیا کمپوست همان ورمی کمپوست است ؟

ورمی کمپوست به کمپوست تولید شده از فعالیت کرم ها اطلاق می شود ولی باید بدانیم که کمپوست معمولی ناشی از تجزیه هوازی یا غیر هوازی مواد آلی موجود در طبیعت است که به صورت های طبیعی یا مصنوعی تولید می شود

در تهیه کمپوست چینی ها اولین کشورهایی بودند که توانستند از حدود 4000 سال پیش از مواد زاید انسانی و حیوانی و گیاهی کود مناسبی تهیه کننددر کشور ما ایران اولین تلاش ها برای تبدیل و تجزیه زایعات آلی به صورت صنعتی از سال 1351 هجری شمسی با تاسیس کارخانه ی کود گیاهی تهران صورت پذیرفت . بعد ها در سال 1359 کارخانه مواد گیاهی اصفهان نیز با ظرفیت تولید 100 تن کمپوست در روز تاسیس شد . هم اکنون نیز در سرتاسر کشور واحد های بزرگ و کوچک کمپوست سازی که مصارف کشاورزی کشور را تامین می کنند دایر می باشد

کمپوست چیست ؟

به صورت یک تعریف کلی به تبدیل باقیمانده ی مواد زاید جامد یعنی مواد آلی زباله همراه با فضولات انسانی کمپوست گویند . از نظر لغوی کمپوست به معنی مخلوط و یا مرکب است که از این رو به آن کود آمیخته نیز گفته  می شود. تولید کمپوست فرآیند تجزیه بیولوژیکیاست که مواد آلی را در شرایط ویژه ای به مواد پایداری مانند هوموس و غیره تبدیل می کند

معایب کمپوست چیست؟

الف) تولید کمپوست نیازمند هزینه ی اولیه بالایی است و هزینه های مکانیزه کردن را در بر خواهد داشت

ب) تمام زباله های شهری قابلیت تبدیل به کمپوست را ندارند

ج)جایگاه تولید کمپوست به دلیل تولید بوهای نامطبوع بایستی بسیار دور از مناطق شهری باشد

د) سرعت تولید کمپوست در مقایسه با ورمی کمپوست بسیار بالا است

ه) میزان مواد غذایی موجود در کمپوست با توجه به هزینه های تولید آن در مقایسه با ورمی کمپوست بسیار ناچیز است

تعریف کمپوست کرمی یا ورمی کمپوست

ورمی کمپوست نتیجه ی هضم طبیعی غذا در سیستم هاضمه ی کرم می باشد و دوره ی رشد گیاهان را به واسطه وجود میکروارگانیسم های فعال و مفید و همچنین مواد آلی ، تسریع و فعال می کند . همچنین ورمی کمپوست یک کود آلی بیوارگانیک بوده که بسیار نرم ، سبک وزن ، ترد تمیز و بدون بوست و ظاهری کم و بیش شبیه به قهوه ی گرانوله دارد و می توان آن را در کیسه بسته بندی و یا در قوطی هایی به اندازه های مختلف بسته بندی کردو به بازار عرضه کرد

عبور آرام و پیوسته ی مواد زاید آلی از مسیر دستگاه گوارش کرم ایزینیا فتیدا و آغشته شدن آن ها به ترشحات گوارشی ، مانند ذرات کربنات کلسیم ، آنزیم ها و مواد مخاطی ، متابولیت های مختلف دستگاه گوارش کرم (ایزینیا فتیدا) و سرانجام ایجاد شرایط مناسب برای تولیداسید هیومیک، در مجموع شرایطی را ایجاد می کند که ویژگی های متفاوتی با مواد بلعیده شده توسط کرم دارد

فرآورده هایی که ورمی کمپوست خوانده می شود ، از لحاظ کیفی یک کود آلی با اسیدیته ی مناسب و سرشار از مواد هیومیکی و عناصر غذایی قاب جذب برای گیاه بوده و دارای انواع ویتامین ، هورمون های محرک رشد و آنزیم های مختلف بوده و از لحاظ ظاهری به صورت دانه شکل ، با رنگ تیره ، بدون بوع نامطبوع و دارای قابلیت عرضه به صورت تجاری است

ورمی کمپوست ، مواد حاصل از بستر رشد کرم است که پس از دفع از سیستم گوارش کرم ، در محیط باقی می ماند . بنابر این ماده مجموعه ای از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نشده و نیز اجساد و پیله های کرم است که برای گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد . مواد دفع شده توسط کرم ها اغلب دارای نیتروژن ، فسفر و پتاسیم ، 5 تا 11 مرتبه بیشتر از خاک های بدون ورمی کمپوست یا کمپوست کرمی است. بر اثر عبور مواد زاید آلی از سیستم گوارشی کرم ، عناصر قابل استفاده گیاه از حمله عناصر ریز مغذی یا میکرو همچون آهن افزایش چمگیری می یابد . کمپوست کرمی به عمل آمده بدون بو و عوامل بیماری زا بوده و مخلوط کردن آن با خاک سبب تسریع جوانه زنی بذر گیاه و رشد آن می شود. ظرفیت تبادل یونی ورمی کمپوست ، بیش از 50 میلی اکی والان در یکصد گرم است

کیفیت ورمی کمپوست به نوع ماده غذایی که کرم آن را بلعیده است بسیار وابسته است. نسبت کربن به نیتروژن در ورمی کمپوست کمتر از 20 بوده و طول دانه های ورمی کمپوست از 1 تا 5 میلی متر است و وزن مخصوص آن کمتر از خاک گلدان است. مقدار هوموس موجود در ورمی کمپوست 20 درصد وزن خشک آن است

تعاریف کمپوست، ورمی کمپوست، کست کرم، ورمی کالچر، ورمی واش، کمپوستینگ و چای کمپوست

تعاریف کمپوست، ورمی کمپوست، کست کرم، ورمی کالچر، ورمی واش، کمپوستینگ و چای کمپوست

کمپوست

فرآورده حاصله از تجزیه بیولوژیکی کنترل شده ضایعات آلی که تا حدی پایدار شده که به صورت بالقوه برای رشد گیاه در زمان استفاده بعنوان اصلاح کننده ی خاک مفید واقع شود. کمپوست مواد آلی تا حد زیادی تجزیه شده از مواد قابل تجزیه اولیه است که از آن ساخته شده اند.کمپوست بدلیل میزان مواد آلی با ارزش است که معمولا بعنوان اصلاح کننده جهت بهبود خاک استفاده می شود. کیفیت کمپوست از نظر زندگی میکروبی شدیدا غنی است.

ورمی کمپوست

محصول فرآیند ورمی کمپوست سازی که حاوی کست های کرم، مواد آلی خرد شده، مواد بستر، کوکون های کرم، کرمهای خاکی و دیگر موجودات زنده است.

ورمی کمپوست ماده آلی پایدار، دانه ای ریز است که کیفیت خاک را بواسطه بهبودی خصوصیات فیزیک وشیمیایی و بیولوژیکی آن ارتقا می دهد. ورمی کمپوست ها مواد ریز شبیه پیت با تخلخل، تهویه، زهکشی و ظرفیت نگهداری آب بالا می باشند (Edwards and Burrows, 1988). آنها دارای سطح ویژه شدیداً بالایی هستند که میکروسایت های بیشتری یرای ریزجانداران میکروبی تجزیه کننده و جذب و نگهداری قوی عناصر غذایی را فراهم می آورد(Shi-wei and Fu-zhen,1991).

 

فرآیند تولید ورمی کمپوست

فرآیندی که توسط آن کرمهای زنده بقایای آلی را به کست های کرم تبدیل می کنند. ورمی کمپوست سازی پایدار ساختن مواد آلی در عمل مشترک کرمهای خاکی و ریزجانداران است.اگرچه میکروبها مسئول تخریب شیمیایی مواد آلی هستند، کرمهای خاکی محر کهای مهم این فرآیند، حالت دادن به مواد سوبسترا و تغییر فعالیت بیولوژیکی هستند.

Vermicomposting اشاره به فرآیند تبدیل مواد قابل تجزیه توسط کرمهای خاکی به vermicast دارد. در این فرآیند مواد آلی محتوی عناصر غذایی اشکال قابل دسترس تر زیستی تبدیل می شوند.

فرآیند تولید ورمی کمپوست فرآیندی است که توسط آن از کرمها جهت تبدیل مواد (معمولا زایدات) به مواد شبه هوموس با عنوان ورمی کمپوست استفاده می شود. هدف فرآوری سریع و موثر مواد تا حد امکان می باشد.

کست کرم

ماده دفعی سیاه ، بارور و دانه ای کرم خاکی را کست کرم گویند. کست کرم که همچنین کود کرمی یا هوموس کرمی نیز نامیده می شود، محصول نهایی شکستن و خرد شدن مواد آلی توسط گونه های خاص کرم خاکی به نام کرمهای کمپوستی است.

ورمی کالچر

فرآیند کشت کرمهای خاکی یا پرورش کرمهای خاکی تحت شرایط کنترل شده را ورمی کالچر گویند. ورمی کالچر پرورش های کرمهای خاکی استکه هدف آن افزایش مستمر تعداد کرمها به منظور دستیابی به برداشت پایدار کرم است. کرمها همچنین برای توسعه عملیات vermicomposting  یا برای فروش به مشتریانی که آنها را برای اهداف خاصی استفاده می کنند، به کار برده می شوند.

 ورمی واش
ورمی واش مایعی است که بعد از عبور از طریق ستون فعالیتی کرم خاکی جمع آوری می گردد و بعنوان اسپری برگی بسیار مفید است. آن مجموعه ای از فرآورده های ترشحی و ترشحات موکوز کرمهای خاکی همراه با عناصر غذایی ریزمغذی مولکولهای آلی خاک است. اینها به برگ ، ساقه ها و دیگر بخش های گیاهان در اکوسیستمهای طبیعی انتقال می یابند. ورمی واش در صورتی که به نحو مناسبی جمع آوری گردد ، مایعی روشن و شفاف به رنگ زرد کمرنگ است.

کمپوستینگ

یک فرآیند مدیریت شده که تجزیه و تخریب بیولوژیکی و تغییر شکل مواد قابل تجزیه زیستی به مواد شبه هوموس به نام کمپوست را کنترل می کند. کمپوستینگ تخریب و تجزیه مزوفیلی و ترموفیلی مواد آلی برای ساخت کمپوست است.

چای کمپوست
آبی که در آن کمپوست خاتمه یافته جهت درست کردن یک چای برای گیاهان خیسانده شده است. این چای می تواند به صورت مستقیم برای اسپری برگی یا در ناحیه ریشه استفاده گردد.

چای کمپوست در اصطلاحات مدرن عصاره کمپوست اختلاط یافته با منابع غذایی میکروارگانیسم ها، ملاس ها، دانه های ریز سنگ، اسیدهای هومیک و فولویک می باشند. تکنیک اختلاط کمپوست چای یک فرایند بی هوازی است که جوامع مفید میکروارگانیسم ها را استخراج کرده و رشد می دهد.

روش پشته

روشهای مختلفی برای تولید وجود دارد که در اینجا ساده ترین روش که روش پشته ای است شرح داده خواهد شد .
1- یک زمین مسطح بدون کلوخ سنگ و خرده شیشه را انتخاب و سطح آنرا مرطوب و سپس کاملاً بکوبید تا سفت گردد. علت این امر جلوگیری از ایجاد هیبرید کرمهای مورد استفاده با کرمهای خاکی معمولی و زایل شدن نژاد آنها می باشد. می توان در صورت امکان سطح زمین را سیمان و یا آسفالت نمود.
2- کرمها از بارندگی و نور آفتاب گریزان می باشند در نتیجه بر روی سطح آماده شده در مرحله (1) اقدام به ایجاد سایبان می گردد.
3- بر روی سطح آماده شده اقدام به ایجاد پشته ای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی با عرض 70 سانتیمتر و به ارتفاع 50 سانتی متر و طول دلخواه می شود.
4- پس از پشته نمودن اقدام به آبیاری فراوان پشته ها شود تا شیرابه کود گاوی خارج گردد.
5- در طول بالاترین قسمت پشته اقدام به ایجاد شیاری به عمق 15 سانتیمتر نموده و کرمها را داخل شیار در طول پشته بریزید و سپس کود را روی آن برگردانید.
6- در طول مدت فعالیت کرمها (تا تبدیل کود گاوی به ورمی کمپوست) هر روز به اندازه آبیاری چمن روی آن آبپاشی صورت گیرد تا رطوبت مطلوب آن حفظ گردد.
7- پس از مدتی که مواد بستره ای تبدیل به ورمی کمپوست گردید می توان اقدام به جداسازی کرمها از پشته نمود که برای اینکار یا از غربال استفاده می گردد و یا می توان با ایجاد یک ماهیچه از کود دامی نیمه پوسیده در کنار پشته ای که دیگر فاقد مواد غذایی لازم برای تغذیه کرمهاست سبب مهاجرت کرمها از پشته قدیمی به این ماهیچه گردید و پس از آن اقدام به ایجاد پشته های جدید و انتقال جمعیت کرم به این پشته ها نمود

پرسش و پاسخ های ورمی کاران 2

مزایای استفاده از ورمی کمپوست چیست؟



1-ورمی کمپوست در اصلاح فیزیکی خاک نقش مهمی دارد و باعث سبک شدن آن می شود، بنابر این ضریب حفظ رطوبت در خاک افزایش می یابد و خاک رطوبت بیشتری را در خود نگهداری می کند . در این حالت ورمی کمپوست به صورت تدریجی آب را از خود رها کرده و باعث کاهش میزان تبخیر و نفوذ بیش از حد آب به خاک می شود

2-  ورمی کمپوست به حل شدن مواد معدنی در خاک کمک بسیار زیادی می کند       

3-  ورمی کمپوست باعث ایجاد یک تعادل میان نسبت مواد معدنی به مواد مغذی می شود

4-  در ترکیبات ورمی کمپوست چربی وجود دارد. این عامل باعث می شود که ورمی کمپوست به یک کود غنی تبدیل شود این در حالی است که سایر کود ها این ویژگی را ندارند

5-  ورمی کمپوست مدت زمان پایداری مواد کودی و شیمیایی دیگر را افزایش می دهد

6- ورمی کمپوست دارای محیطی مناسب برای ادامه ی حیاط موجودات ذره بینی خاک است

7- ورمی کمپوست دارای آنزیم هایی نظیر پروتئاز ، آمیلاز و ... بوده که تجزیه مواد آلی و معدنی خاک را تسهیل و در اختیار گیاه قرار می دهد ویژگی ذکر شده باعث شده تا ورمی کمپوست به عنوان مهمترین و بهترین کود برای احیای مناطق بایر به شمار بیاید

8- یکی از مهمترین  مصارف ورمی کمپوست استفاده در پرورش گل های زینتی به منظور رنگ پذیری بهتر آن ها می شود

9- ورمی کمپوست در تغلیظ عطر و اسانس گیاهان معطر نقش بهسزایی دارد

10- ورمی کمپوست سرشار از عناصر ماکرو و میکرو است که به شکل قابل استفاده برای گیاه است

11-  مواد تحریک کننده رشد همچون اکسین و سایتوکنین در ورمی کمپوست وجود دارد

12-  ورمی کمپوست دارای مقادیر بالایی از آهن و مس به اشکال شیمیایی و هندسی مختلف است که برای خاک و گیاه ارزش بسیار بالایی دارد

13- ورمی کمپوست باعث کاهش نسبت کربن به نیتروژن خاک می شود

14- ورمی کمپوست کودی است چند برابر غنی شده نسبت به سایر کودهایی مانند کود گاوی ، گوسفندی ، اسبی و ... . میزان نیتروژن ، پتاسیم و فسفر که سه عنصر اصلی  و حیاتی در رشد و نمو گیاهان است در ورمی کمپوست تا 10 برابر سایر کود ها می باشد ، همچنین میزان آهن موجود در ورمی کمپوست حتی تا 1000 برابر بیشتر از سایر کود های آلی است


میزان کود ورمی کمپوست برای مصارف مختلف چقدر است؟


ردیف

نوع محصول

میزان مصرف

1

خرما

4- 5 گیلوگرم برای هر درخت

2

پسته

2- 3 کیلوگرم برای هر درخت

3

انگور

2- 3 کیلوگرم برای هر درخت

4

سیب

2- 3 کیلوگرم برای هر درخت

5

انار

2- 3 کیلوگرم برای هر درخت

6

سایر درختان مثمر

4- 5 کیلوگرم برای هر درخت

7

گندم

6 تن در هکتار

8

سیب زمینی

10 تن در هکتار

9

برنج

10 تن در هکتار

10

آفتابگردان

6 تن در هکتار

11

سویا

5 تن در هکتار

12

یونجه

9 تن در هکتار

13

کلزا

7 تن در هکتار

14

درختان غیرمثمر

3-2  کیلوگرم برای هر درخت

15

گیاهان زینتی

1- 1.5  کیلوگرم برای هر بوته

16

گلهای آپارتمانی

1  کیلوگرم برای هر گل

17

زراعت

3-2  تن در هکتار

18

سبزی و صیفی کاری

4-2 تن در هکتار

19 جالیزکاری

6-3 تن در هکتار

20 قارچ به اندازه مورد نیاز بعنوان خاک پوشش و خاک زیر کشت
 


چه کنیم تا با تولید ورمی به حداکثر سود و درآمد و حداقل ضرر برسیم؟


الف) سعی کنید اول کار در مقیاس کوچک شروع کنید. اگر می توانید با افرادی که ورمی کار حرفه ای اند شریک شوید به این صورت که ابتدا زمین از شما و کار و کرم و کارگر از آنها، بعد وقتی ریزه کاری های این حرفه دستگیرتان شد ، مستقل شوید.


ب)مرکز تولید خود را در کنار مراکز تامین کننده ی کود و مواد اولیه دایر کنید تا هزینه های حمل و نقل را به حداقل برسانید


ج)از لوازم و ادوات نوین آبیاری برای کاهش هزینه های آبیاری و کارگری خود استفاده کنید

د)کود یا ماده خام اولیه خود را به نحوی تامین کنید که دارای کمترین زایعات ممکن باشد

ه) در هنگلم تاسیس میزان و ظرفیت منطقه ای خود را در نظر بگیرید تا بیش از حد نیاز تولید نکنید ! این را بدانیم که مقدار تولید شما اهمیت چندانی ندارد اینکه چه مقدار در هر ماه می فروشید مهم است

و) قبل از شروع کار و یا هر اقدام دیگر به جهاد کشاورزی منطقه ی خود مراجعه کرده و نسبت به گرفتن جوازهای لازم اقدام فرمایید

دوم)راهکارهای فروش
الف) محصولات خود را با بسته بندی های متنوع (1 کیلویی 5 کیلویی 20 و 50 کیلویی) به بازار عرضه کنید
ب) محصولات خود را با برند معتبر به بازار عرضه کنید
ج)قیمت خود را بیش از اندازه پایین نیاورید چرا که هم به خود و هم به دیگر تولید کننده ها صدمه خواهید زد
د)نوع  بسته بندی ، تفاوت آن با سایر بسته بندی های موجود در بازار ، درج مشخصات محصول از دیگر موارد مهم در فروش محصول است
ه) از تبلیغات اینترنتی بسیار استفاده کنید . مصرف کننده های این محصول بیشتر نیاز خود را از شبکه های اطلاع رسانی عمومی رفع می کنند
و)با استخدام بازار یاب و فرستادن آن ها به مراکز کشاورزی همچون شهرک های گلخانه ای محصول خود را معرفی کنید ، بازاریابان خود را با دادن بروشورها و اطلاعات تکملی مفید در باب ویژگی های محصول هدایت و راهنمایی کنید
ز) در صورتی که خودتان کشاورزی می کنید از ورمی کمپوست در محصولات خود استفاده کنید ، یکی از بهترین راه های تبلیغات نمایان سازی ویژگی های عینی یک محصول است



سلام - کرم های اضافی را چطور فرآوری کنم؟



  برای عمل آوری کرم های برداشت شده می توان چند پیشنهاد را مطرح نمود :


1 – یک راه این است که کرم ها را تمیز کرده و بشوییم و در لای پارچه تمیزی در دمای 3 تا 4 درجه (یخچال) نگهداری کنیم تا


متابولیسم آنها پایین بیاید .

با این کار می توان کرمها را چند روزی تازه و زنده نگه داشت و به صورت درسته یا تکه شده به ماهیان خوراند

2 – روش دیگر این است که کرمها را تکه کنیم و خشک کنیم . مثل گاماروس که در بازار است  (موجودات کوچک و میگو مانند که به رنگ قهوه ای روشن در پلاستیکهای کوچک به فروش می رسد ) .

3 – روش بعدی انجماد و خشک کردن کرمهاست . مانند همان کاری که با توبیفکس می کنند

4 – این روش که محصول آن بسیار با ارزش است تولید آرد کرم خاکی نام دارد

در این روش باید کرم ها را خشک و سپس آسیاب نمود .

5 – روش آخر ؛ غنی سازی کرم خاکی زنده با آنتی بیوتیکها و مواد مفید دیگر است


سلام : کرم هایم فرار می کنند چه کنم؟


فرار کرم نوعی از دست دادن سرمایه محسوب میشود چراکه هم از جهت تولید ورمی کمپوست و هم زاد و ولد کرم به تولید کننده ضربه خواهد زد در نتیجه توضیحاتی در این مورد میتواند بسیار مورد توجه باشد
کرمها وقتی از محیطی به محیط دیگر میروند که به مقدار کافی آب و غذا در دسترس نداشته باشند
پس به طور کلی هرگاه بستر از نظر تامین آب (رطوبت) و غذای مناسب مشکل داشته باشد ممکن است کرمها از آن فرار کنند
در این مورد اشاره به چند نکته بسیار اهمیت دارد
الف- کرمها بسیار آبدوست هستند به طوریکه یکی از عوامل مهم فرار کرم از بستر آب است. اگر در زمین روباز مشغول فعالیت هستید بارندگی و جمع شدن آب در گوشه و کنار پشته ها میتواند یکی از عوامل فرار کرم از بستر باشد
ب- به منظور حداقل شدن فرار کرم از بستر پشنهاد میشود که بستر از پارچه پشه بند و توری مرغی و یا گونی (از نوع غیر ضد آب) استفاده شود
ج- هنگام آبیاری دقت شود تا جایی آب اضافه جمع نشود که میتواند یکی از منابع فرار کرمها باشد. در این خصوص توصیه میشود که از آبیاری قطره ای استفاده شود

 خشکی و آفتاب هورمونهای رشد ورمی کمپوست را از بین میبرد. در صورت قرار گیری ورمی کمپوست در معرض آفتاب طی 10 هفته در حدود 50 درصد از هورمونهای رشد آن از بین میرود در نتیجه محصول نهایی ورمی کمپوست نباید کاملا خشک شود و برای مدت طولانی در معرض آفتاب قرار گیرد. حتماً پس از تولید جمع آوری و در گونی های مناسب بسته بندی شود
 



سلام - به طور خلاصه اگر بخواهم کار ورمی کاری را شروع کنم باید چه کنم؟ منظورم از اول تا آخر کار به زبان ساده در چند پاراگراف است.


-    در نظر گرفتن فضا برای تولید

اولین مطلب در تولید هر محصولی فضای تولید است .برای تولید ورمی کمپوست می بایست فضایی را تهیه نمود که دارای شرایط مناسبی همچون :در دسترس بودن منابع آب و برق ,نزدیکی به مراکز مصرف ,نزدیکی به مراکز تهیه مواد خام ,دارا بودن شرایط گسترش ,اختصاص فضای مناسب برای بسته بندی و محل کار می باشد.

آماده سازس فضا

الف : کف

شیب دهی کف یکی از مهم ترین عواملی است که تولید کنندگان را در کف سازی ترقیب می کند.

شیب مد نظر باید تا حدی باشد که پس آب خروجی از بسترهایتان را از محیط تولید خارج کند.این شیب به صورت تقریبی 10 درجه در نظر گرفته می شود.

کف بستر یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در تولید ورمی کمپوست است. از جمله این کفپوش ها می توان به سیمان ,آسفالت , چوب , پلاستیک, مش و ... اشاره کرد . که به تناسب محیط کار , آب و هوا و ... قابل پیشنهاد است.

ب : مسقف کردن

داشتن سقف یا نداشتن آن ضروری است که به خود تولید کننده مرتبت می باشد .عواملی همچون استطاعت مالی , هدف تولید ,شرایط محیطی و ... از جمله عوامل موثر در تصمیم تولید کننده است . به طور مثال در مناطقی مانند یزد ,سیستان و بلوچستان که تابش آفتاب مستقیم بوده و به تناسب دمای هوا بالاتر است هدف از ایجاد سقف کاهش هدر رفت رطوبت از بستر که ناشی از تابش آفتاب آن مناطق می باشد ولی در منطقه ای مثل گیلان که بارش زیاد باران مهمترین ویژگی این منطقه است هدف از ایجاد سقف می تواند در امان ماندن کرم ها از بارش مستقیم باران باشد.

ج : حصار کشی

هدف از حصار کشی ,در امان ماندن محوطه تولیدی شما از گزند موجوداتی مثل موش , کراز, جوجه تیغی است .ارتفاع این حصار بسته به قالب حیوانات منطقه 30 سانتی متر تا 1 متر باشد.

 

تهیه ماده آلی برای تغذیه کرم

هر ماده آلی فاقد چربی ,اسید و مواد معطر می تواند غذای کرم باشد.ولی در نظر داشته باشید که موادی همچون گوشت قرمز را نمیتوان غذای کرم ها دانست چرا که این مواد فسا پذیر است و باعث جلب نظر موجوداتی می شوند که برای سلامت کرم های شما مضر است. 

 غذا های قابل قبول برای کرم ها:

کرم ها می توانند پوست و هسته و آشغال میوه جات ,سبزیجات,پوسته تخم مرغ,پوست سیب زمینی تفاله قهوه و چای, نان ,گرد و خاک جاروبرقی,پسماند مو و ناخن را به عنوان غذا مصرف کنند.قبل از ریختن غذا در محل ,کرم ها را برای مدت یک هفته رها کرده و به آنها اجازه می دهیم تا خوردن غذای بستر را شروع کنند.آنها مواردی را که دارای موارد زیادی سلولز است,نظیر خاک اره ,برگ کاغذ و مقوا دوست دارند.بطور کلی به محض اینکه کرم ها ,در محیط جدید قرار می گیرند ,باید به آنها غذا داد.اگر چه کرم ها اشتهایی شگفت انگیز دارند,ولی خیلی مهم است که غذای اضافی به انها ندهیم.خیلی بهتر است که به کرم ها بصورت هفتگی و در مقادیر کم غذا بدهیم, کرم ها می توانند بیشتر از نصف وزن خود در طول شبانه روز غذا مصرف کنند و در کمتر از یک ماه می توانند جمعیتشان را به دو برابر افزایش دهند.

فضولات دام و طیور مثل اسب ,خوک,گاو,گوسفند که بسته به تناسب و شرایط محیطی هر یک دارای ارزش های خاص خود هستند.به طور مثال مدفوع اسب یکی از بهترین مواد زائد آلی برای تغذیه کرم ها است ولی باید توجه کرد که در پهن اسب باکتری کزاز زندگی میکند که در صورت استفاده باید موارد بهداشتی مد نظر گرفته شود.

باید دقت نمود که چه چیزی برای خوردن به کرم ها داده می شود ,خصوصا اگر از منابع غذایی آنها بی اطلاع باشیم , بعنوان مثال در موارد دفعی اسب ,گله یا سگ اغلب کرم کش هایی وجود دارد که در آنها فعال باقی مانده و کرم های پارازیت را در حیوانات از بین می برند,بنابر این می توانند کرم ها را نیز بکشند اگر از کود حیوانی استفاده می شود ,باید به زمان انتقال کرم ها به محیط( کود) دقت نمود و از مصرف کود تازه برای چند هفته اجتناب کرد.

پسماند های زباله های شهری و معدوم سازی آن از جمله مهم ترین اهداف تولید ورمی کمپوست برای بسیاری از کشورهای پیشرفته می باشد.هم اکنون مراکزی مانند مرکز بازیافت کهریزک ,مرکز بازیافت مشهد اقدام به معدوم سازی زباله های خود به این روش کرده اند.استفاده از پسماند های شهری باهدف معدوم سازی این زباله ها گاهی سود آورتر از هدف تولید ورمی کمپوست است .ولی استفاده از زباله به عنوان پایه کود در وسعت صنعتی نیازمند شرایط و وسایل خاص خود است . البته باید توجه داشت کرم ها هر چیزی را هم نمیخورند.

غذا های غیر قابل قبول برای کرم ها عبارتند از :

مرکبات ,سیر و پیاز,گوشت و مرغ و جوجه, فراورده های لبنی,مدفوع سگ و گربه و همچنین روغن و غذا های چرب,پنیر, کره,تولیدات حیوانی,ماهی و حبوبات. از مواد غیر غذایی نظیر شیشه,پلاستیک,فلزات,قوطی حلبی و زرورق نباید در کمپوست استفاده شود ,زیرا مشکل حشرات و جانوارانی مثل موش بوجود می آید.کاغذ هایی که روی آنها با جوهر های رنگی نوشته شده باشد برای کرم ها مناسب نیست چون گاهی اوقات در جوهر ها فلزاتی بکار میرود که برای کرم ها سمی و کشنده است

آماده سازی ادوات آبیاری

سیستم های متفاوتی در آبیاری بستر ها مورد استفاده قرار می گیرد .دو نوع سیستم آبیاری رایج در ایران میست و تیپ است .

الف) سیستم تیپ : تیپ همان لوله های پلاستیکی است که در برخی از کشت ها مانند کاهو کاری برای قطره ای کردن مورد استفاده قرار می کیرد.استفاده از این روش آبیاری دارای مزایا و معایبی است . از جله مزایای این سیستم آن است که در مناطقی که فشار آب کم است و یا وسعت سایت تولیدی شما بسیار زیاد است و یا تولید کننده با محدودیت منابع آبی مواجح است می توان از این روش استفاده کرد.همچنین سهولت استفاده از این روش یکی دیگر از مزایای مهم این روش است.ولی در این روش موضع مرطوب سازی محدود است و رطوبت در محدوده ای به سعت 10 تا 20 سانتی متر از محل قطره چکان پخش می شود. بنابر این برای آبیاری یک تل به عرض 90 سانتی متر حداقل سه ردیف تیپ لازم است که این امر هزینه این سیستم را افزایش می دهد.

ب ) سیستم میست : میست ها انواع گوناگون دارند.ایس سیستم بر پایه فشار و پاشش آب طراحی شده است . از جمله معایب آن نیازمندی به یک پمپ قوی می باشد. ولی زمان آبیاری شما را کاهش می دهد همچنین هر نازل آن مساحتی در حدود 2 متر مربع را پوشش می دهد.

تهیه کرم برای تزریق

الف ) مقدار : میزان کرن تزریقی شما برای تولید ورمی کمپوست را هیچ کس تعیین نمی کند بلکه تولید کننده با توجه به زمان ,تراکم ... مقدار کرم را مشخص می کند.ولی به صورت معمول به ازای هر متر مکعب زایعات دامی 10 کیلو کرم لازم است تا ورمی کمپوست شما در شرایط متوسط در مدت 3 ماه آماده عرضه به بازار مصرف کردد.

ب ) کیفیت : میزان بلوغ کرم های تهیه شده ,خالص بودن آنها و شرایط سازگاری آنها با محیط جدید از جمله موارد کیفی است.

نکته : بهتر است در هنگام تهیه کرم آن را بستر قبلی تهیه کنید. این امردر کاهش تلفات و افزایش سازگاری کرم ها بسیار موثر است. و علاوه بر این در بستر کرم ها مقادیر بسیاری از لارو (بچه کرم ) و کوکون ( تخم کرم ) می باشد.

شیوه تزریق

شیوه تزریق یکی از عوامل مهم در موفقیت شما است .از انواع شیوه هی تزریق می توان به شیوه شیاری, زیگزالی,کپه ای و ... اشاره کرد. که هر یک بسته به شرایطی برای هر منطقه مناسب می باشند.

افزودن جیره های غذایی و مواد افزایش دهنده فعالیت کرم ها

این که چه موادی به بستر خود بیفزاییم تا فعالیت تولی مثلی کرم ها افزایش داده شود از موارد بسیار مهم در امر مشاوره ورمی کمپوست است .

آماده سازی کود ورمی برای بسته بندی

بسته بندی محصول برای هر تولیدی یکی از مهم ترین ارکان فروش محصول به شمار می رود.

بسته بندی مناسب در میزان ماندگاری و شرایط جابه جایی هر محصول تاثیر به سزایی دارد.اینکه بسته بندی شما دارای استحکام مناسبی برای حمل و نقل باشد و یا این مطلب که بسته بندی شما دارای شرایطی باشد که رطوبت محصول شما را حفظ نماید در تولیدات ورمی کمپوست بسیار حائز اهمیت است.

عرضه محصول

نحوه و شیوه عرضه ورمی کمپوست با سایر محصولات تولیدی کمی متفاوت است . در بازار کنونی ایران خریداران این محصول شامل افرادی می باشند که حداقل اندکی با کشاورزی علمی سرو کار داشته اند .شرایط کنونی عرضه این محصول به عنوان یک کود با کیفیت برای کشاورزان عادی بدون در نظر گرفتن فرهنگ کشاورزی منطقه کاری بسیار دشوار به نظر می رسد.

سعی کنید محصولات خود را در شبکه اینترنت به سایرین بشناسانید.

برای عرضه محصول به بازار از بازاریابان حرفه ای بهره بجویید.


ورمی کالچر (vermiculture) چیست؟


ورمی کالچر به فن کشت کرم یا تکنولوژی پرورش کرم گفته می شود.برخلاف ورمی کمپوست که هدف آن تولید کود با کیفیت است ( به تناسب مواد غذایی که به کرم داده می شود ، کیفیت کود تولیدی متفاوت خواهد بود ) ، ورمی کالچر تولید حد اکثری کرم و تحریک این موجود به تخم گذاری بیش از حد معمول است.

مواد غذایی که در پروژه ی ورمی کالچر به کار می روند به نوعی تنظیم می شود که کرم با کمترین مقدار تغذیه بیشترین انرژی مورد نیاز خود را جهت تخم ریزی و تکثیر به دست آورد . شرکت های مختلف جهت پروژ ه های ورمی کمپوست و ورمی کالچر خوداز فرمولاسیون های مختلفی استفاده می کنند که این فرمولها کاملا اختصاصی بوده و از اسرار این شرکت ها محسوب می شود.

فن ورمی کالچر زمانی کاربرد دارد که هدف تولید کننده کشت پر سرعت و مطلوب کرم جهت استفاده در صنایع فرآوری همچون غذای انواع ماهی ها و بخصوص ماهی های تزئینی ،طیور ،دام ،صنایع بهداشتی و غیره است.

در پروژهی ورمی کالچر می توان از ۴ جفت کرم در شرایط مطلوب  ۱۵۰۰ عدد کرم بالغ در مدت ۳ ماه برداشت کرد.

تفاوت ورمی کالچر و ورمی کمپوستینگ:

۱- ورمی کالچر: در واقع پرورش کرم را ورمی کالچر گویند. هدف این فعالیت افزایش روزافزون تعداد کرمها به منظور برداشت پایدار است. کرمهای برداشت شده را نیز می‏توان به منظور تولید کود ورمی‏کمپوست استفاده نمود یا آنکه به مشتریان برای استفاده‏های مشابه فروخت.

۲- ورمی کمپوستینگ: ورمی کمپوستینگ فرایندی است که طی آن تبدیل مواد آلی (عموماً زباله ‏ها و یا کود‏های حیوانی) به یک ماده هوموس مانند به نام ورمی ‏کمپوست ، صورت می‏گیرد . هدف این فعالیت تبدیل سریعتر و با راندمان بالاتر مواد اولیه به کود ورمی کمپوست است.

این دو فرایند در عین شباهت زیاد ، بسیار متفاوت هستند . اگر هدف شما تولید کود ورمی‏ کمپوست است ، بهتر است بیشترین جمعیت و تراکم کرم را در بستر تهیه و حفظ کنید . در مقابل در صورتیکه به دنبال تولید و پرورش کرم هستید ، باید جمعیت و تراکم کرم‏ها در بستر به اندازه کافی پایین نگاه دارید تا تولید مثل آن‏ها با سرعت بهینه صورت پذیرد . در واقع می‏توان گفت که تولید مثل سریع و بهینه کرم‏ها در تراکمی معادل ۵ تا ۱۰ کیلوگرم بر متر مربع بستر صورت می‏ پذیرد حال آنکه راندمان بالای ورمی کمپوستینگ از تراکم‏ های بالاتر از ۱۰ کیلوگرم بر متر مربع از بستر آغاز می‏شود .
 

ترکیب روش سبدی با روش پشته ای برای پایین آوردن تلفات کرم ها

مقایسه معایب و مزایای روش سبدی و پشته ای

سیستم پرورش کرم به روش سبدی :

در این سیستم از  سبدهایی با ابعاد مختلف جهت پرورش کرم و تولید ورمی کمپوست استفاده می شود . این روش جهت استفاده حداکثری از حداقل فضا ایجاد شده و بیشتر جهت استفاده در منزل به علت کمبود فضا مورد استفاده قرار میگیرد . در این رو ش سبدهای حاوی بستر کرم به همره کرم بر روی هم قرار میگیرد و به منظور عدم بروز شوری در بستر زیرین در مدت زمان های معلوم جعبه ی زیرین را در بالا و جعبه ی بالایی را در زیر قرار می دهند

مزایای استفاده :

نیاز به فضای کمی دارد

معایب استفاده :

1.صرف هزینه ی بالا جهت خرید جعبه و جابجایی آن ها


2.شرایط دشوار جهت یکنواختی تامین رطوبت و ممانعت از ایجاد حالت شوری و تنظیم EC


3.برداشت و جداسازی کرم کار دشواری  و مستلزم نیروی کارگری زیاد است


سیستم پرورش کرم به روش پشته ای:

در این روش همانطور که در پستهای قبلی توضیح دادم  کود مورد نظر پس از شستشو بر روی زمین به حالت کله قندی قرار میگیرد که به هر یک از کله قندی یا پشته ها تل(با فتحه ت) گفته می شود سپس  کرمها به بستر اضافه میشوند

معایب:

عیب این روش اینست که نیازمند فضای زیادی جهت شروع کار است.

مزایا:

1.جهت آبیاری از سیستم فواره استفاده میشود که همین امر هزینه کارگری ومصرف آب را به طرز چشمگیری کاهش میدهد.

2.کیفیت کود تولیدی و جمعیت کرمها پس از پایان دوره در این روش بالاتر است.
یکی از روش هایی که برای جدا کردن کرم از داخل سبدهای آماده سرندخیلی مفیده و باعث کمتر شدنتلفات کرم می شود استفاده از روش پشته ای هست.

ورمی کمپوستی
طریقه کار :
به عرض 25 الی 35 و ارتفاع 10 الی 15سانتی متر و طول دلخواه بر روی زمین کود شستشو شده بریزید,سپس سبدهایی را که برای سرند آماده شده روی غذای تازه بریزید بعد از 2 الی 7 روز کرم ها برای تغذیه پایین خواهند رفت(بستگی به بستر غذا و رطوبت و شرایط محیط)با پایین رفتن کرم ها شروع به برداشت ورمی کمپوست از لایه های بالایی کنید این فرایند را تا آنجا ادامه دهید که به کود تازه برسد.

چند نکته:
کرمها در دمای 5 تا 48 درجه سانتیگراد قادر به زندگی هستند. اما سرعت تولید و تبدیل ضایعات به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در دمای 20 تا 30 درجه سانتیگراد بهتر انجام می‌پذیرد. برای ایزینیا فوتیدا مناسب‌ترین محدوده دما بین 15 تا 25 درجه سانتیگراد است. با ایجاد سایه‌بان می‌توان دمای تل کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) را بطور آشکاری کاهش داد. توجه به این نکته مهم است که در صورت وجود رطوبت کافی در درون بسترهایی که زیر سایبان است دمای میانگین بستر در همه جای آن بین 5 تا 10 درجه پایین‌تر از هوای اطراف آن خواهد بود که در پاره‌ای اوقات باید بسیار به این مسئله توجه شود.
سرند یکی از دستگاه هایی است که بعد از  تولید ورمی کمپوست استفاده می شود و انواع آن عبارتست از :

رفت و برگشتی, ویبراتوری و سرند دوار
 سرندی که بصورت رفت و برگشت در طول
عمل می کند( الک مانند بوده) کارایی بهتری دارد
نکته مهم:کود مرغی تازه به علت میزان زیاد اوره برای کرمها سمی است و باید بعد از پوسانیدن و شستشو با سایر مواد مخلوط گردد تاقابل استفاده شود.
نکته :اگر برای راه اندازی فارم کرم می خواهید بهتر است کرم را همراه با مواد غذایی بستر قبلی خریداری کرده و به صورت راندوم و تعدادی خریداری کرده مثلا اگر کرم ها در وضعیت بالغ و خوب بستر باشند و درشت باشند چیزی حدود یک گرم وزن دارند(شرایط باید خیلی مساعد باشد) پس مثلا اگر در یک سبد هزار دانه کرم باشد یک کیلو محسوب میشود و اگر کرم ریز باشد حدود دو هزار تا(بیشتر یا کمتر)یک کیلو می باشد پس باید به این مساله دقت شود.

اصطلاحات پر کاربرد در حرفه تولید ورمی کمپوست

http://s2.picofile.com/file/7952663973/vermicompost_kowsarpardaz_7_.jpeg
ورمی کمپوست

http://s3.picofile.com/file/7952663652/vermicompost_kowsarpardaz_6_.jpegورمی کمپوست یک کود بیوارگانیک است که بسیار نرم ,سبک وزن ,ترد,تمیز,بی بو بوده و ظاهری شبیه به پودر گرانول قهوه دارد. لغت verm  مشتق از کلمه لاتین vermis به معنای کرم می باشد و ورمی کمپوست حاصل یک فرایند نیمه هوازی است که به مساعدت گونه هایی خاص از کرمها,قارچها,باکتریها و اکتینومیستها انجام می پذیرد.ورمی کمپوست مواد حاصل از بستر رشد کرم ها بوده که پس از دفع شدن از سیستم گوارشی این موجودات در محیط باقی می ماند.این ماده شامل فضولات کرم به همراه مواد تجزیه شده و اجساد کرم ها می باشد که برای گیاهان ارزش غذایی فراوانی دارد و خاک را حاصلخیز می نماید.مواد دفع شده توسط کرم ها اغلب دارای ازت,فسفر و پتاسیم به مراتب بیشتر از خاکهای بدون کرم است و میزان عناصر میکرو نیز در این خاکها بیشتر می باشد.

خصوصیات ورمی کمپوست:

کرم های خاکی از مواد زائد آلی استفاده میکنند و با کمک میکرو ارگانیسم ها ,مواد آلی موجود در آنها را به هوموس با مواد غذایی زیاد تبدیل می کنند.مواد زائد آلی از درون روده کرم عبور کرده و سپس دفع می گردد. این مواد دفعی و دیگر مواد باقیمانده حاصل از فرایند زائدات آلی کمپوست مورد نظر را تشکیل می دهند.علاوه بر این بخار آب و دی اکسید کربن بواسطه تجزیه مواد آلی تولید میشود.از آنجا که ورمی کمپوست نتیجه هضم طبیعی غذا در سیستم هاضمه کرم خاکی است.

خصوصیات این کود بسیار به نوع تغذیه کرم ها وابسته است .نسبت کربن به ازت ورمی کمپوست برابر ۲۰ و پایین تر ار آن میباشد . طول دانه های خشک ورمی کمپوست بین ۵-۱ میلی متر و وزن مخصوص آن نیز کمتر از خاک گلدان است.هوموس آن حدود ۲۰% وزن خشک آن می باشد .کرم های خاکی با زیرو رو کردن مواد آلی و ایجاد تونل در خاک نقش مهمی در احیای اراضی کشاورزی دارند.

ورمی کمپوست در اصلاح بافت فیزیکی خاک نقش بسزایی دارد و خاک را سبک می نماید .بعلاوه خاک را بهتر نگه می داردhttp://s2.picofile.com/file/7952660214/vermicompost_kowsarpardaz_1_.jpeg یعنی باعث میشود تا آب به آرامی رها شده و از تبخیر سطحی و یا نفوذ سریع آب به داخل عمق خاک جلوگیری می نماید .از سایر مزایای ورمی کمپوست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

·        در ایجاد تعادل نسبت به مواد معدنی به مواد مغذی در خاک نقش مهمی را ایفا نموده و با داشتن ترکیباتی چون ازت ,فسفر, پتاسیم, منیزیم و … کود بسیار قوی به حساب می آید.

·        بعلت داشتن میزان قابل توجهی چربی ,کود کاملی به حساب می آید و احتیاجات متابولیکی گیاه را به خوبی برآورده می نماید.

·        اگر ورمی کمپوست را با کود معمولی مخلوط نموده و به خاک بدهیم در حلالیت مواد مغذی کود تاخیر ایجاد شده و مدت زمان پایداری کود در زمین افزایش می یابد.این رها سازی تدریجی مواد غذایی موجب می شود تا طول کاشت و داشت گیاه دیگر احتیاجی به افزودن کود اضافی نباشد.

·        ورمی کمپوست یک کود صد در صد آلی است و به طور مستقیم جذب ریشه گیاه می شود .و محیط مناسبی برای رشد موجودات ذره بینی خاک را فراهم می آورد .

·        ارزشمند ترین خاصیت این کود در عملکرد آنزیمها و میکروارگانیسمها و همچنین هورمونهای مختلف موجود درآن است ورمی کمپوست حاوی آنزیمهایی چون پروتئاز ,آمیلاز ,لیپاز, سلولاز و کتیناز می باشد.که در تجزیه مواد آلی خاک و در نتیجه در دسترس قرار دادن مواد مغذی مورد لزوم ریشه گیاه نقش موثری را دارا می باشد. خصوصیات فوق باعث می شود تا ورمی کمپوست به عنوان  بهترین و اساسی ترین کود برای احیای زمین های فقیر و لم یزرع بحساب آید.

·        ورمی کمپوست محصولی با ارزش برای انواع و اقسام کاشت ها به حساب می آید. در درجه اول برای پرورش گل و گیاهان زینتی و در مزارع اصلاح نژاد گیاهان نیز مورد توجه قرار گرفته است .از آنجا که نقش اساسی این کمپوست تحریک و تسریع رشد گیاه است ,بهترین تاثیر را در رنگ آمیزی گل و درشت نمودن آن دارا میباشد .

·        ورمی کمپوست در تغلیظ عطر و اسانس گیاهان و گلهای معطر نیز ماثر است.

·        از این کود می توان در کرتهای بزرگ پرورش گل ,مزارع انگور ,محصولات و میوه جات نوبر و زودرس ,جنگلهای طبیعی و مصنوعی,باغات گردو و مرکبات و زیتون استفاده نمود.

کرمهای خاکی

 

از زمان داروین ,کرم های خاکی یکی از ماکروفوناهای عمده خاک, بعنوان دوست مزرعه داران مورد توجه قرار گرفته اند.زندگی کرم خاکی عموما سخت است بدن آنها دارای حدود هفتاد درصد پروتئن بوده ویک غذای غنی برای بسیاری از شکارچیان محسوب می شود دشمنان اصلی کرم خاکی ,پرندگان حشره خوار ,مثل سینه سرخها و پستاندارانی نظیر موش کور می باشد.بیش از سه هزار گونه کرم خاکی وجود دارد اما فقط شش گونه از آنها برای پرورش مهم هستند .کرم های خاکی جزء اصلی خاک را تشکیل می دهند . این موجودات زنده ,در شخم زدن زمین در طول میلیونها سال نقش داشته و به باز گردش مواد مغذی الی برای رشد بهینه گیاهان کمک می کنند.از سایر مزایای وجود کرم های خاکی می توان به موارد زیر اشاره کرد .

·        هوادهی خاک

·        تفکیک خاک جهت دسترسی آسانتر توسط ریشه گیاهان

·        کمک به خاک جهت نگهداری آب بیشتر

·        تصفیه و پاکسازی مواد آلی مرده از طریق خوردن آنها و باز گرداندن آنها به زنجیره غذایی

بطور کلی کرم های خاکی می توانند به عنوان شاخصهای بیولوژیکی در حاصلخیزی خاک محسوب شوند. برای خاک حاوی کرم های خاکی, قطعا حضور باکتریها, قارچها, اکتینومیستها ,پروتوزوآها, حشرات , عنکبوتها, هزارپایان و سایر گروهها جهت حفظ سلامتی خاک ضروری هستند. کرم های خاکی پسماندها را تجزیه می کنند و نبود آنها با حضور لایه ای از پسمانده برسطح خاک مشخص می شود. حضور کرم های خاکی در خاک , رشد گیاهان را افزایش داده و بهبود می بخشد.

کرم های خاکی  که به لاتین لومبریسیده و به عربی خراطین نامیده می شوند,از دیرباز مورد توجه محققین و صاحبنظران بوده است . ارسطو برای اولین بار به نقش کرم های خاکی  در تجزیه و فساد بقایای گیاهی و جانوری و نیز از جهت نگهداری ساختمان و تهویه و حاصلخیزی خاک توجه بیشتری نمود.

در ایران کرم های خاکی از زمانهای قدیم مصارف طبی و درمانی داشته است و حمداله مستوفی , در کتاب کتاب خود که به چندین زبان ترجمه شده است.به مصارف طبی و درمانی این موجودات اشاره کرده است.

بطور کلی ۴ الی ۶ نوع کرم خاکی در تولید کمپوست از زباله ,مناسب تشخیص داده شده اند اما معمولا کرم قرمز یا ایزینیا فوتیدا بیشترین استفاده را دارا می باشد.

 

ایزینیا فتیدا

این کرم برای اولین بار در اروپا ,سیبری, جنوب روسیه, فلسطین و شمال امریکا یافت شد. این کرم به کرم قرمز ,کرم ببری,کرم کود یا کرم کمپوست هم معروف است. این کرم ها,کرم های فوق العاده ای هستند که بیشترین کاربرد را در تولید کمپوست از مواد زائد دارند.آنها اساسا زباله زی و کود زی میباشند.کرم های قرمز در توده های غنی از مواد آلی تجمع می یابد و این مواد را مصرف می نمایند و مدفوعی که دفع میکنند,باعث بهبود کیفیت خاک می شود.کرم های قرمز شرایط محیطی متفاوتی را تحمل می کنند.در ورمی تکنولوژی و ورمی کمپوست این نوع کرم ها بیشترین کاربرد را در جهان دارند.هیچ محدودیتی در مقدار کود و تعداد کرم وجود ندارد.جمعیت آنها متناسب با مواد غذایی در دسترس افزایش می یابد.آنها در تمام فصول سال به شکل دوره ای کار می کنند.به مراقبت کمی نیاز دارند. سایر نامهای این کرم عبارت است از: کرم صورتی , کرم ارغوانی و کرم های پرورش ورمی کمپوست

اختصاصات این کرمها عبارتند از :

·        در بدن تارهای زیادی دارند.

·        بدن استوانه ای به طول ۱۳۰- ۳۵ میلی متر و قطر ۵- ۳ میلی متر

·        کمر بند تناسلی در مرحله بلوغ بر روی بند های ۹-۷ قرار دارد.

·        رنگ ارغوانی , قرمز, قرمز تیره و قرمز قهوه ای بدن دارای رنگ غیر یکنواخت بوده و محل اتصال دو قطعه یا بند از بدن کرم به رنگ زرد یا رنگ پریده می باشد.

·        تعداد بند ها حدود ۱۱۰- ۸۰ عدد می باشد.

·        قادرند در شرایط سخت محیطی و همچنین در محیط های دارای نوسانات زیاد رطوبت و درجه حرارت زندگی کنند.

·        میانگین بازدهی رشد آنها حدود ۷ میلی گرم ,کرم در روز می باشد.رشد سریع آنها و وزن کرم بالغ به حدود ۱٫۵ گرم می رسد.

·        طول عمر آنها ۷۰ روز و حداکثر ۵- ۴ سال است.زمان لازم برای بلوغ ۵۵- ۵۰ روز (۸-۷ هفته) می باشد.

·        هر گرم بطور متوسط هر سه روز یک پیله (۵-۱ پیله در هفته) تولید می کند.نوزاد کرم در مدت ۲۳ روز از پیله خارج می شود.بطور کلی هر کرم در طی یکسال حدود ۹۰۰ پیله می گذارد.هر پیله ۳-۱ نوزاد کرم تولید می کند.

·        تمایل کمی به سوراخ کردن و حفر کردن در خاک های معدنی دارند و کرم ها حرکتی غیر از تغذیه کردن نشان نمی دهند.

·        شرایط محیطی مناسب برای کرم ها عبارتند از: دمای ۲۰ درجه سانتی گراد(۲/۲۳-۷/۱۵ درجه سانتی گراد) رطوبت ۷۰-۶۵ درصد و phبهینه در حد خنثی تا کمی اسیدی .وجود رطوبت بیش از حد بعلت ایجاد شرایط بی هوازی سبب مرگ کرم ها می گردد.

·        پرورش و نگهداری آنها آسان است.

کاربرد متداول تجاری کرم های قرمز عبارتند از:

۱٫     عملیات پرورش کرم در حد وسیع (مزارع کرم)

۲٫     مدیریت فضولات حیوانی یا کود حیوانی در دامداری ها بخصوص دامداری های پرورش دامهای شیری,اسب ,خوک و خرگوش.

۳٫     کاهش مواد زائد تولیدی در مدارس,بیمارستانهاو سایر موسسسات

۴٫     تولید ورمی کمپوست از مواد زائد باغبانی,پسماندهای آلی و مواد غذایی و جامدات بیولوژیکی یا لجن در مقیاس بزرگ

۵٫     اصلاح بهبود کیفیت و ساختار خاک با استفاده از ورمی کمپوست تولیدی

۶٫     تولید تی کمپوست با استفاده از ورمی کمپوست تولیدی

۷٫     تولید پروتئین کرم قرمز جهت تغذیه و پرورش ماهی و طیور.

 محاسن تولید ورمی کمپوست به صورت سبدی :

     فرایند سریع: تبدیل زباله در مدت ۴۵-۴۰ روز انجام می شود در صورتی که در روشهای متداول ۶-۴ ماه زمان نیاز دارد.
    آلودگی صفر: ورمی کمپوست در سبد تولید شده می شود و از آلودگی هوا ,آب و خاک بطور کامل جلوگیری می کند .
    عاری از بوی نامطبوع : این فرایند هیچ بوی نامطبوعی منتشر نکرده بنابر این سبد ها می توانند در مجاورت خانه ها مسکونی قرار گیرند.
    کود آلی : این فرایند,زباله را به کود آلی غنی تبدیل می کند که می تواند هم در باغها مورد استفاده قرار گیرد و هم با قیمتهای مناسبی به فروش برسد.
    پتانسیل اقتصادی : یک کیلو گرم زباله قابل تجزیه بیولوژیکی میتواند حدود ۴/. کیلو گرم ورمی کمپوست تولید نماید.

غذا های قابل قبول برای کرم ها:

کرم ها می توانند پوست و هسته و آشغال میوه جات ,سبزیجات,پوسته تخم مرغ,پوست سیب زمینی تفاله قهوه و چای, نان ,گرد و خاک جاروبرقی,پسماند مو و ناخن را به عنوان غذا مصرف کنند.قبل از ریختن غذا در محل ,کرم ها را برای مدت یک هفته رها کرده و به آنها اجازه می دهیم تا خوردن غذای بستر را شروع کنند.آنها مواردی را که دارای موارد زیادی سلولز است,نظیر خاک اره ,برگ کاغذ و مقوا دوست دارند.بطور کلی به محض اینکه کرم ها ,در محیط جدید قرار می گیرند ,باید به آنها غذا داد.اگر چه کرم ها اشتهایی شگفت انگیز دارند,ولی خیلی مهم است که غذای اضافی به انها ندهیم.خیلی بهتر است که به کرم ها بصورت هفتگی و در مقادیر کم غذا بدهیم, کرم ها می توانند بیشتر از نصف وزن خود در طول شبانه روز غذا مصرف کنند و در کمتر از یک ماه می توانند جمعیتشان را به دو برابر افزایش دهند.

غذا های غیر قابل قبول برای کرم ها:

باید دقت نمود که چه چیزی برای خوردن به کرم ها داده می شود ,خصوصا اگر از منابع غذایی آنها بی اطلاع باشیم , بعنوان مثال در موارد دفعی اسب ,گله یا سگ اغلب کرم کش هایی وجود دارد که در آنها فعال باقی مانده و کرم های پارازیت را در حیوانات از بین می برند,بنابر این می توانند کرم ها را نیز بکشند اگر از کود حیوانی استفاده می شود ,باید به زمان انتقال کرم ها به محیط( کود) دقت نمود و از مصرف کود تازه برای چند هفته اجتناب کرد.

غذا های غیر قابل قبول برای کرم ها عبارتند از :

مرکبات ,سیر و پیاز,گوشت و مرغ و جوجه, فراورده های لبنی,مدفوع سگ و گربه و همچنین روغن و غذا های چرب,پنیر, کره,تولیدات حیوانی,ماهی و حبوبات. از مواد غیر غذایی نظیر شیشه,پلاستیک,فلزات,قوطی حلبی و زرورق نباید در کمپوست استفاده شود ,زیرا مشکل حشرات و جانوارانی مثل موش بوجود می آید.کاغذ هایی که روی آنها با جوهر های رنگی نوشته شده باشد برای کرم ها مناسب نیست چون گاهی اوقات در جوهر ها فلزاتی بکار میرود که برای کرم ها سمی و کشنده است.

زمان فعالیت کرم های خاکی:

کرمهای خاکی در بهار و پاییزیعنی هنگامی که سطح خاک گرم و مرطوب باشد ,نسبت به تابستان که سطح خاک خشک است و یا در زمستان که هوا بسیار سرد است,فعالیت بیشتری دارند.مقدار و فصل بارندگی نیز در فعالیت کرم های خاکی تاثیر بسزایی دارد.

دوره زندگی و رشد کرم خاکی:

تخم کرم های خاکی در پیله قرار میگیرد که بسته به نوع گونه از نظر شکل متفاوت است. مدت زمان رسیدن پیله ها و پیله گذاری به گونه کرم خاکی ,دما, تراکم جمعیت,غذای در دسترس و رطوبت بستگی دارد.

 پیله گذاری ها در بهار و اوایل تابستان انجام می شود.حداقل دما برای پیله گذاری ۳ درجه سانتی گراد ذکر شده است که پایین تر از آن این عمل انجام نمی شود.عامل دیگری که می توند تعداد پیله ها را تحت تاثیر قرار دهد نوع ماده غذای مصرفی است.در این مورد گزارش شده است که بالغینی که از لجن فاضلاب خانگی استفاده می کنند ,یک دهم تعداد پیله هایی که توسط بالغینی که از فضولات گاوی و اسبی استفاده می کنند, پیله گذاری می کنند..در طول رشد کرم های خاکی ,بجز تغییراتی که در رنگدانه آنها صورت می گیرد ,تغییرات ظاهری بیرونی کمی تا بلوغ اتفاق می افتد.و افزایش وزن کرم های خاکی عمدتا قبل از رسیدن به بلوغ صورت می گیرد.

تخم کرم ها در شرایطی که محیط مرطوب و درجه حرارت ۱۶ تا ۲۷ درجه سانتی گراد باشد,در عرض ۱۴ تا ۲۰ روز رسیده و کرم ها ی کوچک از آن بیرون می آیند. کرم های جوان هنگام خروج از تخم بیرنگ هستند.

.عمر طبیعی بسیاری از کرم ها خاکی کوتاه است ولی به طور طبیعی بیش از ۵/۱ سال عمر می کنند.با از بین رفتن کمربند تناسلی ,پیری در کرم ها پدیدار می شود که همراه با از دست دادن تدریجی و جزئی وزن بدن و در نهایت مرگ خواهد بود.

 

تکثیر کرم ها:

کرم ها خاکی از نظر تولید مثل دو جنسی اند و اندام های نر و ماده آنها در سوراخ هایی در قسمت شکمی بدن قرار دارند .کرم های خاکی تولید مثل مداوم و یا نیمه مداوم دارند و در اکثر ایام سال کپسول تخم می کنند.در اکثر گونه ها ,تولید کپسول های تخم منوط به فراهم نمودن غذا و شرایط مناسب محیطی است.اکثر کرم ها کپسول های کرمشان را در نزدیکی سطح خاک قرار میدهند.

تاثیر ورمی کمپوست بر خصوصیات خاک:

در اکثر تحقیقات انجام شده روی ورمی کمپوست ,تاکید بر اندازه گیری خصوصیات ورمی کمپوست و تاثیر آن بر رشد گیاه متمرکز بوده است.میزان ترکیبات هوموسی در ورمی کمپوست ۶۰-۴۰% بیشتر از ورمی کمپوست است.ترکیبات هوموسی نقش مهمی در تهویه ,ظرفیت نگهداری آب خاک و نفوذ پذیری آن دارد,بنابر این تاثیر ورمی کمپوست  بر خصوصیات فیزیکی خاک بیشتر از کمپوست است .وقتی ترکیبات هوموسی خاک از بین رود خاک سخت,فشرده و کلوخه ای شود.اسید های هیومیک آزاد شده از فضولات کرم های خاکی میزان فعالیت متابولیکی خاک را زیاد می کنند. افزایش ظرفیت نگهداری آب خاک ,میزان نفوذ پذیری و تخلخل و همچنین کاهش چگالی ظاهری خاک بر اثر اضافه کردن ورمی کمپوست به دلیل تاثیر ورمی کمپوست بر خاکدانه سازی اتفاق می افتد.فضولات کرم های خاکی مقدار زیادی فسفر و آنزیم فسفاتاز دارد که به جذب این عنصر توسط گیاهان ,در خاک هایی که ورمی کمپوست در یافت کرده اند ,کمک می کند. تاثیر کرم های خاکی بر خاکدانه سازی و پایداری ساختمان خاک  از طریق فضولاتی است که از نظر فعالیت میکروبی بسیار فعال می باشند.

تاثیر فضولات کرم های خاکی ممکن است به علت مقدار ماده آلی زیاد آنها,بافت و ظرفیت نگهداری آب آن یا جمعیت بیشتر باکتری ها و قارچها در آن باشد.ریسه قارچها و متابولیت های میکروبی نقش زیادی در تشکیل خاک دانه ها دارند .افزایش جمعیت کرم های خاکی در خاک پس از اضافه کردن ورمی کمپوست ممکن است دلیل دیگری برای بهبود شرایط خاک باشد .کانالهای کرم های خاکی نقش مهمی را در افزایش نفوذ پذیری خاک و تخلخل آن بازی می کنند.افزودن ورمی کمپوست به خاک فعالیت کرم های خاکی را افزایش می دهد.افزودن ورمی کمپوست همانند کمپوست به محیط های کشت گلدانی سبب کاهش چگالی ظاهری ,تخلخل و افزایش ظرفیت نگهداری آب این محیط ها می شود.

میزان فعالیت میکروبی در ورمی کمپوست بسیار بیشتر از کمپوست است .میزان نیتروژن وزن زنده میکروبی خاک  پس از مصرف ورمی کمپوست ضایعات کاغذ و کود گاوی بیشتر از کمپوست است.در محیط های کشت حاوی خاک اضافه کردن ورمی کمپوست حاصل از فضولات اردک به خاک باعث افزایش فعالیت میکروبی در مقایسه با گلدانهایی که فقط کود شیمیایی دریافت کرده اند شده است.اتو کلاو کردن ورمی کمپوست باعث کاهش تاثیر مثبت آن بر رشد گیاهان می شود و این موضوع نشان دهنده اهمیت فعالیت میکروبی در ایفای نقش ورمی کمپوست در خاک است

تعریف واژه ها
ورمی کمپوست
به پسماند یا مدفوع حاصل از فعالیت کرم ها ورمی کمپوست گفته می شود . ماده خام برای تغذیه کرم ها می تواند هر نوع ماده ی آلی موجود در محیط اطراف ما باشد

کرم ایزینیا فتیدا

موجودی  است فاقد دست و پا ، دارای اندام های ماهیچه ، فاقد قلب حقیقی ، با دستگاه گوارش لوله ای شکل و تخم گذار . کرم ها در آغاز آفرینش آبزی بوده اند که بعد ها خانواده های خشکی زی آن ها نیز بوجود آمد

چای کمپوست
به پس آب خارج شده از کود در حال تبدیل به ورمی کمپوست چای کمپوست گفته می شود که دارای خواص مفیدی از جمله در تغذیه گیاه (محلول پاشی) و آفت کشی می باشد

ورمی واش
به مواد مترشحه از کرم که در حالت های استرس ، کرم از خود ترشح می کند ورمی واش گویند . این ماده دارای خواص ضد عفونی کننده ی قوی می باشد و مواد غذایی فوق العاده بالاتری نسبت به چای کمپوست می باشد . همچنین ورمی واش دارای مقادیری از هورمون های موثره در رشد و نمو گیاهان نیز می باشد.


پودر کرمپودر-کرم
کرم ها دارای مقادیر بالایی از پروتئین حیوانی ( حدود ۷۰ درصد ماده خشک یا ۱۲ درصد ماده تر ) می باشند که در صورت خشک کردن و فرآوری آن ، می تواند جایگزین بسیار مناسبی برای تامین پروتئین در جیره ی غذایی طیور و شیلات باشد

طعمه زنده
از کرم ها در بخش شیلات به عنوان طعمه زنده نیز(برای صید ماهی ) می توان استفاده کرد . این صنعت در کشورهای صنعتی و اروپایی از جایگاه و رونق خاصی برخوردار است.

سایت ورمی کمپوست
به محلی که برای تولید ورمی کمپوست اختصاص داده می شود سایت ورمی کمپوست گفته می شود

 اصول تولید ورمی کمپوست
در نظر گرفتن فضا برای تولید
اولین مطلب در تولید هر محصولی فضای تولید است . برای تولید ورمی کمپوست می بایست فضایی را تهیه نمود که دارای شرایط مناسبی همچون : در دسترس بودن منابع آب و برق ، نزدیکی به مراکز مصرف ، نزدیکی به مراکز تهیه مواد خام  ، دارا بودن شرایط گسترش ، اخصاص فضای مناسب برای بسته بندی و محل اداری (دفتر)
آماده سازی فضا
الف ) کف
شیب دهی کف یکی از مهمترین عواملی است که تولید کنندگان را به کف سازی ترقیب می کند . شیب مد نظر باید تا حدی باشد که پس آب خروجی از بسترهایتان را از محیط تولید خارج کند . این شیب به صورت تقریبی ۱۰ درجه در نظر گرفته می شود
کف بستر یکی از مهمترین عوامل موفقیت در تولید ورمی کمپوست است . از جمله ی این کفپوش ها می توان به سیمان ، آسفالت ، چوب ، پلاستیک ، مش و … اشاره کرد که به تناسب محیط کار ، آب و هوا و … قابل پیش نهاد است
نکته : در برخی از سایت های تولیدی مانند سایت اردبیل ، سیستم طبقه بندی با استفاد ه از مِش انجام شده است که از برخی نظر ها مانند افزایش وسعت کار با استفاده از ارتفاع محیط مناسب به نظر می رسد ولی از نظر جمع آوری پس آب ، جمع آوری کود تولیدی نیازمند تمهیداتی می باشد
ب) مسقف کردن
داشتن سقف یا نداشتن آن ضرورتی است که به خود تولید کننده مرتبت می باشد . عواملی همچون استطاعت مالی ، هدف تولید ، شرایط محیطی و … از جمله عوامل موثر در تصمیم تولید کننده است . به طور مثال در مناطقی مانند یزد ، سیستان و بلوچستان که تابش آفتاب مستقیم بوده و به تناسب دمای هوا بالاتر است هدف از ایجاد سقف کاهش هدر رفت رطوبت از بستر که ناشی از تابش آفتاب آن مناطق می باشد است ولی در منطقه ای مثل گیلان که بارش زیاد باران مهمترین ویژگی این منطقه است هدف از ایجاد سقف می تواند در امان ماندن کرم ها از بارش مستقیم باران باشد
ج) حصارکشی
هدف از حصار کشی ، در امان ماندن محوطه تولیدی شما از گزند موجوداتی همچون موش ، گراز ، جوجه تیغی ، بزمجه و … می باشد . ارتفاع این حصار بسته به قالب حیواناتی منطقه می تواند از ۳۰ سانتی متر تا ۱ متر باشد .

تهیه ماده آلی برای تغذیه کرم
هر ماده آلی فاقد چربی ، اسید و مواد معطره می تواند غذای کرم ها باشد . ولی در نظر داشته باشید که موادی همچون گوشت قرمز را نمی توان غذای کرم دانست چرا که این مواد فساد پذیر می باشند و باعث جلب نظر موجوداتی می شودند که برای سلامت کرم های شما مضر است
از جمله مواد آلی مناسب
الف) فضولات دام و طیور مثل اسب ، خوک ، گاو ، گوسفند که بسته به تناسب و شرایط محیطی هر یک دارای ارزش های خاص خود هستند . به طور مثال مدفوع اسب یکی از بهترین مواد زاید آلی برای تغذیه کرم ها است ولی باید توجه کرد که در پهن اسب باکتری کزار زندگی می کند که در صورت استفاده باید موارد بهداشتی را مدنظر قرار داد . همچنین استفاده از مدفوع خوک نیز دارای مشکلاتی هم از نظر بهداشتی و هم از نظر شرعی برای استفاده ی مسلمانان است
ب) پسماند زباله های شهری : از جمله ی مهمترین اهداف تولید ورمی کمپوست برای بسیاری از کشورهای پیشرفته معدوم کردن زباله های آلی شهری با استفاده از کرم ها می باشد . هم  اکنون مراکزی در کشور همچون مرکز بازیافت کهریزک ، مرکز بازیافت مشهد اقدام به معدوم سازی زباله های خود به این روش کرده اند . استفاده از پسماند های شهری با هدف معدوم سازی این زباله ها گاهی بسیار سودآورتر از هدف تولید کود ورمی کمپوست است . ولی استفاده از زباله به عنوان پایه کود در وسعت صنعتی نیازمند شرایط و وسایل خاص خود است . این پسماند ها می تواند شامل کاغذ ، برنج پخته و سبزیجات … باشد ولی باید از عدم حضور مواد سمی ، فلزات و … اطمینان حاصل کرد
به طور کلی می توان مواد قابل استفاده برای تولید ورمی کمپوست را به صورت زیر نیز دسته بندی کرد
زائدات کشاورزی از قبیل باقیمانده محصولات ، زائدات سبزیجات ، تفاله نیشکر
لجن باقیمانده از تولید بیوگاز
فضولات احشام
زائدات شهری ( زباله شهری)
زباله های صنعتی
زائدات گیاهان از قبیل برگ و خاک اره و
آماده سازی ادوات آبیاری
سیستم های متفاوتی در آبیاری بستر ها مورد استفاده قرار می گیرد . دو نوع سیستم آبیاری رایج در ایران میست و تیپ است
الف) سیستم تیپ : تیپ همان لوله های پلاستیکی است که در برخی از کشت ها مانند کاهو کاری برای قطره ای کردن مورد استفاده قرار می گیرد . استفاده از این روش آبیاری دارای مزایا و معایبی است . از جمله مزایای این سیستم آن است که در مناطقی که فشار آب کم می باشد و یا وسعت سایت تولیدی شما بسیار زیاد است و یا تولید کننده با محدودیت منابع آب مواجح است می توان از این روش استفاده کرد همچنین سهولت استفاده از این روش یکی دیگر از مزایای مهم این سیستم می باشد. ولی در این روش موضع مرطوب سازی محدود است و رطوبت فقط در محدوده ای به وسعت ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر از محل قطره چکان پخش می شود بنابر این برای آبیاری یک تل به عرض ۹۰ سانتی متر نیازمند حداقل ۳ ردیف تیپ است که این امر هزینه ی این سیستم را افزایش می دهد
ب) سیستم میست : میست ها انواع گوناگون دارند . این سیستم بر پایه فشار و پاشش آب طراح شده است . از جمله معایب این نوع آبیاری نیازمندی آن به یک پمپ کننده قوی می باشد . ولی زمان آبیاری شما را کاهش می دهد همچنین هر نازل آن مساحتی در حدود ۲ متر مربع را پوشش می دهد

تهیه کرم برای تزریق
الف ) مقدار : میزان کرم تزریقی شما برای تولید ورمی کمپوست را هیچ کس تعیین نمی کند بلکه تولید کننده با توجه به زمان ، تراکم و تلفات و … مقدار کرم را مشخص می کند . ولی به صورت یک رکن به ازای هر متر مکعب فضولات دامی یا زایعات آلی ۳ کیلو کرم لازم است تا کود شما در شرایط متوسط در مدت ۴ ماه آماده عرضه به بازار مصرف شود
ب) کیفیت : میزان بلوغ کرم های تهیه شده ، خالص بودن کرم ها و شرایط سازگاری آن ها با محیط جدید (نحوه ی پرورش کرم ، آب و هوای کشت کرم و شباهت آن با محیط تولید جدید و … از جمله شرایط سازگاری است) از جمله موارد کیفی است
نکته : در هنگام تهیه کرم بهتر آن است که کرم را با بستر قبلی آن تهیه کنید . این امر در کاهش تلفات و افزایش سرعت سازگاری کرم ها بسیار موثر است
نکته : در هنگام خرید کرم بهتر است که کرم ها را با بستر قبلی تهیه نمود . بستر کرم ها حاوی مقادیر بسیاری از کرم های کوچک و کوکون کرم می باشد
نکته : در هنگام خرید کرم دقت کنید که به ازای یک کیلو کرم هزینه پرداخت کنید . برخی از اشخاص ۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم را برای خریدار معادل یک کیلو گرم قرار می دهند
شیوه ی تزریق
شیوه ی تزریق یکی از عوامل مهم در موفقیت شما است . از انواع شیوه های تزریق می توان به شیوه ی شیاری ، زیگزاگی ، کپه ای ، انتهایی و … اشاره کرد که هر یک بسته به شرایطی برای هر منطقه مناسب می باشند
افزودن جیره های غذایی و مواد افزایش دهنده ی فعالیت کرم ها
اینکه چه موادی به بستر خود بیافزاییم تا فعالیت تولید مثلی کرم ها افزایش داده شود از موارد بسیار مهم در امر مشاوره ورمی کمپوست می باشد . باید بدانیم برخی از مواد برای کرم ها مناسب است ولی برای کیفیت کود شما نا مناسب و بالعکس
آماده سازی کود ورمی برای بسته بندی
بسته بندی محصول در هر تولیدی یکی از مهمترین ارکان فروش محصول به شمار می رود
بسته بندی مناسب در میزان ماندگاری و شرایط جابجای هر محصول تاثیر به سزایی دارد . اینکه بسته بندی شما دارای استحکام مناسبی برای حمل و نقل باشد و یا این مطلب که بسته بندی شما دارای شرایطی باشد که رطوبت محصول شما را حفظ نماید در تولیدات ورمی کمپوست بسیار حائز اهمیت است
عرضه ی محصول
نحوه و شیوه ی عرضه ی ورمی کمپوست با سایر محصولات تولیدی کمی متفاوت است . در بازار کنونی ایران بیشتر خریداران این محصول شامل افرادی می باشند که حداقل اندکی با کشاورزی علمی سروکار داشته اند . بنابر این در شرایط کنونی عرضه ی این محصول به عنوان یک کود با کیفیت برای کشاورزان عادی بدون در نظر گرفتن فرهنگ کشاورزی منطقه کاری بسیار دشوار به نظر می رسد
سعی کنید محصولات خود را در شبکه اینترنت به سایرین بشناسانید
برای عرضه محصول از بازاریابان حرفه ای بهره بجویید