غذاهای ارگانیک
غـذاهـای ارگـانـیک به غذاهایی اطلاق میگـردد کـه بـدون اســتفاده از آفـت کشها و علف کشهـای مصـنـوعــی و ارگانیسمهای اصلاح شده ژنتیک تولید شده باشند.
معیار سبزیجات، میوهها و حبوبات ارگانیک:
1. خـاک ایمن: حداقل از 3 سال قبل از برداشت محصول، زمـین زراعــی نباید با آب فاضلاب آبیاری شده باشد. خاک نیز باید عاری از املاح سرب و کلراید پتاسیم باشد.
2. عدم اصلاح سازی: هیچگونه مواد افزودنی (مثل شیرین کنندهها و رنگ دهندههای مصنوعی)، پرتو دهی با پرتوهای یونیزه کننده و اصلاح ژنتیک نباید در روند تولید محصول بکار رفته باشد.
3. ذخیره سازی و انبار مجزا: محصولات ارگانیک باید از محصولات غیر ارگانیک تفکیک شده و بطور جداگانه نگهداری شوند.
4. عدم استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی: عدم استفاده از ترکیبات شیمیایی مصنوعی نظیر کودهای شیمیایی، آفت کشها، حشره کشها و علف کشها. (از 3 سال قبل از برداشت محصول)
معیار گوشت، شیر، تخم مرغ و دیگر فرآوردههای حیوانی ارگانیک:
1. حیوانات میباید حداکثر از روز دوم تولد به روش ارگانیک پرورش یافته باشند.
2. خوراک ارگانیک: تغذیه دام و طیور باید 100 درصد از خوراک ارگانیک بوده باشد.
3. هیچگونه آنتی بیوتیک و هورمون نباید استفاده شود.
4. حیوانات چرنده باید از مرتع مناسب برخوردار باشند. هر حیوان باید از سرپناه، آب سالم، رژیم غذایی متعادل، هوای تازه، نور مستقیم آفتاب و فضای کافی برای حرکت برخوردار باشد.
5. ذخیره سازی و انبار مجزا: فرآوردههای ارگانیک باید از محصولات غیر ارگانیک تفکیک شده و جداگانه نگهداری شوند.
نکته: در کشاورزی سنتی از کودهای مصنوعی و در کشاورزی ارگانیک از کودهای طبیعی مانند کمپوست استفاده میگردد.
نکته: در کشاورزی سنتی از آفت کشهای مصنوعی و در کشاورزی ارگانیک از حشرات و پرندگان نافع، محدود کردن جفتگیری آفات، کندن علفهای هرز و در صورت نیاز از حشره کشهای مجاز کشاورزی ارگانیک نظیر اسید بوریک برای کنترل و ریشه کن کردن آفات استفاده میشود.
مضرات کشاورزی و محصولات تهیه شده به روش سنتی:
1. در کشاورزی سنتی و متعارف، بیش از 300 ترکیب شیمیایی خطرناک و مصنوعی نظیر آفت کشها، علف کشها و کودهای شیمایی به منظور کنترل آفات، حشرات و حاصلخیزسازی خاک استفاده میگردد که بقایای این مواد پس از ورود به بدن میتواند موجب مشکلات عدیدهای گردد منجمله: بروز نقصهای مادرزادی، تولد نوزاد با وزن کم، اختلال در سیکل ماهانه زنان، سقط جنین، بلوغ زودرس و یا دیر رس، یائسگی پیشرس، تغییر در رفتار جنسی، کاهش تعداد اسپرم مردان، کاهش باروری و یا ناباروری، تغییر در سرعت متابولیسم، اختلال در سامانه غدد داخلی، ضعف عضلانی، کاهش حافظه، آسیب به سامانه مغز، کاهش کارایی سامانه ایمنی بدن و سرطانزایی.
یافتهها حاکی از آنست که 60 درصد سموم دفع آفات، 90 درصد قارچ کشها و 30 درصد حشره کشها سرطانزا میباشند.
2. استفاده از کودهای شیمایی و آفت کشها سبب آلودگی آب، خاک و هوا میگردند.
3. استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی و آفت کشها موجب میشود تا آفتها نسبت به سموم مقاوم گردیده و آفتهای جدیدی نیز ظاهر گردند.
4. پرتو دهی محصولات یعنی آنکه محصولات را در معرض میزان کنترل شده پرتوهای یونیزه کننده قرار میدهند تا اینکه باکتریهایی نظیر E.COLI و سالمونلا نابود گردیده و در واقع محصول را به این طریق ضد عفونی میکنند. کنترل حشرات و انگلها، افزایش ماندگاری و جلوگیری از جوانه زدن از دیگر علل پرتودهی محصولات غذایی میباشد. اما این پرتودهی موجب:
1) از دست رفتن میزان اندکی از مواد مغذی محصولات میشود.
2) هنگامی که مواد غذایی پرتودهی میشوند مواد شیمیایی سرطانزایی بنام CYCLOBUTANONES تشکیل میگردد.
5. مهندسی ژنتیک و یا اصلاح ژنتیک محصولات به جداسازی، دستکاری و انتقال ژنها اطلاق میگردد. در این روش ژنهای با خاصیت مطلوب از یک گونه جدا گردیده و به گونه هدف انتقال داده میشود. بهبود کیفیت، افزایش تولید، ایجاد یک صفت مطلوب و مقاوم ساختن محصولات در برابر آفتها و تنشهای محیطی از کاربردهای مهندسی ژنتیک میباشد. مضرات محصولات اصلاح شده ژنتیکی شامل بروز نقصهای مادرزادی، کاهش طول عمر، افزایش حساسیتزایی مواد غذایی (بعلت تغییر در زنجیره پروتئینها)، فقر مواد مغذی، مقاومت آنتی بیوتیکی (احتمال دارد ژنهای مقاوم در برابر آنتی بیوتیکها به باکتریهای بیماریزا در بدن منتقل گردد و یک بیماری جدید و مقاوم در برابر آنتی بیوتیکها ایجاد شود).
6. استفاده هورمونها در دام و طیور رشد آنها را تسریع کرده و فربه شدن آنها را سرعت میبخشد. اما از ارزش غذایی آنها میکاهد. آنتی بیوتیکها هم که برای جلوگیری از بیمار شدن دام و طیور مورد استفاده قرار میگیرند، میتواند در انسان مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کند.
نکته: از میان مواد غذایی که به روش سنتی عرضه میگردند سیب، هلو، گلابی، سیب زمینی، زردآلو، اسفناج، توت فرنگی، شلیل،انگور، کرفس، تمشک و گیلاس بیشترین و کیوی، انبه، پیاز، موز، بروکلی، گل کلم،آناناس، ذرت، نخود فرنگی، آوکادو، هندوانه، آلو و بادنجان کمترین آلودگی را به باقیمانده آفت کشها دارند.
فواید زراعت ارگانیک:
1. در کشاورزی ارگانیک آب توسط مواد شیمیایی آلاینده مانند کودهای مصنوعی، آلوده نمیگردد.
2. در کشاورزی ارگانیک تعادل اکوسامانه و حاصلخیزی خاک حفظ میگردد. فرسایش خاک نیز تا 50 درصد کاهش مییابد.
3. تنوع زیستی در زمینهای زراعی ارگانیک 57 درصد بیشتر است. (به علت عدم استفاده از سموم آفت کش و علف کش)
4. کشاورزان در معرض سموم و آلایندههای کمتری قرار میگیرند.
فواید مصرف مواد غذایی ارگانیک:
1. ارزش غذایی بالاتری دارند. میزان ویتامینC، کلسیم، منیزیم، آهن و فسفر در مواد غذایی ارگانیک بیشتر است.
2. مواد غذایی ارگانیک حاوی آنتیاکسیدان بیشتری میباشند. در مواد غذایی ارگانیک آنتیاکسیدان PHENOLIC بیشتر یافت میگردد (50 درصد بیشتر از محصولات غیر ارگانیک). چرا که آفت کشهای مصنوعی تولید این مواد را در گیاهان کاهش داده اما کودهای حیوانی و آلی بکار رفته در کشاورزی ارگانیک تولیدآنها را افزایش میدهد.
3. کمتر سمی هستند. محصولات ارگانیک سالم تر بوده و به بقایای آفت کشهای آلی کمتر آلوده میباشند. همچنین این محصولات فاقد افزودنیهای غذایی بوده و طبعا سالمتر میباشند.
4. خوشمزه و خوش طعمتر هستند. یکی از دلایل آن این است که محصولات ارگانیک پس از برداشت در مدت زمان کمتری بدست مصرف کننده رسیده و تازهتر میباشند. و همچنین در محصولات تهیه شده به روش سنتی، با فرآوریها و دستکاریهایی که بروی آنها صورت میگیرد تنها به ظاهر، رنگ، بالا بردن ماندگاری، افزایش تولید و مقاوم کردن آنها در برابر صدمات ناشی از حمل و انبار داری توجه میشود و نه کیفیت و ارزش تغذیهای آن.
5. تولید کنندگان محصولات ارگانیک از استانداردها و دستورالعملهای بسیار سخت گیرانهای تبعیت میکنند که احتمال آلوده شدن اینگونه محصولات به هر گونه مواد شیمایی و سمی منتفی میباشد.
معایب محصولات ارگانیک:
1. گرانقیمت هستند.
2. تولید و عرضه آنها بسیار محدود است.
یک طرح کلی از مزایای ورمی کمپوست
● تبدیل مواد غذایی به شکل پایدارتر: احتمال آبشویی کمتر – در دسترس بودن بیشتر برای گیاه
● اضافه شدن هیومیک اسید به خاک: مواد مغذی را 5 – 3 برابر بیشتر نگه میدارد – نگهداشتن مواد معدنی در ناحیه اطراف ریشه
● نیتروژن در دسترس بیشتری ایجاد میکند.
● افزایش ارگانیسمهای سودمند خاک: باکتری میتواند میزان نیتروژن را افزایش دهد و بیماریهای گیاهی را متوقف نماید قارچ آفات را از بین میبرد و به صعود مواد مغذی کمک میکند و قادر است کیفیت و عملکرد محصول را افزایش دهد.
● افزایش نگهداری آب: نیاز به آبیاری را کاهش میدهد.
● بهبود تهویه خاک: به نفوذ ریشه کمک میکند.
● کاهش آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی
● اساسا خطر باکتری کولی فرم را کاهش میدهد.
● کاهش بارگیری بیش از حد نیترات در خاک
● کاهش حجم رطوبت: در نتیجه٬ پخش آن نسبت به کود آسانتر و کم هزینهتر خواهد بود.
● برای اصلاح خاک به عنوان مالچ و یا به عنوان جایگزینی برای پیت استفاده میشود.
● بوی کود نپوسیده را کاهش میدهد.
● بذر علفهای هرز و نیز پاتوژنها را از بین میبرد.
● کاهش تکیه بر کودهای شیمیایی